KUNST IS COLLECTIEF: Zomeren is een werkwoord – op zoek naar de tussenruimte

Amsterdam, Arnhem, Eindhoven, Den Haag
3 juni 2023, 10:30 – 11:30
8 juni 2023, 09:00 –  11:00
17 juni 2023, 10:00 – 11:11
18 juni 2023, 8:00 – 9:30
19 juni 2023, 10:30 – 13:30
20 juni 2023 11:00 – 12:00
20 juni 2023, 14:00 – 16:54
28 juni 2023, 14:00 – 15:00

Beste lezer, mede toekomstige z o m e r a a r,

Hoe kunnen we je leren om samen te z o m e r e n? Hoe kunnen wij, als reeds zomeraars, je inspireren en uitnodigen om ruimte te maken? Ruimte maken om je open te stellen, om te vertragen en om de tussenruimte te omarmen? Ga bij jezelf na wat je verlangt om te leren.? Te ontdekken.? Te (ont-)doen.? Te ervaren.? Te (ont-)weten en opnieuw te leren kennen.? Hoe ontmoeten we elkaar? Hoe komen we samen en welke omstandigheden zijn daarbij belangrijk?

Zomeren is een werkwoord. Zomeren heeft contouren. De herfst komt erna, de lente ervoor, en zelfs de winter kan van zomeren worden voorzien. Niet door weg te vliegen, maar juist door samen te landen. Om te zomeren heb je dus alle seizoenen nodig. Collectief Z o m e r e n bestaat momenteel uit zes vrouwen en wij zijn zomeren als een beweging gaan zien. Samen onderzoeken we hoe we kunnen samenkomen in authentieke verbinding met ieders zelf, ieders praktijk, ieders relaties, de natuurlijke wereld en het huidige moment in de context van een drukkende neoliberale realiteit. Dat hebben we onder andere gedaan door met elkaar een zomerkamp te organiseren.

Vanuit die ervaring pogen we met deze brief een handleiding op te stellen hoe te zomeren. Maar aangezien je met vier piketpalen nog geen volwaardig zomerkamp hebt, blijft zomeren een avontuur. Zomeren hoeft niet altijd in een tent, er is geen vaste plattegrond, er is niet één route. Wat wel belangrijk is, is dat je bewust een moment kiest en kijkt hoe het seizoen ervoor staat. In deze brief introduceren we een serie aansporingen waarmee we je willen uitnodigen om vanuit een eigen beweging te gaan zomeren.

Vervolgens pak je wat in en je ziet vanzelf waar je uitkomt, samen hou je namelijk de weg in de gaten. Vertrouw op je medereizigers.

Zomeren is ook het trainen van een veerkracht. Het scheppen van een omgeving die mogelijkheden creëert om te gedijen met de klimaatuitdagingen en hittestress die je kunt ervaren in een project, je praktijk en je leven. Hoe ga je om met de hijgende druk die zich soms aandient in het leven en in werk? Zo vroegen wij ons af hoe je dat kunt doen in deze onzekere en precaire cultuursector, in het kunstonderwijs en in de maatschappij. Hebben we daarbij meer vakbonden voor tussenruimtes nodig zodat we elkaar kunnen steunen, bewegend tussen werk en leven en al doende lerend? Wat ons betreft wel, want het flirten en experimenteren met wat een support systeem allemaal kan zijn en kan betekenen heb je namelijk niet zo 1-2-3 uitgevogeld. Zomerend over de jaren heen hebben we bewust bewogen om vanuit de verbindingen onderling een netwerk van aanknopingspunten met de werkelijkheid te concretiseren, te cultiveren, aan te gaan en daarop te vertrouwen. Dat is het basiskamp, een zachte bodem om stevig te staan en om in de roer te gaan… Zomeren is dat wat we samen doen, hoe we voor en met elkaar in en met de wereld zorgen

Zomeren is ruimte scheppen voor het licht dat door de boombladeren kan schijnen, dat bewegende schaduwen werpen. Tekenen met je voeten. Spreken als de zon. Op de vroege ochtend naar buiten lopen. Met je tenen de dauwdruppels aanraken. Een werkwoordelijke intentie zetten. Door de reflecties onderling net een ander licht werpen, de ruimte er anders uit kunnen laten zien, of juist een scherp (of zacht) licht werpen op dat wat aandacht vraagt. Voor een dag, een seizoen of een jaar. Uitwaaien. Vliegeren. Een ballon oplaten. Een gezamenlijke lunch. Met een gezamenlijk gemaakte cider op zijn tijd, al schrijvend een brief aan je toekomstige zelf. Zomeren houdt je gezond. Scherp, en ook weer zacht.

Zomeren is geen zondag; het is verbonden aan en met alle dagen. Met het dagelijks leven. Waar leven werk wordt en werk leven. Collectief zijn ervaren we niet altijd als gemakkelijk en gezellig. Hartepijn, werkdruk, onmacht, storm, moeheid in hoofd en lijf, onzekerheid. Het even niet weten. Plezier, ontdekkingen, genot. Alles mag er zijn. De kwetsbaarheid en het ongemak laten stormen, stromen, stomen.

Doordat wij samen gingen fermenteren, schrijven, wandelen, wecken, kledingstukken gingen patchworken en workshops gingen faciliteren, ontstond langzaamaan een zomeren-cultuur. De cider die we maakten van de zure appelsoort Lena, waar een lente overheen moest om op smaak te komen, gaf ons ook het inzicht dat de tijd die we gezamenlijk geven aan processen nodig is. Om dat wat er aanwezig is losser te maken, en opnieuw te laten verbinden, verdiepen en versterken.

Ieders verschillen baden in hetzelfde water, dezelfde ether, aarde, vuur en woorden. Verhalen in de lucht die we delen. Gedragen door het aardelichaam, en omarmd door het kosmoslichaam. Een cirkel kennen we allemaal. Maar hoe maak je een cirkel vanuit samenzijn? Hoe rond is ze en hoe groot of klein? Samen cirkelen we zomerend rond als continu bewegende kleine cirkels die elkaar raken.

Op welke manieren wij ons leven aanvliegen, organiseren en structureren staat bij Collectief Z o m e r e n centraal. Wat we gezamenlijk maken en doen staat in het teken daarvan. De zorg die we daarin dragen gaat voorbij aan een concept om een keer aan een project mee te doen. Het is waar we telkens weer vanuit vertrekken en naar terugkeren. Dat vraagt discipline. Toewijding. Met de betekenis: ‘erbij blijven’. Ruimte en tijd (hoe groot of hoe klein ook) waarin momentum wordt gecreëerd om naar binnen te gaan, terwijl we buiten zijn. Of buiten te komen terwijl we goed binnen zijn. Ruimte om te dansen.

Dansen                              Dansen                                   Dansen                          Dansen

DansenDanDansen                                  Dansen                               Dansen

Het begrip zomeren betekent voor ons ook grip krijgen op de werkelijkheid: met elkaar werken aan een versterking van de werkelijkheid. Z o m e r e n, geschreven met rekruimte – reikruimte. 

Met deze brief nodigen wij, Collectief Z o m e r e n, je uit je verbeeldingskracht te trainen  en sporen we je aan ruimte te blijven maken, tijd aan jezelf en elkaar te geven. Maak in je eigen ruimte en tijd – op je eigen plek, in een eigen combinatie van aanwezige energieën, in je eigen seizoen – een tussen. Stel jezelf daarbij de vraag wat je wilt cultiveren, met wie, en welke steun je daarbij nodig hebt. De aansporingen in deze brief geven richting voor je eigen handleiding.

Veel plezier met zomeren!

Liefs,
Collectief Z o m e r e n

Collectief Z o m e r e n bestaat momenteel uit een verzameling van zes vrouwen – Aliki van der Kruijs, Lenn Cox, Melanie Bomans, Niki Milioni, Rosanne van Wijk en Sanne Karssenberg – met elk een kunst- of ontwerppraktijk en elk met een achtergrond in mode. Nog een raakvlak is dat ieder van hen op de een of andere manier werkzaam is binnen het onderwijs. Het collectief is ontstaan vanuit de behoefte aan gemeenschappelijkheid en het delen van professionele praktijken en dagelijkse levens, waarbij het zestal onderzoekt hoe het ‘ik’ zich verhoudt tot het ‘wij’ en andersom. In de culturele sector doet Collectief Z o m e r e n dit door het organiseren van workshops, interactiemomenten en verdiepende programma’s.

Over Kunst is Collectief
Kunst is Collectief is een initiatief van Mister Motley en ArtEZ Collective Making en gaat op zoek naar makers die samen maken, leven en/of werken – collectief is ook maar een term en termen kunnen tekortschieten. Hoe geven zij het ‘samen’ vorm? Wat zijn de overwegingen, twijfels, frustraties en overtuigingen die komen kijken bij verschillende vormen van collectiviteit?