‘You used to love that about me’ – De liefdessculpturen van Lindsey Mendick

 

Lindsey Mendick, The Ex Files (2019) – Castor Projects, Londen

The Ex Files
De confrontatie met haar verleden gaat ze openlijk aan. Ze heeft het onderwerp uit de privésfeer getrokken en in de publieke ruimte geplaatst. In een grijze kantoorruimte, die doet denken aan de jaren 2000, staan kantoorartikelen, alledaagse objecten en anamorfische figuren verspreid. De overkoepelende titel van het werk is zogezegd The Ex Files en daarin kennen allerlei andere kunstwerken van haar hand een plek met een eigen, losse titel. De afzonderlijke sculpturen vormen zo samen een kunstwerk dat is opgebouwd uit gebeurtenissen en momenten uit haar persoonlijke geschiedenis. De werkvloer van de totaalinstallatie, gemodelleerd naar een plek uit de jeugd van Mendick, is het decor van een persoonlijk melodrama, als een soort professionele crime scene vol huiselijke sporen. Zo ook bij You’ll have to pay for that (2019). Een stukgeslagen pot pindakaas en Marmite liggen in keramiek over de vloer uitgesmeerd. Marmite is een Britse donkere smeerpasta, waarvan de smaak zó ziltig penetrant is, dat het product een metafoor is geworden voor wat de Britten ‘an acquired taste’ noemen. Iets dat je pas leert te waarderen, door er meermaals mee geconfronteerd te worden. Dat is precies de smaak die The Ex Files achterlaat. Naarmate je meer aandacht besteedt het kunstwerk te begrijpen, ontvouwt het zich langzaam voor je.

Iets dat je pas leert te waarderen, door er meermaals mee geconfronteerd te worden.

Met dat in het achterhoofd, geeft Mendick haarzelf in de sculptuur I’ve got you (2019) nog meer bloot. Op een zwarte bureaustoel zitten twee in elkaar gekronkelde, hoofdeloze lichamen in een latex omarming. Lange ledematen hangen op de grond. Het is niet duidelijk waar het ene lichaam stopt en het andere begint. Mendick liet zich hierbij sterk inspireren door de kunstenares Sarah Lucas (1962°). Zij was aangesloten bij de Young British Artists, een generatie kunstenaars die bekend stonden om kunst die shockeerde en het gebruik van wegwerpmaterialen. In Make Love (2012) gebruikte Lucas al eens worst-achtige vormen, langgerekte ledematen en stoelen. In het werk van Mendick zijn de lichamen echter meer vervlochten en schetsen kleine herkenbare elementen een persoonlijker verhaal. Aan de andere kant van het bureau hangen twee gelaarsde benen en keramieken handen speels uit de laden van een kantoorkastje. De ene hand steekt twee vingers uit, de andere houdt een sigaret op. De ledematen wekken beelden van een ooit gedeeld seksueel verlangen op, de sigaret nog brandend. Die seksuele fantasieën worden geëchood in naakttekeningen, die over de vloer verspreid liggen. Het zijn erotische afbeeldingen op keramiek, van mensen die naaktfoto’s maken en koppels in seksposities. Hoewel ze als weggegooide herinneringen op de grond liggen, lijken ze echter minder vergankelijk, nu ze niet in papier maar aardewerk gevangen zijn. De tekeningen zijn met een toepasselijke knipoog Fodder for the fire (2019) genoemd – hoewel ook Fodder fróm the fire een keramisch kunstwerk niet zou misstaan.

Zoals de tekeningen op de grond, herinneren ook tientallen keramische post-its, als gele wandtegels, aan voorbije liefde. You used to love that about me (2019) is een verzameling notities die een tipje van de sluier lichten van het denken over een partner na een stukgelopen relatie. Ze laten onverbloemd zien hoe haar onzekerheden en frustraties over haar relatie kunnen bestaan naast bewondering en verlangen.

‘You fascinated me before you floored me’
‘You drank your drinks too quickly’
‘I’d never felt beautiful’
‘I knew I loved you when I involuntarily said your name as I masturbated’
‘No longer lovely but utterly suffocated by the thought of you’
‘But I’d do it all again’

Keramiek
Het wegwerp-gehalte van de tekeningen en post-its staat in schril contrast met de boodschap door het materiaal waarin het vervaardigd is. Ze heeft, afgestudeerd in Sculptuur aan de Royal Academy of Art in Londen in 2017, keramiek verheven tot haar eigen taal. Het is een uitzonderlijk geschikt medium voor de thematiek die ze behandelt. Voordat keramiek keramiek is, is het een zacht en vriendelijk materiaal. Klei laat zich plooien en gebruiken, het is toegeeflijk en meegaand. Het zijn de wittebroodsweken van keramiek; na het bakken is het harde materie. Maar desondanks – of juist dankzij – dat, opeens ook broos en breekbaar geworden. Het is kwetsbaar en kostbaar. Keramiek gebruiken voor gevoelige en intieme onderwerpen als liefdesverdriet, herinneringen en seksuele en emotionele relaties is daarom een uitdaging en vergt finesse. Mendick toont dat ze het in de vingers heeft om liefde, van diezelfde broze en breekbare natuur, uit te leggen in hard materiaal.

Klei laat zich plooien en gebruiken, het is toegeeflijk en meegaand. Het zijn de wittebroodsweken van keramiek; na het bakken is het harde materie.

Bed
In 1998 bracht een vijfentwintigjarige kunstenares vier dagen in een seksuele en depressieve alcoholroes door in bed. De oorzaak waren relatieproblemen, het resultaat een controversieel kunstwerk. Ze exposeerde simpelweg haar bed, onopgemaakt, vies en omgeven door lege flessen drank en andere rotzooi die zich in die dagen had opgestapeld. Ondanks het ontbreken van menselijk naakt in het kunstwerk liet ze haarzelf ongecensureerd en bloot zien. Het is een ontwapenend en intiem, voyeuristisch kijkje achter de schermen van haar eigen liefdesverdriet. De kunstenares, Tracey Emin (1963<spanArial”,sans-serif”>°), was eveneens aangesloten bij de Young British Artists.

Emin inspireerde Mendick in haar eigen kunstenaarschap. Met The Ex Files laat Mendick liefde en pleine public zien door de bril van een persoonlijke worsteling, gekleurd door herinnering en verlangen. My Bed inspireerde Mendick zelfs zozeer, dat ze in samenwerking met haar studiopartner Paloma Proudfoot een nadrukkelijke verwijzing maakte naar het werk door twee bedden, omgeven door troep, keramisch eten en servies en met losse ledematen aan het hoofdsteun, naast elkaar te zetten. Ze stelden het tentoon onder de humoristische samentrekking van hun namen; Proudick. Die humoristische noot komt overigens vaker terug. Zo staan er op het bureau in The Ex Files smakelijke donuts en éclairs in een uitnodigend felgekleurd doosje, waar ‘temptation’ op staat. Een geschreven bordje met ‘Please help yourself :)’ nodigt uit om toe te slaan. Pas als je staat te watertanden, besef je dat het keramiek is. Mendick confronteert de bezoeker speels met een verlangen dat niet vervuld kan worden.

Met The Ex Files laat Mendick liefde en pleine public zien door de bril van een persoonlijke worsteling, gekleurd door herinnering en verlangen.

Het is een complete inversie van wat publiek en privé is.

Kijkend naar het bed van Emin en de Proudick installatie, moet ik ook denken aan de Amerikaans-Cubaanse kunstenaar Félix González-Torres (1957-1996). Hij maakte enkele jaren eerder, in 1991, al een vergelijkbare verwijzing naar liefde, verlies en verlangen in een ander medium. Op vierentwintig billboards verspreid door Manhattan stond een foto van een onopgemaakt bed met afgeslagen dekens en de afdruk van hoofden nog op de twee kussens. Er hebben mensen in het bed gelegen en de kussens benadrukken hun afwezigheid. González-Torres verloor zijn partner eerder dat jaar aan de gevolgen van AIDS en stierf zelf vijf jaar later aan dezelfde ziekte. Het lege slaapkamertafereel toont, net als de kantoorruimte van Mendick, het verhaal van een verloren liefde en het gemis in de publieke ruimte. Door de complete afwezigheid van persoonlijke of lichamelijke elementen is het bed van González-Torres – zoals tot op zekere hoogte ook het bed van Emin – een universeel kunstwerk: zijn bed is ieders bed. Veel mensen hebben wel eens onder witte lakens en op een gekreukt kussen gelegen. Mendicks kantoor, daarentegen, kan van niemand anders zijn dan van Mendick. Het is een complete inversie van wat publiek en privé is. Haar autobiografisch werk vormt een haast surrealistische droom van liefdeselementen. Soms lijkt die droom concreet en voelbaar te worden, soms obscuur en ongrijpbaar te blijven. Uit alles blijkt dat ze grip probeert te krijgen op haar eigen liefdesverleden door openlijk de confrontatie aan te gaan. Ze geeft de bezoeker een inkijk in haar verleden en de bijbehorende emotionele worsteling, het gemist, het verlangen en het plezier. Keramiek staat haar toe om haar ervaring met liefde te tonen, door de ongemakkelijke kant er van tastbaar te maken. The Ex Files is een pleidooi voor de openlijke confrontatie met het verleden en het vieren van de liefde in haar meest kwetsbare vorm.