Wij zijn nooit eenzaam geweest – een scriptie over een wereld waarin het ‘existentiële’ zelf is opgelost
Cognitiewetenschapper, kunstenaar en schrijver Werner de Valk hervond zijn nieuwsgierigheid toen hij stuitte op de gedachte van Deleuze en Guattari dat de werkelijkheid is te vergelijken met de wortels van gras. Je kunt er een deel uittrekken, maar het geheel blijft bestaan. Het is een filosofie die zich tegen hiërarchieën en individualisme keert. Het ‘existentiële’ zelf lijkt plaats te maken voor een wereld waarin kunst en filosofie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. In zijn scriptie gaat hij in op de vragen: Wat doet het existentiële ik nog in die rizomen? Hoe ziet de menselijke conditie eruit in een postmenselijke ontologie? Of: waar blijft onze persoonlijke stream of consciousness als álles stroomt en interacteert?
In Wij zijn nooit eenzaam geweest speelt de romanticus Werner de Valk zijn tot dan toe gekoesterde existentiële visie op het leven uit tegen het rizomatisch denken zoals dat door Gilles Deleuze & Felix Guattari werd geïntroduceerd. Want hoe maak je een connectie tussen een wortelstructuur (rizoom) en een ontwortelde existentialist? Hoe blijft het ‘ik’ overeind als het onderdeel is van een alsmaar groeiende non-hiërarchische structuur?
De scriptie is een odyssee langs diverse, actuele denkbeelden over een alternatieve metafysica waarin niet alleen de mens centraal staat. De lezer wordt meegenomen langs de filosofische inzichten van verschillende denkers (Camus, Bruno Latour, Karen Barad, Arjen Kleinherenbrink, David Chalmers e.a.) en krijgt in heldere taal verslag van een individuele, intellectuele zoektocht. Essentieel kantelpunt in de thesis is het denken zoals Kleinherenbrink dat in zijn publicatie ‘Alles is een machine’ uiteenzet. Het ‘machinisme’ als pleidooi voor pluralisme ten koste van het dualisme: ’Een rizoom eindigt niet. Het blijft groeien, vertakken, nieuwe verbindingen ontstaan, nieuwe scheuren. Het ik zal dus ook blijven rizomeren, en daarmee zijn de antwoorden op de vraag van deze tekst een eindeloos worden.’
Oproep
Mister Motley publiceert scripties, onderzoeksartikelen en uitgaven om zo een eigen bibliotheek op te bouwen. De redactie van Motley vindt het zonde dat er jaarlijks zoveel scripties ongelezen blijven…