Weken in water – over After us en The Outrun

Voor een hagelwitte, halfronde achterwand tekent zich het silhouet van een jonge vrouw af, gekleed in een mintgroene fleecetrui, witte Reebok schoenen en een donkergrijze jeans. In After us staat de zoektocht naar een verdronken lichaam zonder naam centraal. De theatervoorstelling van Davy Pieters gaat over verdwijnen en het zoeken naar houvast binnen de tijdelijkheid van het bestaan. Een grote zwarte donsjas staat symbool voor de afgedane huid, de huls van een mens. Wat blijft er over van een menselijk leven? Wat wordt behouden en wie wordt vergeten?

Pieters’ filmische stijl kent een minimalistische visualisering, surrealistische scenografie en ongrijpbare soundscapes met subtiele strijkers en bombastische bassen. Het geluid is leidend: van doodse stilte waarin je het sluiten van een rits hoort tot oorverdovende regendruppels en het beukende tij. De tekstuele intermezzo’s bestaan uit een opsomming van “vandaag aangetroffen” kledingstukken, doodsoorzaken en de veelal onbekende fysieke kenmerken van nummer 135. De zachte stem van de performer werkt vervreemdend, verdrinkt bijna in de stilistische beeldtaal waarbij draaiende, tollende en tastende bewegingen worden gestuurd door lichtflitsen die het toneel tot een kille koelcel maakt.

“Naam: onbekend. Geboortedatum: onbekend. Lengte: een meter zestig. Gewicht: 58 tot 60 kilogram.”

In The Outrun van Nora Fingscheidt spelen tempowisselingen en geluid eveneens een grote rol. De film toont hoe een jonge vrouw kampt met een alcoholverslaving. Haar innerlijke strijd brengt haar van de buitenwijken van Londen naar de afgelegen Orkney-eilanden. Op deze archipel worden legendes verteld over ‘selkies’, gedaanteveranderende zeehonden die uit hun huid glippen en als mens in maanlicht op het strand dansen. Waar dynamische scènes de consequenties van de verslaving verbeelden, worden de emoties van hoofdpersonage Rona traag en verstild in beeld gebracht. De Schotse stormen die over de eilanden razen maken haar onrustige gevoelswereld voelbaar vanuit de bioscoopstoel.

Waar de rommelende klanken in After us veroorzaakt worden door elektronische soundscapes, komen ze op de Schotse eilanden voort uit de onderzeese beweging van een monster. Rona dirigeert de natuur, ze laat de bliksem flitsen en de wind suizen door kleine bewegingen met haar vingertoppen. Ze bespeelt de elementen, terwijl ze het verlies van een geliefde een plek probeert te geven. Het is een film over ontsporen, het hervinden van jezelf en hoe overgave aan de overweldigende natuur kan leiden tot fysiek en mentaal herstel.

Zowel After us als The Outrun zijn a-chronologische vertellingen. In de theaterzaal geeft de veranderende kleur van het licht houvast waar het verhaal op het filmdoek te reconstrueren is op basis van Rona’s haarkleur, van dieporanje tot felblauwe punten.

Pieters en Fingscheidt zoeken in hun werk naar hoop, veerkracht en menselijke verbinding in een overweldigende wereld. Hun personages staan er alleen voor, maar zijn verre van eenzaam. Zij heeft de jas, zij haar koptelefoon. Zij neemt afscheid van een dierbare, zij van een levensfase. De eeuwige grip die ze hebben is de oneindigheid van het water, de zee.

 After us ging bij Theater Rotterdam in première op 6 november 2024. De voorstelling is tot en met 14 december 2024 te zien in verschillende theaters. The Outrun draait momenteel in de Nederlandse filmtheaters.