Waar de hand zingt

22 maart 2015

Terwijl buiten de donkere wolken af en toe dikke druppels op het wegdek spatten wordt de lentetentoonstelling in Kunstvereniging Diepenheim geopend. Een soortgelijk, iets mistroostiger, uitzicht van zijn atelier in Ierland beschrijft beeldend kunstenaar en curator van de tentoonstelling Arno Kramer. ‘Omdat het grote raam bij vlagen totaal beregend was en er bovendien aan de binnenkant nog eens condens op kwam, was het uitzicht dikwijls beperkt tot mijn tafel.’ ‘Waar de hand zingt’ heet de tentoonstelling die hij samenstelde voor Kunstvereniging Diepenheim. De titel van de tentoonstelling is afkomstig uit het boek Intieme vreemde van Breyten Breytenbach.

Ga verder, ga naar de uiterste rand van het denken
naar waar de hand zingt.
Want wie of wat kan je naar de onderwereld voeren
behalve de creatieve bewegingen van de vrije geest?
Breyten Breytenbach

Waar andere mensen blij zijn veilig binnen bepaalde grenzen te kunnen leven, zoeken de meeste kunstenaars de eindeloosheid van het denken op. Ze spelen, balanceren en staan experimenteren op de uiterste rand van mogelijkheden. In een ingewikkelde positie op één hand en een been sta je soms wankel, net als het beeld ‘Lonely Feelings of Landing’ van Henk Visch. Visch verdiepte zich in de ontzettend pijnlijke heimwee die een mens kan voelen door immigratie; een gemis naar iets wat op grote afstand van je is. In 2012 kreeg hij een bijzondere brief van een vrouw die ‘Lonely Feelings of Landing’ had gezien. Het beeld maakte haar aan het huilen en bracht haar terug naar de tijd dat zij immigreerde naar Canada. Visch vond in de uithoeken van zijn geest de gevoeligheid die het beeld nodig had om de bezoeker hetzelfde te laten ervaren.

Henk Visch – Lonely Feelings of Landing

Soms lijkt de ultieme vrijheid van de geest heel duister, zoals de tekeningen van Natasja Kensmil. Voor de tentoonstelling ‘Waar de hand zingt’ maakte zij een nieuwe serie tekeningen met historische thema’s. Haar werk is gelaagd opgebouwd vanuit haar creatieve worstelingen, hetgeen waarmee ze niet tevreden is, veegt ze weg, zonder de diepere sporen van het proces te verwijderen. Het verleden is nodig voor de toekomst, zegt Natasja Kensmil hierop. In de uiterste spanwijdte van ons denken wordt ook humor gewaardeerd, de ongewone combinaties in de installatie van Hannes Nienhüser toveren een lach op ieders mond.

Natasja Kensmil – Psalter Orgien

Hannes Nienhuser – Untitled

Menig kunstenaar heeft de uithoeken, krochten en sluiproutes van het denken gezien om terug te keren naar het normale leven met creaties als resultaat. In het atelier zijn de stappen die de kunstenaar neemt betekenisvol, maar hangt het werk eenmaal aan een witte muur heeft het dan diezelfde kracht? Hoe brengt de kunstenaar de kijker naar de uitersten waar hij al eens was? Om je mee te voeren naar waar de hand zingt zetten de kunstenaars hun vakmanschap in. Bij vele werken voel je de tactiele kracht, verbaas je je over de hoeveelheid potloodlijnen of bewonder je de beheersing van het materiaal. In volle toewijding met het materiaal en de techniek bezig zijn. In het openingswoord van Cornel Bierens vertelt hij dat het logisch is dat het vakmanschap weer herwaardeerd wordt. ‘Maar ambacht om het ambacht is het domste wat je kan doen, net als het denken om het denken. Denk ik’ zegt Cornel Bierens. Je laten vervoeren tussen vrije geest ergens op het randje van de werkelijkheid en de vloer van je atelier zorgt ervoor dat je met je handen kunt zingen.

De tentoonstelling ‘Waar de hand zingt’ is nog te zien tot 31 mei 2015 bij Kunstvereniging Diepenheim.
Leestip: De handgezaagde ziel van Cornel Bierens.