Vrijwel alles rot
‘Movie Magic’. Het escapistische karakter van de film heeft de mogelijkheid ons een ideaalbeeld te tonen van een verscheidenheid aan onderwerpen: liefde overwint alles, seks ziet er ook altijd daadwerkelijk sexy uit, familie laat je nooit vallen en helden bestaan. Daarnaast is film een middel geworden om het leven te vereeuwigen. Vakanties, verjaardagen, maar ook geboorten en begrafenissen worden vastgelegd. Ideale beelden voor ‘eeuwig’ bewaard.
Voor deze solotentoonstelling in Club Solo is Karel Doing in zijn rol als beeldend kunstenaar en experimenteel filmmaker juist bezig met de vergankelijkheid. Een begrip dat vaak liever vermeden wordt, omdat het ons confronteert met wat wij allen eigenlijk zijn. Eindig. Net als het leven zelf.
Vrijwel alles rot.
Een selectie van het werk van Doing valt niet te conserveren, maar is te allen tijde in staat van transformatie. Er vormt zich continu een nieuw beeld door het gebruik van analoge film, de invloed van licht en chemische reacties. Hierdoor ontstaan films die zijn gemaakt zonder het gebruik van afbeeldingen of van bestaand materiaal, en ‘movie magic’ komt niet voor in zijn vocabulaire. Er is van tevoren niets gefilmd en er is geen verbeelding van iets zichtbaar. De film wordt getoond voor wat de film is: lichtgevoelige materie, die vervolgens gedigitaliseerd wordt weergegeven.
In een verduisterde benedenzaal staan twee stoelen op de diagonale middenlijn en hangen er drie
tv-schermen, twee kleinere en een grote, in de hoeken. Zij dienen als enige lichtbron.
Neem plaats.
De woorden ‘Blood’, ‘Brain’, ‘Eye’, ‘Skin’ en ‘World’ komen stuk voor stuk voorbij op het grotere scherm, terwijl er verwrongen geluiden galmen door de kamer. Razende wind laat zich afwisselen door de driftige klank van water. Vallende regen, een storm. Te midden van al deze opschudding klinken stemmen. Eerst in de verte, maar na mate het beeld verstrijkt komen ze dichterbij. Hoe meer ze naderen hoe luider ze klinken, en ze geven de illusie dat ze uiteindelijk verstaanbaar zullen zijn. Dit gebeurt niet. Deze onbevattelijke gesprekken raken steeds meer verwikkeld met elkaar, totdat ze op een gegeven moment zelf de suggestie laten vervallen dat het ooit gesprekken waren. Er blijft niets anders over dan geluid. Intensief, al dan niet onmisbaar, geluid.
Bijgestaan worden deze klanken door de projecties op de beeldschermen. Zittend op een van de stoelen, met het hoofd recht vooruit naar het grotere scherm, speelt het werk ‘Wilderness Series’, terwijl links ‘Salt’ en rechts ‘Dandelion’ flitsen in je ooghoeken.
Links als zachte ruis. Geruisloos dwarrelen de kleine deeltjes over het beeldscherm. Als de zwart-witte ‘sneeuw’ die we kennen wanneer de tv vroeger geen bereik had.
Rechts flitsen de beelden pijlsnel voorbij. Een object met opkrullende randen en nerven, die als dunne adertjes over het oppervlak lopen, refereren aan de natuur. Fijngevoelige verwijzingen naar bladeren. In dit geval die van de paardenbloem.
Op het grotere scherm verschijnt langzaam weer het volgende woord: ‘Eye’, en even staan we stil. Stil bij de woorden die hieraan voorafgingen: ‘Blood’ en ‘Brain’, en de woorden die nog volgen: ‘Skin’ en ‘World’. Het verband tussen de woorden is hun affiniteit met lijfelijkheid. Het lichaam. De ik. Het is moeilijk focus te houden op deze ‘ik’, wanneer de werken rechts en links om aandacht blijven zeuren. Alsof zij de continue prikkels voorstellen die ons weerhouden van focussen op dat wat echt belangrijk is: ons lijf, de wereld.
De trap oplopend, hogerop het pand in, wordt het alsmaar lichter. Door de grote ramen waar het zonlicht fel naar binnen schijnt, lijken de werken boven meer getemperd te zijn. Zij zijn subtieler aanwezig en de drang treedt op om juist dichter tot hen te treden, om een intiemere band aan te gaan met het werk. Wat zit er in jou verscholen?
‘Phytograms’ staat in het midden van een van de bovenzalen. Een veelheid aan stroken analoge film zijn in verticale lijnen verbonden tussen het plafond en een houten lat op de vloer. Door deze stroken wordt gelijk gerefereerd aan de filmfragmenten die in de benedenzaal draaien, en kunnen we zeggen dat dit werk ook een video is. In een uiterst concrete en nuchtere vorm weliswaar. Het object is een scherm, een raam, waar zich iets afspeelt op de negatieven.
Op het eerste gezicht oogt het als statisch en geometrisch, maar wie dichter tot het object treedt zal zien dat er zich iets afspeelt op de stroken film. Je waant je in verschillende scènes vol minuscule details van organisch leven. Door het zonlicht dat binnen schijnt is de film op sommige punten meer verlicht dan op andere: witte, zwarte en aardetinten onthullen objecten die wederom doen denken aan bladeren.
Doing heeft verschillende kleine planten, gedrenkt in speciale vloeistof, op de filmrollen gelegd. Door de interactie tussen deze verschillende componenten ontstond er een chemische reactie tussen hen, waardoor er sporen achterbleven op de analoge film. Deze ontdekking transformeert het werk. Inhoud wordt vorm, wanneer het object zelf eveneens een zeer concrete voorstelling van een landschap blijkt te zijn. Het werk toont niet alleen een ‘film’ van natuurschoon in toestand van metamorfose, maar is door wat er op de negatieven getoond wordt en zijn positie in de ruimte ook een opzichzelfstaand landschap.
De tentoonstelling van Karel Doing is tot en met 21 oktober te zien in Club Solo:
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl