Underground small pressmeisjes

25 januari 2014

In een berucht dorpje in het noorden van ons land wonen twee illustratiemeisjes. Familie heb je niet voor het uitkiezen, maar de zusters Stalinski hebben het met elkaar getroffen. Op een grijze dinsdagmiddag zocht Mister Motley hen op praatten we veel over kunstenaar worden, zijn en blijven en dronken we liters thee.

De zusters zijn illustratoren. Alhoewel: de één is meer een tekenaar; de ander een illustratieve vormgever zo zeggen ze zelf. Anne is afgestudeerd en Eva bikkelt voor haar laatste jaar op Academie Minerva in Groningen. Ieder hebben ze hun eigen werk, maar sinds deze zomer zochten ze elkaar tekenend op. Samenwerken is niet eenvoudig: Naar iemand anders luisteren, eerlijk durven zijn en kritiek kunnen dragen. ‘Als je zussen bent gaat samenwerken makkelijker dan met vrienden’, zegt Anne. ‘Bij vrienden is er niemand met de pet op’. Na vele gesprekken, een paar kleine opstootjes en een niet betrouwbare kopieerwinkel werd de eerste zine geboren. De naam was niet moeilijk: Zuster.

De eerste zine gaat over hun vakantie. 1600 Kilometer van elkaar verwijdert tekende zij wat er zo al gebeurde in de zomerhitte in het buitenland. ‘En er moet een ananas in’. Thuis in Haren verzamelen ze alle tekeningen, voegen nog wat schetsen uit dummy’s toe en met de bekende eindsprint komt het eindresultaat tot stand. Trots presenteerde ze de zine op de plaatselijke kunstmarkt, maar deze werd niet verkocht. Hun moeder noemt het boekje een clubblad van hondenvereniging.
Gert-Jan Pos, een bekende in strip- en tekenwereld, zocht voor de programmering van Crossing Border iets wat nog niet niemand kent. De Stalinksi’s zijn die underground small pressmeisjes waar Pos naar opzoek was. Als illustratieve verslaggevers geven ze een beeld aan die dag en werden ze geïnterviewd op een podium. ‘Zo kom je nog eens ergens.’
Ook op Crossing Border presenteren ze hun zine en de eerste bestellingen vliegen hun mailbox in. Niet terneergeslagen door de kunstmarkt, maar met de stem van hun kritische moeder in hun achterhoofd starten ze aan hun tweede editie van Zuster: klein leed.

Een boekje is voor de meisjes een ideale speeltuin om dingen te leren: Hoeveel kost het om te maken? En hoeveel geld zijn we kwijt voor een poster? Of een boekenlegger?

Vers van de academie verdwijnen veel ambitieuze creatieve plannen langzaam in een doos op zolder. De drempel overstappen om toch daadwerkelijk met je werk naar buiten te komen is voor sommige kunstenaars groot. Volgens de moeder van de Zusters ben je ‘op een bepaalde manier gebakken’ en zijn de Zusters ervoor gebakken om met hun werk naar buiten te treden. Een uitgave maken onder het kopieerapparaat op een mooie zolderkamer maakt de echte wereld minder ver weg.

Tekenen moet. Het zit erin en moet eruit. Anne: ‘Ik vind het vrij verdacht als creatieve mensen geen dummy bij zich hebben.’ ‘Heb jij nog wel eens een dummy bij je Eva?’ ‘Bijna nooit meer, tegenwoordig’. Anne zwaait met haar vinger. Volgens Eva zit de tekenaar minder in haar bloed dan bij Anne. Anne: ‘Zij houdt ook van zeefdrukken enzo, ik word daar alleen maar vies en moe en heel boos van.’ Voor Anne is tekenen meer een soort verwerking van wat je ziet en wat je mee maakt.

‘Je neemt jezelf serieus, dit is je leven. Maar sommige mensen snappen er echt helemaal niks van.’ zegt Eva over hun illustratiewerk. Wat de Zusters samen doen is voor ‘de buren’ niet altijd uit te leggen: dat zo’n clubblaadje je leven kan zijn. De tekenstijl is los en met een bepaalde snelheid getekend. Hierdoor lijkt het altijd niet geregisseerd en simpel uit de mouw geschut, zoals zines ook vaak bedoeld zijn. Wie vaker beelden in boekjes leest, gewend is aan een bepaalde abstractie in beelden; ziet dat de meisjes duidelijk hebben nagedacht over de afwisseling in het boekje, de dubbelpagina’s en tekenstijl. – Wat vertel je met woorden en wat met beelden? – Dit regisseren werkt in de tweede uitgave al beter dan in de eerste. De Zusters spelen erg graag met hun beelden en verhalen met bizarre randjes. ‘Ook al zit je soms een hele week te Indesignen en vaak te bellen met een kopieerwinkel: vooral dat laatste.’ Over de derde uitgave wordt al flink gespeculeerd. ‘Het is ook gewoon leuk.’

Zusters bestellen? Of meer informatie over de Stalinkski’s? Kijk op de Zuster blog of op hun Facebook.