Tijd voor een gezamenlijke blik op de toekomst
Poems for Earthlings in de Oude Kerk is een van de vele tentoonstellingen die haar deuren vanwege de coronacrisis heeft moeten sluiten. De onderwerpen die kunstenaar Adrián Villar Rojas met zijn installatie aansnijdt, blijken ineens pijnlijk actueel. Om de geest van de tentoonstelling in leven te houden, en omdat we geloven in de kracht van kunst in onzekere tijden, presenteert de Oude Kerk in samenwerking met Mister Motley het project The World After.
Sinds 15 maart 2020 ziet de wereld er ook vanuit Nederland opeens radicaal anders uit. We werken thuis, we zijn enkel virtueel verbonden en onze tentoonstellingen blijven ongezien. Het leven vertraagt. Het sociale bestaan dat ons normaal gesproken als mens kenmerkt en energie geeft, vormt nu juist het gevaar: in het ontmoeten van de ander dreigt opeens een noodlot.
Musea, kunstinstituten en ontwikkelinstellingen zijn gesloten en ook de Oude Kerk – een van de jongere kunstplekken – is op slot. De installatie Poems for Earthlings van Adrián Villar Rojas leeft nu uitsluitend in onze gedachten en herinneringen.
Het sociale bestaan dat ons normaal gesproken als mens kenmerkt en energie geeft, vormt nu juist het gevaar: in het ontmoeten van de ander dreigt opeens een noodlot.
Thuis heb ik een soort altaartje gemaakt: een foto van het werk met een kaars erbij. Met de dominee van de Oudekerkgemeente bespreek ik wat het voor ons als kunstinstelling en voor haar als geloofsgemeente betekent om er te zijn voor mensen in tijden van sociale afstand. De behoefte om betekenis te geven aan deze situatie is groot. We hebben beiden het gevoel dat kunst en religie er meer toe doen dan ooit. De tentoonstelling van Adrián Villar Rojas heeft daarin een haast profetische kracht. Zelfs – of juist – als herinnering.
Poems for Earthlings stelt onder meer het waarom van bescherming aan de orde. Waarom beschermen we erfgoed? Hoe beschermen we onszelf? Wat betekent die bescherming voor ons bestaan? De aandacht van de kunstenaar ging vooral uit naar de mensen: degenen die de Oude Kerk maken tot wat ze is, en met wie we samen de installatie hebben opgebouwd. De tentoonstelling, met haar 120 kaarsen en 8 uur durende soundscape met geluiden uit de geschiedenis van onze aarde, bevindt zich nu achter gesloten deuren. Maar de vragen die het kunstwerk oproept, zijn alleen maar urgenter geworden.
Vorige week kwamen tijdens mijn Skypegesprek met Adrián en zijn studiomanager Noelia de situaties van Amsterdam, New York en Rosario (Argentinië) samen. Er is niet veel verschil: we zitten binnen, de steden zijn stil, de scholen dicht. Adrián vraagt zich hardop af welke nieuwe wereld er uit deze crisis voort zal komen.
Was er al een voorgevoel? Sinds 2008 weten we dat het economisch systeem niet meer werkt. Toch zijn we ermee verder gegaan. Sinds 1972 weten we dat we de planeet niet langer kunnen misbruiken. De ongemakkelijke waarheid drong zich in talrijke vormen aan ons op – maar we deden bijna niets.
Dat er iets moet gebeuren staat vast. Deze crisis voelt als het moment om verandering in te zetten. Uit actie van een klein aantal mensen kunnen grote omwentelingen voortkomen. Het begint met ruimte nemen om te observeren, tijd te nemen om met elkaar te delen wat die inzichten betekenen. Dankzij de crisis hebben sommigen van ons nu plots de tijd en ruimte om precies dit te doen.
De ongemakkelijke waarheid drong zich in talrijke vormen aan ons op – maar we deden bijna niets.
Poems for Earthlings staat stil bij veel vragen die ineens versneld op ons afkomen. Waartegen moeten we onszelf beschermen? Is het mogelijk als mens op aarde te leven zonder controle op aarde uit te oefenen? Wat betekent het om verbonden te zijn als Earthlings? En hoe gaan we als mensheid vanaf dit punt verder?
Is het mogelijk als mens op aarde te leven zonder controle op aarde uit te oefenen?
Samen met mister Motley hebben we kunstenaars om ons heen uitgenodigd te reageren op deze vragen. In de vorm van video’s, teksten en afbeeldingen. Deze bijdragen zullen we vanaf vandaag een paar keer per week op de website van mister Motley, de Oude Kerk en onze social media kanalen delen. Zo brengen we een breed gesprek op gang over wat anders kan en moet na deze crisis. Kunnen we onze gezamenlijke denk- en verbeeldingskracht gebruiken om een immense verandering te definiëren?
Naast isolement en beperkingen brengt deze situatie ook inspiratie en geestelijke ruimte. In een visioen met de titel The world after nemen we samen de tijd om stil te staan en de toekomst in te kijken. Hoe ziet het Antropoceen van na COVID-19 eruit?
Jacqueline Grandjean, directeur en curator Oude Kerk
——————————
Mister Motley is een platform dat in de basis bestaat op het internet, op het virtuele domein dat nu belangrijker lijkt dan ooit om contact te maken met de ander. Tegelijkertijd valt een kunstwebsite, zoals die van mister Motley, in het niet wanneer deze losgezongen is van de fysieke werkelijkheid. De realiteit van COVID-19 waarin kunst niet gezien kan worden, mensen elkaar niet in het echt kunnen ontmoeten en debat tussen grotere groepen mensen uitgesloten is, heeft ook invloed op de inhoud en kwaliteit van mister Motley. Juist door nu samen met de Oude Kerk kunstenaars de vraag te stellen hoe de wereld er na COVID-19 uit zou moeten zien, willen we de wereld waar we ons in bewegen niet uit het oog verliezen en dwingen we onszelf na te denken over hoe we straks willen samenleven.
Lieneke Hulshof, hoofdredacteur mister Motley
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl