Rituelen

Berber Meindertsma bezocht Kunsthuis SYB voor de 4e Triënnale van Beetsterzwaag. De titel van de triënnale, It hûs is net ien, zette haar aan het denken over haar eigen ouderlijk huis, dat eveneens in Friesland stond, en wat het is dat een huis een (t)huis maakt. Ze gaat in gesprek met verschillende residenten van Kunsthuis SYB en reflecteert op vragen als ‘wat is een huis?’ en ‘hoe verhoudt die persoonlijke ruimte zich tot de wereld daarbuiten?’, die beladen voelen met de dagelijkse bombardementen van huizen in de oorlogen die worden gevoerd, de alsmaar stijgende huizen- en huurprijzen, en het strenger wordende asielbeleid.

Het teken- en schilderwerk van Fiona Lutjenhuis staat bol van de religieuze symbolen, wervelende patronen en menselijke gedaantes, die soms tot in detail zijn uitgewerkt en soms zijn beperkt tot de vorm van een geest of silhouet. Ze lijken altijd te gaan over onze dagelijkse materiële wereld, in relatie tot een bovennatuurlijke geestelijke wereld.

Teilen met blauw water, gekleurd door Reckitt’s Crown Blue Squares. Intens blauw poeder samengeperst tot kleine blokjes, gemaakt om grauwe was optisch witter te maken. Ze vormen het middelpunt van de installatie die Kevin Osepa bij Buro Stedelijk maakte. Sifra Coulet schrijft: ‘Ik vraag me af hoe dit wasproduct is verworden tot spiritueel reinigingsmiddel. Heeft die specifieke functie van het optisch wit maken van textiel daar ook iets mee te maken? Schoon en puur en blank en wit. Het zijn associaties die zeker het afgelopen decennium onder invloed van het dekoloniale denken terecht bevraagd worden.’

Roxane Soudagar interviewde Peng Zhang, één van de genomineerde van de kunstprijs De Scheffer. Naar aanleiding daarvan is zijn werk nu te zien in het Dordrechts Museum. Een gesprek over werken met wat voor handen is: houtskool, de grond onder onze voeten, de verschillen tussen zijn geboortedorp in China en de plekken in Nederland waar hij verblijft. ‘Ik zie mijn werk als de lijm die al die leefstijlen bijeenhoudt.’

In het Noordbrabants Museum is onder de noemer ‘Brabantse Nieuwe’ het beeldend werk van Sarah Neutkens te zien. Neutkens is gefascineerd door het moment: ze legt ogenblikken vast voordat deze verdwijnen. Puck Kroon bezoekt haar tentoonstelling Niets is ooit altijd en wordt eraan herinnerd hoe niets ooit hetzelfde is.

Bij Upstream Gallery is de solotentoonstelling Guardians van Frank Ammerlaan te zien. ‘Lang niet alle betekenis is direct afleesbaar van een werk, maar dat hoeft ook niet’, schrijft Gerrit Willems erover. ‘Je hoeft niet te weten dat lood is ontstaan uit uranium en ons nu beschermt tegen radioactieve straling, en dus beschermt tegen ‘zijn voormalige zelf’.’ Maar bij wie goed kijkt, komt er vanzelf iets binnen van wat in de materie besloten ligt.

Deze week is Thijs Ebbe Fokkens te gast bij Kunst is Lang. Thijs maakt grote installaties, die qua uitstraling passen bij domeinen waar de mens grip zoekt op de mysteries van ons leven, zoals wetenschap of religie. Hij geeft ze bijvoorbeeld het uiterlijk van een archeologische opgraving, met als verschil dat wat wordt opgegraven uit de toekomst lijkt te komen, in plaats van uit het verleden.

De winnaar van De Scheffer 2024 laat vaak muren terugkomen in zijn schilderijen. Het is in deze politieke tijd onmogelijk de associatie met grenzen en migratie te negeren, al lijkt er achter dit symbool meer schuil te gaan dan simpele maatschappijkritiek. Als Abul Hisham schildert borrelen gedachtes en ideeën bij hem op, zonder dat hij weet waar ze vandaan komen. ‘Noem het een goddelijke interventie of iets anders, maar je kunt er niet aan ontsnappen.’

De komende tijd houdt kunstenaar Valerie van Leersum zich bezig met deze vragen: een onderzoek dat zal uitmonden in een (ver)beeldend werk dat met het publiek zal worden gedeeld tijdens het jaarlijkse festival Into the Great Wide Open, een meerdaags, popcultureel festival met muziek, beeldende kunst, literatuur en film dat aan het einde van de zomer op Vlieland plaatsvindt. Eén van de pijlers van het festival is het multidisciplinaire kunstprogramma. Rondom het jaarthema Shifting Perspectives presenteren zo’n tien kunstenaars zowel overdag als ‘s avonds hun werk in de overweldigende natuur.
In aanloop naar het festival zal Valerie van Leersum diverse keren als artist in residence op het eiland verblijven en zowel de kleur van de Noordzee als de Waddenzee onderzoeken, en met diverse eilandbewoners in gesprek gaan over hun kennis en visie betreft de plek waar deze zeeën in elkaar over gaan. Mister Motley en Into The Great Wide Open bundelen de krachten om samen het onderzoek van kunstenaars voor een breder publiek te ontsluiten. Via onze beide kanalen delen we de komende maanden Valerie’s zoektocht naar de vermeende grens die in het water loopt en wat deze ons kan leren.