Lichaam

Deze week is Eva Bartels te gast bij Kunst is Lang. Kunstenaar, schrijver en performer Eva Bartels begon vijf jaar geleden aan een monsterklus: in tien theatrale voorstellingen eert ze het werk van pionierende, vrouwelijke kunstenaars. Onlangs rondde ze de derde voorstelling in die reeks af, genaamd All Men Must Die. Vertrekpunt is het feministische S.C.U.M.-manifest van Valerie Solanas: een vlijmscherp pleidooi voor een maatschappij zonder kapitalisme én zonder mannen, dat door Eva een nieuwe interpretatie krijgt.  

Lieneke Hulshof bezocht I Think U Did Something To Me, And Now It’s In Everything I See And Do in Het Nieuwe Domein in Sittard. Deze tentoonstelling toont het werk van collectief SAAC (Sexually Abused Artists Collective). ‘Wat ik in de zalen aanschouw strookt niet met het collectieve beeld dat ik daarvan ken; een agressief zwart-wit verhaal. De kunstwerken verbeelden meer én minder dan een ervaring van geweld. Ze zijn diffuus én expliciet, lichtvoetig én uiterst zwaar.’

Deze week hoor je de opname die we vrijdag 28 maart maakten voor een live publiek, op Art Rotterdam. Jesse Fischer schoof aan om te praten over zijn grote olieverfschilderijen, waarop personages – vaak half ontbloot – verwikkeld zijn in wonderlijke scènes van macht en onderdanigheid. De jonge vrouw die gehuld in een wit laken en op sportsokken rondsluipt als een gans, de twee vrouwen die te rade gaan bij een driekoppig standbeeld in een parkje, of het groepje jongeren dat een naakte, geblinddoekte jongeman op handen en knieën laat rondkruipen, versierd met bloeiende takken en een dierenstaart: ze zoeken allemaal naar nieuwe, betekenisvolle rituelen.

In aflevering 315 van Kunst is Lang is Nadie Borggreve te gast. Nadie maakt getufte wandkleden, waarop abstracte, kleurrijke bloemen en andere natuurtaferelen fel afsteken tegen een donkere achtergrond. Haar werken zijn groot, zeer romantisch en een beetje gothic. Soms bestaan de wandkleden uit meerdere lagen en is het textiel over een gladde, geairbrushte onderlaag gedrapeerd. Nadie is opgeleid als modeontwerper en behandelt de textiel voor haar werk alsof ze er kostbare couture van maakt: ze verwerkt alleen wol die al gebruikt is, en wentelt die vervolgens draad voor draad in verschillende kleurbaden tot het de gewenste intensiteit heeft.

Maurits de Bruijn bezocht in het Zeeuws Museum de slavernijtentoonstelling. Hoewel de vroegmoderne Staten van Zeeland verantwoordelijk zijn voor 45 procent van de totale Nederlandse rol in de deportatie van tot slaaf gemaakten, wordt dit slavernijverleden in de provincie nog nauwelijks erkend. Blijk daarvan geven ook de racistische leuzen op het slavernijmonument Kom van Zeus Hoenderop dat maar kort in de openbare ruimte te zien was. Rekenschap afleggen over ons verleden gaat met ongemak gepaard. Dat maakt ook het werk van Buhlebezwe Siwani zichtbaar: ulwela amaza in ROZENSTRAAT toont zwarte performers die op verschillende locaties in Amsterdam en Middelburg ‘dansen’. ‘Vooral de groepschoreografieën maken indruk, ze representeren al die zwarte lichamen die door witte Nederlanders zo onmenselijk zijn behandeld, ze eisen ruimte op en daarmee erkenning.’

Twee vrouwen, ieder alleen op de wereld. Puck Kroon zag Nora Fingscheidts film The Outrun over een jonge vrouw die kampt met een alcoholverslaving en Davy Pieters’ voorstelling After Us, over het zoeken naar houvast binnen de tijdelijkheid van het bestaan. De hoofdpersonages vinden beide soelaas in het water.

Het duo Sander Breure en Witte van Hulzen maakt performatieve installaties, waarin het gedrag van de mens onder de loep wordt genomen: welke sociale conventies zijn er, hoe verschillen die per situatie en ruimte waarin je je bevindt, en als je uitzoomt: welke grotere maatschappelijke factoren sturen dat gedrag?

Laure van den Hout zag de extatische film The Book of Flowers van Agnieszka Polska en werd gegrepen door parelachtige bloemknoppen en hallucinante meeldraden. Is het mogelijk om de biologische loop der dingen te veranderen, vraagt de voice-over van de film. En zo ja, wat zou daarvan de prijs zijn? Laure trekt een parallel met de onlangs verschenen film The Substance en schreef een kort essay over maakbaarheid en het hoofdpersonage dat de mens zich waant.

‘Geen helden maar mensen zouden verhalen moeten bevolken.’ Erik Wong ging naar aanleiding van de tentoonstelling Unravel in het Stedelijk Museum in Amsterdam in gesprek met kunstenaar LJ Roberts over het werken met textiel. In Zacht verzet onderzoekt hij het verhalende denken en houdt hij een wervelend betoog voor de tussenruimte. ‘Roberts omarmt het ambivalente, het non-binaire en koestert daarmee een tussenruimte. Een ruimte die hen voor zichzelf heeft gemaakt, bevochten heeft en die – zeker in deze gepolariseerde, binaire tijden – verdedigd moet worden.’

Kitty Maria onderzoekt als performancekunstenaar hoe het lichaam in onze maatschappij wordt ingezet voor werk. Hoe wordt het gedwongen aangepast om in een werkcontext te functioneren? Hoe kun je in een laboratorium interactie hebben met machines op andere manieren dan via de aan/uit-knop? En wat betekent het om door ziekte een lichaam te hebben dat niet productief kan zijn in onze efficiënte werkcultuur?