In deze zesde en laatste editie van De Zomer is Lang tipt Sandim Mendes – te gast in aflevering 236 van het meest recente seizoen – een aflevering uit het rijke archief van Kunst is Lang.

Met journalist en columnist Hizir Cengiz bezoekt Maureen Ghazal niet één maar twee tentoonstellingen in het Amsterdamse Foam. Het werk van Ece Gökalp (1988) stelt het landschap centraal, terwijl Ara Güler (1928-2018) vooral mensen fotografeerde. Die combinatie roept vragen op over wie of wat de drager is van het verhaal. ‘Ik vind dat de mens te vaak tot hoofdpersoon wordt gemaakt.’ 

Tijdens een bezoek aan het Kröller-Müller Museum raakt Fiep van Bodegom in gesprek over het futurisme met beveiliger Inge die er al twintig jaar werkt: ‘Ik denk dat de visie van de futuristen naïef was, we willen niet wonen in betonnen gebouwen zonder bomen, alleen omdat dat technisch mogelijk is. Als je nu terugkijkt naar die tekeningen zonder bomen en de verheerlijking van techniek, van een economie van fossiele brandstof, denk je, hadden we maar een andere weg ingeslagen.’

Met grafisch kunstenaar Serana Angelista bezocht Leana Boven kunstinstituut Melly, voor de tentoonstelling ‘Kelly Sinnapah Mary: The Fables of Sanbras’. Kelly Sinnapah Mary maakt interdisciplinair werk rond sociale ongelijkheid, uitbuiting van de natuur en ontheemding binnen de context van Guadeloupe, waar ze woont en werkt. Haar spirituele en mystieke leggen de verbindingen bloot tussen ecologische vernietiging en kolonialisme. ‘Sinnapah Mary positioneert zich in haar werk als het centrum, of als een brug, en belichaamt zo een verbinding tussen mensen, dieren, en aarde.’

Binnen en buiten de kunstwereld gaat het dan vaker dan ooit over het koloniale verleden, maar één kant van het verhaal krijgt daarbij de meeste aandacht: het leed. Met Someone is Getting Rich wil het Tropenmuseum belichten wie er heeft geprofiteerd en wie er nog altijd profiteert. Roxane Soudager bezocht de tentoonstelling met cultureel ondernemer en theatermaker Ira Kip. ‘Het wordt hier zo duidelijk hoe groot de rol van Nederland is geweest in het creëren van het koloniale systeem. Maar niemand weet het!’

Middels haar Touch Based Art Rituals en haar kunstprojecten onderzoekt Neoza Goffin hoe psychologische verandering en genezing bij anderen kunnen ontstaan. Linda Selena Boos bezocht het volledig in lila gehulde atelier van Neoza en sprak haar over haar praktijk waarin rituelen, tantra en verwerkingsprocessen samenkomen: ‘Aanraking, ook van vreemden, is iets dat onze lichamen nodig hebben.’

Pleun Gremmen tovert in hun videowerken digitale werelden tevoorschijn, met behulp van 3D-animaties. De onderwerpen van dit werk dringen zich op vanuit frustratie. Zo dompelde Pleun zich onder in extreem-rechtse internetfora en bestudeerde onder meer de geradicaliseerde terrorist die in 2019 in Christchurch 51 mensen vermoorde. Ook maakte hen werken over de baarmoeder, waar Pleun in hun eigen leven diens relatie mee bevraagt.

In aflevering vijftien van Kan niet bestaat niet gaat Lieneke Hulshof in gesprek met Rinke Nijburg over ego, religie en de tegenstrijdigheden die in ieder mens verankerd zijn. Nijburgs niet-gemaakte werk zou een menselijk, eigentijds en universeel religieus moeten zijn: een voorstelling waarin Jezus Maria zou baren. Als Nijburg vervolgens stilstaat bij het idee dat religieus werk in de mode zou raken, schrikt hij en ervaart hij een innerlijk conflict: hij wil Jezus toch eigenlijk liever voor zichzelf houden. Terwijl hij ook voelt dat je hem juist aan iedereen zou moeten willen geven.