Tom Jansen Klomp bezoekt Museum Arnhem waar de tentoonstelling Kunst in het derde rijk – verleiding en afleiding te zien is: een verzameling schilderijen en beeldhouwwerken die in de jaren 1930 en 1940 van de vorige eeuw bij de Große Deutsche Kunstaustellungen in München werden gepresenteerd als meesterwerken uit nationaalsocialistisch Duitsland. Op zaal raakt Tom in gesprek met een tweetal bezoekers over de morele dilemma’s die de werken in deze tentoonstelling oproepen. ‘Mogen we deze schilderijen mooi vinden, en kunnen we deze schilderijen zelfs mooi vinden?’

Samboleap Tol is de winnaar van de Dolf Henkes Prijs 2023, een stimuleringsprijs voor Rotterdamse kunstenaars. Roxane Soudagar ging met Samboleap in gesprek over de totstandkoming van haar kunstenaarspraktijk en de combinatie van performance, storytelling, muziek, dans, tekeningen, installaties, inscripties en creative coding die ze daarin toepast om een wereld te creëren waarin haar eigen ervaringen als kind van Cambodjaanse migranten in het westen, de verzwegen trauma’s van de generatie van haar ouders en de culturele tradities van Zuidoost-Azië, versmelten tot één geheel.

Met de Kunst is Lang-reeks geschiedenis, migratie en conflict licht Mister Motley afleveringen uit waarin de diaspora, institutioneel geweld en onthechting centraal staan. In deze eerste aflevering hoor je Aimée Zito Lema die zich afvraagt: hoe eigen je je een geschiedenis toe, en hoe kunnen gebeurtenissen van voor je geboorte invloed op je hebben? In haar bewerkte archieffoto’s, films en installaties zoekt ze metaforen voor deze abstracte processen, zoals het geheugen van papier. Eenmaal gevouwen kun je een vel papier wel weer vlak krijgen, maar de vezels onthouden de vouw en zullen in een bak water weer opkrullen.

Er zijn maar weinig kunstenaars die binnen enkele weken in staat zijn middels een kunstwerk commentaar te leveren op een actuele gebeurtenis, schrijft Maurits de Bruijn. Tina Farifteh maakt met de installatie ‘Ik en jij’ de oorlog moedig tot onderwerp. ‘[…] ‘Ik en jij’ schept ruimte voor twijfels, vragen en onzekerheden, voor de tastende woorden waar een oorlog en het discours eromheen geen ruimte voor laat.’

‘Ik vind dit zo vet aan deze tijd. Dat de vrouw op andere manier wordt neergezet in kunst. Dat het niet meer alleen de schreeuwende hysterie is, of alleen maar een lekker wijf. De vrouw is veel diverser, gelaagder, de méns is veel diverser […].’ Samen met theatermaker Nina Spijkers bezoekt Lisanne van Sadelhoff de tentoonstelling Hot Flowers, Warm Fingers van Pauline Curnier Jardin, die voorbij gaat aan stereotypering.

Een oorlog is méér dan gewonde soldaten, exploderende gebouwen, ronkende tanks, rokende ruïnes. In de tentoonstelling To Watch The War in BAK laten filmakers het onderhuidse en het alledaagse karakter van het Russische geweld zien. Lisanne van Sadelhoff bezocht To Watch The War met de Oekraïense architect en kunstenaar Lesia Topolnyk, die haar bezoek met een bekentenis begint: ‘Ik ben angstig nu ik hier sta. Het is terrifying.’

Linda Selena Boos ontmoet Buhlebezwe Siwani in het Amsterdamse Westerpark, een plek waar Buhlebezwe spiritueel kan aarden. ‘Voor mij resoneert beeldende kunst op een diep niveau met het spirituele veld. Want door te verbeelden en te visualiseren waar wij in geloven kan kennis worden overgedragen.’

Lara Bongard droeg een rusteloos gewicht met zich mee, een gevoel van je overal en tegelijkertijd nergens thuis voelen. The Girl Who Crossed the River with a Tablecloth is een persoonlijke queeste naar haar versplinterde wortels in het voormalige Russische Rijk (het huidige Oekraïne). Met dit project doorbrak ze de generatiestilte om te zoeken naar de onzichtbare werelden van haar joodse voorouders. Met ‘Een draagbaar thuis’ schreef ze een essay over dit werk.

In deze zesde en laatste editie van De Zomer is Lang tipt Sandim Mendes – te gast in aflevering 236 van het meest recente seizoen – een aflevering uit het rijke archief van Kunst is Lang.