Arbeid

Kunst is Lang is op vakantie tot en met 4 september. In de tussentijd hoor je De Zomer is Lang: afleveringen uit het archief die wij als redactie bijzonder vinden. Hoofdredacteur Laure van den Hout koos voor deze aflevering met Willem de Haan, uit december 2022. Willem staat bekend om zijn interventies in de openbare ruimte, waarvoor hij door het plaatsen van objecten de situatie subtiel ontregelt – denk aan de ingang van een fictief metro-station in een weiland, of een rijtje arbo-verantwoorde deuren van een nooduitgang naast elkaar, in een statige kathedraal.

Yaïr Callender, Isabel Cavenecia en Anna Reutinger cirkelden de afgelopen maand rond de imposante Groningse begraafplaats Esserveld, een residentie op uitnodiging van Het Resort. Alledrie maakten ze werk dat is gericht op rouw, rituelen en op de mensen die op de begraafplaats werken. Maurits de Bruijn schreef, eveneens op uitnodiging van Het Resort, een essay dat losjes op deze werken voortborduurt. ‘Dat is rouw. Proberen het niets een plek te geven, te midden van een vol leven. Als rouw voltooid is dan zou het graf misschien niet meer nodig zijn. Maar dat zullen we nooit weten, want rouw is nooit voltrokken. Daarom is verwerken ook zo’n slecht woord. Afval wordt verwerkt, en ja: rouw verandert van vorm, maar gaat nooit weg.’ 

Deze week is Uta Eisenreich te gast bij Kunst is Lang. Haar foto’s suggereren een sterke logica, verwant aan bijvoorbeeld illustratieve foto’s in schriftelijke toetsen, instructies voor goocheltrucs of reclamefotografie uit de jaren ‘80: domeinen waarin het belangrijk is dat het beeld onmiskenbaar één betekenis uitdrukt. Maar de foto’s van Uta zijn allesbehalve eenduidig, en worden dat nog minder door de de korte teksten waaraan ze gekoppeld zijn. Na een aanvankelijk raadspel, dringen zich al snel fundamentele vragen op over de relatie tussen beeld en taal, en hoe je ergens überhaupt betekenis aan kunt geven.

Deze week is Thijs Ebbe Fokkens te gast bij Kunst is Lang. Thijs maakt grote installaties, die qua uitstraling passen bij domeinen waar de mens grip zoekt op de mysteries van ons leven, zoals wetenschap of religie. Hij geeft ze bijvoorbeeld het uiterlijk van een archeologische opgraving, met als verschil dat wat wordt opgegraven uit de toekomst lijkt te komen, in plaats van uit het verleden.

Deze week is Matea Bakula te gast bij Kunst is Lang. Matea manipuleert de materialen voor haar sculpturen zodat ze een verrassende gedaante aannemen. Voor de hal van Het Utrechts Archief maakte ze een metershoge zuil die op het oog van marmer is, maar in feite bestaat uit papier maché van afgedankt papier. Voor Lustwarande in Tilburg bouwde ze een kolom met panelen waarop gebrande suiker en piepschuim samen een fascinerend oppervlak vormen, als een stroom lava die zich onder invloed van warmte en zon in beweging zet.

Anna Lillioja bezoekt de tentoonstelling De laatste dagen van de dorpsgek in Theaterkerk Nes over hoe er om is gegaan met het geestelijk welzijn op het platteland en spreekt bezoekers over hun ervaring. ‘Mensen op het platteland hebben door de geschiedenis heen de neiging gehad om hun emoties letterlijk te verwerken, staat er ook op een bordje verderop in de expositie te lezen. Arbeid werd, naast noodzaak, ook zelfverkozen bezigheidstherapie.’

‘De tuin is een manier om voort te leven. Om uit te reiken naar de toekomst, want dat is tuinieren in de eerste plaats: het werk dat je vandaag doet, levert pas maanden later – als dat al gebeurt – iets op.’ Maurits de Bruijn las de rijke, fijnzinnige dagboeken van kunstenaar Derek Jarman, onlangs als Moderne natuur in vertaling uitgekomen bij Das Mag.

Verwoest Huis 11 is een semi-permanente installatie van Marjan Teeuwen bij BRUTUS in Rotterdam. Volgens het door haar beproefde recept van slopen en bouwen, bouwen en slopen is Teeuwen met een aannemer en vijf teamleden de muren, vloeren en plafonds te lijf gegaan en heeft zij het gebouw van binnen versplinterd tot een veredelde ruïne, een georganiseerde chaos van beton, baksteen, planken, gekapseisde stalen balken vol roest en vocht, kortom: een orgie van puin. Wilma Sütö daalde af in de schemering van dit pand, ‘dat onvermijdelijk doet denken aan oorlog en verderf.’