Tanéa en Shakuru Tajiri over ‘Shinkichi Tajiri: The Restless Wanderer’, de tentoonstelling die een ode aan hun grootvader vormt

Shinkichi Tajiri: The Restless Wanderer is het resultaat van twee jaar diepgaand onderzoek naar het leven en nalatenschap van onze grootvader, Shinkichi Tajiri, en onze familiegeschiedenis. Dit project is een persoonlijk eerbetoon aan onze opa, die dit jaar zijn honderdste verjaardag zou hebben gevierd.
Ons onderzoek richtte zich op de bewuste keuze van Shinkichi voor ballingschap. Op zijn achttiende verjaardag, 7 december 1941, viel Japan Pearl Harbor aan. Dit leidde tot de internering van hem, zijn familie en 120.000 andere Japanners en Japans-Amerikanen in Amerikaanse concentratiekampen, zonder rechtvaardig proces. Geboren in Amerika uit Japanse ouders, werd Shinkichi geconfronteerd met diepgeworteld institutioneel racisme, zowel voor als na de Tweede Wereldoorlog, wat hem uiteindelijk naar ballingschap dreef. In 1948 vestigde hij zich in Parijs.
De tentoonstelling is geïnspireerd door de redenen achter zijn zelfgekozen ballingschap en de invloed ervan op zijn leven, werk en onze familie, over generaties heen. We streven ernaar een beeld te schetsen van de oorsprong van deze gebeurtenissen en, belangrijker, hoe ze Shinkichi persoonlijk beïnvloedden.

We hebben de tentoonstelling zo vormgegeven dat bezoekers zich onderdeel voelen van ons onderzoek, alsof ze er letterlijk doorheen wandelen. Door het spelen met chronologie en het leggen van dwarsverbanden in elke ruimte, onthullen we de causale relaties tussen Shinkichi’s werken en zijn levensverhaal. Dankzij toegang tot ons familiearchief bieden we een intieme kijk op zowel het leven van Shinkichi als dat van ons, en onthullen we een meer persoonlijke kant van hem.
Een tentoonstelling samenstellen betekent keuzes maken over welk materiaal te tonen en in welke context. Helaas was het niet mogelijk om alle werken en documenten die we ontdekten op te nemen in de fysieke tentoonstelling, om inhoudelijke of praktische redenen. Deze online tentoonstelling belicht de werken die niet in de fysieke ruimte pasten, maar die een cruciale rol speelden in het vormen van het verhaal en onze tentoonstelling.
Onze selectie omvat foto’s, gedichten, filmstills en meer, allemaal bestaand in de periferie van onze thema’s. Sommige werken waren essentieel voor ons onderzoek, andere vonden we simpelweg fascinerend en inspirerend om te delen.

Onderschriften drie foto’s:
● Een luchtig moment tijdens een sumoworstelwedstrijd.
● Jonge vrouwen kletsen tijdens Bon Odori, een dansritueel uitgevoerd tijdens
Obon, een boeddhistisch zomerfestival ter nagedachtenis aan voorouders.
● Op 21 september 1943, rond het middaguur, verzamelden ongeveer 4.000
mensen zich bij de middelbare school om 434 geïnterneerden uit te zwaaien die vertrokken naar het Tule Lake Segregatiecentrum in Californië, nadat de overheid hen als ‘ontrouw’ had bestempeld.
Credits: Bill Manbo/Courtesy of Takao Bill Manbo, from “Colors of Confinement” by Eric L. Muller (University of North Carolina Press and the Center for Documentary Studies at Duke University, 2012)

Als inwoner van New York had Noguchi vrijstelling van internering maar toch trad hij in 1942 vrijwillig toe tot het Poston War Relocation Center, waar ook Shinkichi en zijn familie werden geïnterneerd. Met deze stap hoopte hij een positieve impact te hebben op de gemeenschap die daar gedwongen verplaatst was. Zijn plannen waren ambitieus: het ontwerpen van tuinen, het creëren van recreatieruimtes en het opzetten van kunstprogramma’s.

Deze blauwdruk toont een van Noguchi’s beoogde projecten voor Poston: een begraafplaats. Hij bedacht een columbarium, mogelijk geïnspireerd door het boeddhistische gebruik van crematie, naast een kapel en grafplaatsen. De ingetogen artistieke stijl van zijn ontwerp was bedoeld om waardigheid te verlenen aan hen die in de woestijn overleden waren. Zijn plannen benutten stucwerk, een materiaal kenmerkend voor het inheemse Amerikaanse reservaat waarop het kamp gebouwd was. Bovendien integreerden zijn tuinen inheemse planten en vulden ze de bestaande architectuur op een harmonieuze manier aan.

Na zijn vrijlating uit het kamp schommelde Noguchi tussen scherpe satire, zoals zichtbaar in Yellow Landscape (1943). In dit werk stelt hij dat de hele wereld betrokken is bij de giftige anti-Aziatische stereotypering die de Verenigde Staten na 7 december 1941 in zijn greep hield.

Credits: ©The Isamu Noguchi Foundation and Garden Museum, New York/ARS. Photograph by Kevin Noble.

Onderschrift links: Jim Yoshihara schreef het gedicht Damned Fence tijdens zijn gevangenschap in Minidoka, datum onbekend.

Onderschrift midden en rechts: Foto’s uit de serie waarin Paul Kitagaki Jr. meer dan zeventig jaar later Japans-Amerikanen portretteert die in 1945 zijn gefotografeerd door Dorothea Lange, in opdracht van de War Relocation Authority (WRA).