THIS IS A TAKEOVER | O sole mio

O sole mio

De behandeling waaraan Marije Vermeulen het interieur van Outline onderwierp is even eenvoudig als effectief. Per muur trok ze vanuit de rechter bovenhoek een rode baan in een hoek van 45 graden naar beneden. Aan weerskanten van deze eerste diagonaal over de wand schilderde ze de beide muurhelften vol parallele strepen, tot aan de aangrenzende muren. Een afgemeten schema uitgevoerd in het knallende rood en wit van vuurtorens, zuurstokken, verkeersborden en circustenten; de klassieke kleurencombinatie van feest en alarm.

Marije Vermeulen koos voor het explosieve rood-wit omdat het gebouw van Outline haar deed denken aan een draaimolen: een centrale koepel waar vier open, deurloze ruimtes op uitkomen. Een geamputeerd kruispunt met gekortwiekte armen. Dat het binnen wemelt van de muren valt nauwelijks op als de ruimte in neutrale, witgeschilderde staat verkeert. De muurschildering van Marije Vermeulen maakt ze zichtbaar, alsof ze de ruimte met haar op hol geslagen arceringen heeft uitgevouwen. 

Als je van de duizeling van de eerste indrukken bent bijgekomen en de dansende muren afzonderlijk bekijkt, ontdek je dat de diagonalen niet naadloos over de wanden in elkaar doorlopen. In de hoeken zie je de banen verspringen. Geen van de muren staat in het lood, zodat het patroon op ieder vlak net iets anders uitpakt. De verspringingen geven elke muur een eigen ritme. De ruimte om je heen lijkt daardoor te zinderen, je ogen blijven langs de banen omhoog en omlaag glijden. O sole mio brengt je in een toestand van rusteloosheid, even dynamisch als instabiel.

O sole mio, Marije Vermeulen

In zijn boek De barbaren (2006) verdeelt de Italiaanse schrijver Alessandro Baricco de mensheid in twee categorieën, de verticale en de horizontale mensen. Aan de hand van die tweedeling schetst hij een culturele revolutie die zich volgens hem op dit moment aan het voltrekken is. Wij zijn volgens Baricco van verticale wezens in horizontale aan het veranderen. Eind achttiende eeuw, toen het tijdperk van de romantiek aanbrak, zou de verticalisering begonnen zijn. Een deel van de burgerij werd rijk en zelfbewust dankzij de bloeiende handel, en wilde zich profileren. Zelf verworven expertise werd belangrijker dan afkomst, het kapitaal van de adel. Diepgang werd sjiek. 

Inmiddels, een dikke twee eeuwen verderop, is het verticalisme het onderspit aan het delven onder invloed van democratisering, globalisering en internet. De status van eruditie is aan het tanen. De horizontale mens is in opkomst, en die moet niets hebben van veeleisende leerstof. Liever glijdt hij van roes naar roes. Niet graven maar surfen wil hij, steeds op jacht naar nieuwe ervaringen. Maar wat als je beide wil? Onstuimigheid en diepgang, concentratie en sensatie? 

‘You don’t always realize it, but you’re always falling.
With each step you fall forward slightly.
And then catch yourself from falling.
Over and over, you’re falling.
And then catching yourself from falling.
And this is how you can be walking and falling
at the same time,’ zong-zei Laurie Anderson in Walking & Falling (album Big Science, 1982). Nu ik beschenen ben door de schuine stralen van O sole mio klinkt dat helemaal zo gek nog niet. Misschien is het inderdaad zaak om te aanvaarden dat we onafgebroken neervallen en weer oprijzen, om ons toeleggen op het zo goed mogelijk bewaren van ons evenwicht tussen de verticale en horizontale assen in. Ik stel mij de zeekat tot voorbeeld, een inktvis die zijn houding steeds in lijn weet te brengen met zijn omgeving (zie foto). Waarom kiezen voor een statische positie, verticaal danwel horizontaal? De toekomst is diagonaal.  

Zeekat

O sole mio, Marije Vermeulen

THIS IS A TAKEOVER
23 november t/m 15 december 2013
THIS IS A TAKEOVER is een estafette van vier solotentoonstellingen met performances, lezingen en tot slot een diner. Elke tentoonstelling is een weekend lang te zien. Richtje Reinsma doet verslag van de vier edities van THIS IS A TAKEOVER bij mister Motley. De vier deelnemende kunstenaars: Marije Vermeulen, Marieke Coppens, Annegret Kellner en Cindy Moorman.
Galerie outLINE Amsterdam
Oetewalerstraat 73, Amsterdam