TAKE ON / TAKE-OVER

SIGN, tentoonstellingsruimte voor Hedendaagse Beeldende Kunst in Groningen, toont werken uit de tentoonstelling ‘TAKE ON / TAKE-OVER’. Hier is ook het werk van Erik Alkema te zien, dat hij maakte in het woon-werkverblijf P.A.I.R. (Portable Artist In Residence) dat op een parkeerplaats was geplaatst tussen de dorpen Nieuw-Buinen en 2e Exloërmond in de Drentse Veenkoloniën. Zelf woont Alkema in Amsterdam, maar heeft een familiegeschiedenis in Nieuw-Buinen. Hier werd zijn opa ruim honderd jaar geleden geboren in een plaggenhut, in een gezin van veenarbeiders. Tijdens zijn verblijf is hij op zoek gegaan naar zijn wortels en nam een duik in de geschiedenis van het dorp. Hij voerde veel gesprekken met bewoners en verzamelde herinneringen en feiten. Dit heeft hij vastgelegd in verhalen, die te lezen zijn op dit blog. Uiteindelijk heeft hij de woorden in beeld weten om te zetten en een bijzonder portret van het heden en verleden van Nieuw-Buinen weten te schetsen, door het maken van stoffen poppen, waarmee hij het landschap om hem heen bevolkte. Zijn sculpturen en verhalen worden nu in de kelder van SIGN geëxposeerd.

Erik Alkema, Project in de Drentse Veenkoloniën

Ook heeft hij een grote pop gemaakt, getiteld ‘OUTLAW, Vrijheidsbeeld voor de Veenkoloniën’. Een cowboy met een krullende snor, een sigaret in zijn mond en een windmolen in zijn hand. Hij staat symbool voor het individualisme, het landelijke leven en de veenarbeider; een robuuste man die risico’s neemt om zijn doelen en beloningen te bereiken. De sculptuur is daarom ook een eerbetoon aan de pioniersgeest en de sterke wil van de veenarbeiders in de veenkoloniën. ‘OUTLAW’ is nu te zien op het dak van het Hampshire Hotel / Freia, waar hij de omgeving van SIGN overziet.

Erik Alkema, Project in de Drentse Veenkoloniën, Outlaw

Steven Jouwersma onderzocht de sociale en culturele verschillen tussen Suriname en Nederland en verbleef drie maanden in de stad Moengo, in het binnenland van Suriname. Zijn uiteindelijke doel: rockmuziek introduceren en een heavy metal concert geven in samenwerking met de lokale bevolking. Als vreemde, blanke rockgitarist wordt hij eerst niet geaccepteerd in de stad die bruist van de reggae en maar weinig gitaristen kent. Dit veranderd wanneer hij zich profileert tot ‘echte rockster’, gekenmerkt door zijn zonnebril en leren jasje met franjes. Hij introduceerde rock door het verkopen van cd’s op de markt, nam deel aan lokale reggae jamsessies waar hij zijn gitaar inwijdde en gedroeg zich als een ware rockster. Langzaam maar zeker wordt hij erkend en creëerde uiteindelijk ‘Modo Kodo Stage’, een publiek podium in het midden van de stad, die hij in samenwerking met de lokale bevolking maakte van vier auto’s. Hij opent zelf het podium met een optreden, die hij in samenwerking met een dansgroep en musici organiseerde. De videoregistratie van dit project, vernoemd naar het podium, is te zien in de filmzaal van SIGN.

Steven Jouwersma, Modo Kodo Stage, film stills

De tentoonstellingsruimte van SIGN wordt geëtaleerd door de installatie ‘Uitzendbureau Kunst/Kunst’ van Frank Blommenstijn en Michiel van der Werf. In dit kantoor neemt kunst de gedaante aan van de mediacultuur. Frank en Michiel: “De positie van kunst en de kunstenaar in de huidige maatschappij is het centrale uitgangspunt van ons werk. De verschijnselen en verhoudingen die wij herkennen binnen de Nederlandse maatschappij betrekken we op ons zelf. Wat wordt er verwacht van ons als jonge kunstenaars. Wat wordt er überhaupt verwacht van kunst? Bestaat het spectaculaire kunstwerk en mag je openlijk bekennen dat je beroemd wil worden? Wat is de smaak van de middelmaat, en hoe verhoudt die zich tot de kunst. Zijn wij daar van afhankelijk of hoeven wij ons daar niets van aan te trekken?
We willen met ons werk graag een brug slaan tussen de elite kunst en de maatschappij. Ons werk moet tegelijkertijd onderhouden, authentiek, en algemeen geldend zijn. Dat komt er op neer dat wij de begrippen na-apen, spectaculair, laagdrempelig, en effectbejag geen negatieve inhoud vinden hebben. Mits ze in de juiste context worden behandelt. Clichés zijn voor ons vaak hele prettige uitgangspunten. Omdat het bij clichés vaak over een universele taal gaat.”

Frank Blommenstijn en Michiel van der Werf, Uitzendbureau Kunst/Kunst
Bijschrift: Heeft u altijd al kunstenaar willen worden? Of heeft u net de geest gekregen? Schrijf je dan nu in bij het uitzendbureau Kunst/Kunst van Frank Blommenstijn en Michiel van der Werf. Hun tussenkomst helpt u verder.

Tevens is de film ‘Things that may not really be there’ van Frank en Michiel te bezichtigen in SIGN. De film toont een aantal dramatische scènes uit bekende speelfilms, waarin de kunstenaars zelf een belangrijke rol spelen. Verkleed als bekende acteurs zoals Tom Cruise, Julia Roberts, Al Pacino en Scarlett Johansson playbacken ze de scènes, die een illustratie geven van een moeizame zoektocht naar roem en geluk.

Frank Blommenstijn en Michiel van der Werf, Things that may not really be there, trailer

Frank Blommenstijn en Michiel van der Werf, Things that may not really be there, film stills

Ruiter Janssen heeft leegstaande tweedimensionale ruimtes gezocht op het schiereiland Oostenburg in Amsterdam, die sporen bevatten van voormalig gebruik. Hij heeft deze in kaart gebracht, geanalyseerd en gecategoriseerd, deze analyses zijn te zien in de tentoonstelling. Ook laat hij zien hoe je deze gebruikerssporen kunt inzetten om te communiceren met de omgeving. Zo heeft hij verschillende citaten van personen die ooit betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling van Oostenburg, geplaatst op een gebouwen. Een voorbeeld hiervan is een bordje met een citaat uit 1947 van een fijnbankwerker aan het werkspoor, die hij plaatste op een leegstaand arbeidershuisje dat wacht om gesloopt te worden. Op het bord staat: “Ik moet zes dagen in de week werken en heb twee vakantiedagen per jaar.”

Ruiter Janssen, Oostenburg – Sporen van gebruik als medium

Ook Sil Krol gebruikt de openbare ruimte als thema voor zijn beeldend werk. Hij maakt objecten en voert architectonische ingrepen uit, die hij in een specifieke context in de openbare ruimte plaatst. Hiermee lokt hij een reactie van de toeschouwer uit, hij onderzoekt de betekenis van objecten in de openbare ruimte, hoe die wordt ingericht en of zijn ingrepen het gedrag van de omstander beïnvloedt. Hij onderzoekt het spanningsveld tussen macht, maatschappij en burger en speelt een spel met hun verwachtingen en emoties. In SIGN zijn enkele schaalmodellen te zien, waarvan enkele op groot formaat zijn uitgevoerd en geplaatst zijn in de openbare ruimte.

Een van de schaalmodellen die te zien is in de tentoonstelling, is ‘Mobiel Forum’, die ook in groot formaat uitgevoerd is. Hij ontwikkelde het rijdende platform voor de Haarlemmermeerse burgers, om ze een podium te bieden voor het uitspreken van conflicten die betrekking hebben op de indeling of het gebruik van de openbare ruimte. Met zijn uitklapbare podium en tribune is hij verschillende locaties in Haarlemmermeer afgegaan, om de burgers de gelegenheid te geven hun conflicten onderling op te laten lossen, zonder hulp van overheidsinstanties.

Sil Krol, schaalmodellen: Mobiel Forum, Niemandsland en Schandpaal

De werken die t/m 22 december in SIGN te zien zijn, zijn slechts een voorloper op nieuwe interventies. De tentoonstelling ‘TAKE ON / TAKE-OVER’ bestaat ook uit interventies die in de stad zelf plaats vinden. Hierbij spelen de zes kunstenaars, die allemaal een eigen specialiteit hebben op het gebied van interventies, met de functie, aard, betekenis en identiteit van een plek of ruimte, waarbij de verhouding tot en de communicatie met het publiek van belang is. Hierdoor kunnen plekken in de stad Groningen tijdelijk een ander karakter krijgen. Tevens ontwikkelen leerlingen van het voortgezet onderwijs onder begeleiding van de kunstenaars hun eigen interventie, die ook daadwerkelijk uitgevoerd zullen worden. Via verschillende media zal kenbaar worden gemaakt wat deze interventies inhouden en waar ze zich bevinden. De eindpresentatie van ‘TAKE ON / TAKE-OVER’ zal van 18 t/m 22 december plaatsvinden, mede opgezet door de leerlingen, met resultaten van hun interventies. De opening hiervan zal op vrijdag 20 december plaatsvinden in SIGN, Winschoterkade 10 te Groningen. Bezoek voor meer informatie de website.