Saskia Janssen Diamonds in the Sky part 2
WOENSDAG, 17 APRIL 2013 – XYLOFOON
De eerste maand wil ik hier gewoon alleen maar wonen, het dagelijkse leven meemaken en meedoen aan alles, net als de patiënten. Ik wil niet te resultaat gericht aan de slag gaan in mijn atelier door meteen beginnen met het maken van een werk. Eerst veldonderzoek doen waar dat werk hopelijk gewoon organisch uit voort gaat komen, eigenlijk zoals ik het altijd doe: het pad leidt niet naar het doel, het pad zelf ís het doel.
Ik ben nieuwsgierig naar de creatieve therapieën die de patiënten hier hebben en ik ga proberen die zoveel mogelijk bij te wonen. In de kunstwereld is ‘kunst als therapie’ niet erg populair. Kunst moet zo autonoom mogelijk zijn en geen enkel doel dienen behalve zichzelf. Ik heb het eigenlijk nooit logisch gevonden dat dat zo is. Ik zou trots zijn op de kunst als ze werkelijk inzetbaar als therapie is. Patiënten genezen met kunst zou een grote eer voor de kunst zijn. Muziek therapeut Pelle laat me de twee muziektherapie ruimtes zien. Eén is voor klassieke muziek en de andere ziet er uit als de oefenruimte van een rockband. In de klassieke ruimte staat een indrukwekkend zelfgemaakt houten object. Het is een soort rechtopstaande xylofoon met hangende balkjes op verschillende lengtes afgezaagd, van klein naar groot. Het klinkt perfect gestemd als je er op slaat. Het is een paar jaar geleden door een patiënt gemaakt. Die is er weken mee bezig geweest om het instrument te stemmen: tikje er op, goed luisteren, stukje afzagen, weer tikje er op, luisteren, nog een stukje er af etc. etc. Andere patiënten werden gek van het dagenlange getik en gezaag. Pelle vindt het geen probleem als ik bij de muziektherapie ben, mits de patiënten geen bezwaar hebben. Ik mag ook meedoen. De eerste sessie waar ik bij ben is in de rock ruimte. Vijf jongeren en twee stagiaires vormen samen een bandje en spelen Keep your head up, keep your heart strong van Ben Howard. Het klinkt heel overtuigend. Ze lijken echt te menen wat ze zingen. Twee van de bandleden zijn Jamila en Bob, de jongen en het meisje die ik gisteren nog in de les beeldende vorming zag. Het lijken nu wel hele andere mensen. Hier zijn ze helemaal geconcentreerd en spelen moeiteloos samen. Jamila is heel muzikaal en speelt goed piano. Ze heeft geen aansporingen nodig, het gaat helemaal vanzelf. Ook zie ik sommigen na een paar nummers van instrument wisselen, alsof het niets is. Van gitaar naar piano, van bas naar drumstel, etc etc.
Ik ben vandaag onder de indruk van de houten xylofoon en de band van ‘de jongeren met de ernstige gedrags¬problemen’. Ik begin te geloven dat men hier in de psychiatrie makkelijke dingen moeilijk doet en moeilijke dingen makkelijk doet.
DINSDAG, 23 APRIL 2013 – GEESTEN
Ik kan ’s nachts slecht slapen. Ik begrijp niet waarom, mijn woning hier is ruim en stil en er is niets te vinden dat me wakker houdt. Ik vraag aan een paar van de jongeren of ze daar ook last van hebben en of ze weten waardoor het komt.
“Iedereen slaapt slecht hier in het begin maar na een maand of twee went het wel”, is het gezamenlijke antwoord.
Jamila voegt er nog aan toe dat het logisch is dat iedereen hier zo slecht slaapt. Dat komt namelijk door alle geesten die hier nog rondhangen. Van de mensen die zich opgehan¬gen hebben en die hier voor de trein zijn gesprongen. Zelf slaapt ze hier gelukkig niet want ze gaat hier alleen overdag naar school en naar muziektherapie. Maar ze zou hier zeker ook slecht slapen met al die geesten.