RijksakademieOPEN – De Poëet Lisa Reitmeier

Bouwwerken kunnen een individu ontzettend klein laten voelen, vooral wanneer het doel van het ontwerp is om macht uit te stralen naar hen die erdoor omgeven zijn. Je kunt je ergens veilig, gekweld, gedomineerd of behaaglijk voelen. De toeschouwer wordt de pion in het spel van de architect. Reitmeier is geïnteresseerd in de opbouw executieruimtes – deze zijn te vergelijken met een theater: er is een publiek  en een podium, spotlights en een verhaal. Dit roept bij haar de vraag op of je als toeschouwer, net als de beul, dader wordt van de straf, omdat je als kijker schijnbaar baat hebt bij de uitvoering van de executie. Er zit ook een dubbele lading in de rol van degene die gedood wordt, deze is de dader van een misdrijf (waarvoor de doodstraf wordt gegeven) maar ook het slachtoffer van de moord die op hem of haar begaan wordt.

Lisa Reitmeier liet een wastafel van de muur halen voor dit deel van haar tentoonstelling

Het menselijk lichaam, en dan vooral de integriteit hiervan, is een groot onderdeel van het oeuvre van Reitmeier. De betekenis is twijfelachtig en vervolgens leidt dit tot de vraag wat de integriteit van het lichaam en de geest is en of deze twee beschouwd kunnen worden als lossen entiteiten of dat deze één zijn. Waar eindigt het lichaam en begint de geest als het lichaam reageert op de psyche en vice versa? Waar eindigt de integriteit van het lichaam op het moment dat de omgeving of het verleden van een persoon een fysieke invloed krijgt op de eigenaar van dit lijf? Reitmeier vertelt over een man die een trauma heeft opgelopen in WO I, zijn lichaam maakt voor hem oncontroleerbare bewegingen. Dit is een voorbeeld waarop het lichaam verbonden is met een psychische aandoening.

Blackening the Impact (detail)

Een andere vraag die Reitmeier zichzelf vaak stelt is: waarom conserveren we dode lichamen? Er bestaan situaties waarin je niet dood of levend bent, denk bijvoorbeeld aan een hersendode patiënt in een ziekenhuis; het lichaam is dan nog in leven, al wordt dit vaak gerealiseerd door machines omdat de hersenen niet genoeg leven in zich dragen om het lichaam aan te sturen. Dit thema is voeding voor Blackening The Impact, de tentoonstelling van Reitmeier die te zien zal zijn op RijksakademieOPEN en voor een kunstwerk dat ze eerder maakte, genaamd Ergot. Ergot is een zwarte paddenstoel die groeit op rogge, deze schimmel werd later gebruikt om de drug LSD te produceren. Het veroorzaakt spierspanningen en paniekaanvallen, vergelijkbaar met de symptomen die optreden bij getraumatiseerde mensen. De bloedcirculatie stopt in de vingers en tenen waardoor het lichaam ‘dode’ en ‘levende’ delen bezit. Body Identity Integrity Disorder, of BIID, is een aandoening waarbij mensen de sensatie hebben dat een lichaamsdeel, zoals een arm of een been, niet van hen is en ze hebben geen manier om dit te veranderen, omdat doktoren niet zomaar een ledemaat mogen verwijderen. Hierdoor brengen de patiënten vaak hun eigen leven in gevaar omdat ze zelf proberen hun oneigenlijke deel te amputeren. In de benadering van dit soort onderwerpen ligt vanuit Reitmeier geen oordeel, ze is meer geïnteresseerd in de sensaties die dit ziektebeeld opwekt.

Blackening the Impact (detail)

Het werk van Lisa Reitmeier gaat over de afwezigheid van een object of een persoon, een gebrek aan ‘iets’. Haar kunstwerken gaan over de intimiteit die objecten kunnen creëren. De kamer van een tiener is bijvoorbeeld een erg intieme ruimte om je in te begeven, ook zonder dat de puber naast je staat.

Blackening The Impact van Lisa Reitmeier is te zien op RijksakademieOPEN in Amsterdam waar ze met 45 andere kunstenaars de deuren van haar atelier opent voor het publiek op zaterdag 28 en zondag 29 november tussen 11.00 en 19.00 uur.

De intimiteit van een object