Polaroid-portretten van Verena Nuding

14 juli 2014

Rond 1975 verscheen Verena in Rotterdam. Het was een mooi groot Duits meisje. Zij had artistiek beeldend talent en werd aangenomen op de Rotterdamse Academie van Beeldende Kunsten waar Dora Dolz en Hedy Gubbels haar onder hun hoede namen. Ook had zij les van Woody van Amen. Verena was vlijtig, gedreven, kon goed tekenen en fotograferen. Zij had een rijke gedachtewereld en een eigen signatuur.

Aan het eind van de jaren zeventig ging Verena Rotterdamse artistieke kringen portretteren. Zwart-wit met haar spiegelreflex en als er geld was met de polaroid. Toen een duur en nieuw kant-en-klaar medium met een eigen vorm en een specifieke kleur. Kleurfotografie
was in die tijd iets bijzonders.
Verena was eind jaren zeventig nog wel meisjesachtig maar inmiddels geen meisje meer. Zij was een indrukwekkende verschijning. Voor ze je fotografeerde vroeg ze om toestemming maar dat hoefde eigenlijk niet. Ze was niet opdringerig. Met haar toestel knikte ze je toe. Wie wilde niet door haar worden gefotografeerd?
Het waren bijzondere foto’s. Snapshots, een gelaatsuitdrukking die onderweg is naar een andere gelaatsuitdrukking. Pontificaal, argeloos en zelfs betrapt. Soms liet zij een deel van het gezicht buiten het beeldkader vallen. Ze hanteerde met verve de onscherpte van de bewegende camera en ook die van de beweging van het model. Vrij van academisme. Bijzonder. Zeker in die tijd toen in de fotografie het tonen van technische beheersing het belangrijkste beoordelingscriterium was.
Door het polaroidsysteem ontstond er – anders dan na de klik van de spiegelreflex – een specifieke interactie tussen fotograaf en model. De foto’s konden ter plekke worden bekeken. Vaak leidde dat weer tot nieuwe opnamen.
Fotografie was voor Verena naast een artistieke noodzaak ook een mogelijkheid om contacten te leggen. Ze kwam aan huis en fotografeerde kunstenaars met vrouw of man
en -wanneer van toepassing- de kinderen in de slaapkamer. Er ontstonden intrigerende familieportretten in een intieme atmosfeer. Ook wisselde zij van rol en liet zich fotograferen door een van haar modellen. Door haar opstelling, aanbeveling voor uitkadering en keuze van de setting werden ook die foto’s Verena-foto’s. Zij was een goed model. Regelmatig fotografeerde zij zichzelf. Haar zelfportretten laten in haar kleine oeuvre het tijdsverloop zien. Zij met haar vrienden en de wereld om haar heen en vice versa. Verena als rode draad in een visueel dagboek. Universeel, mooi, melancholisch en tragisch. Een verhaal van elan en verval.

Verena werd een bekende figuur in de Rotterdamse kunstwereld. Niemand uit die toenmalige kring die nu haar naam hoort zal zich afvragen wie zij was. Haar aanwezigheid was evident. In de gezichten van de anderen toont zij zich op niet te definiëren wijze. Ze gaf haar gevoel de vrijheid en tegelijkertijd bleef ze rationeel. Ze had oog voor het moment en in haar achterhoofd wist zij dat al die personen gewild of ongewild een groep vormen en dat de tijd een laag zou toevoegen. Van meet af aan zijn haar polaroids een terugblik, vervuld van universele weemoed. Gezien de dramatische wendingen in haar leven is haar visuele dagboek bewonderenswaardig consistent. Van 1977 tot 1999 is er geen stijlbreuk of verslapping te bespeuren. Zij produceerde over de jaren een reeks waarin het één volkomen natuurlijk voortvloeit uit het ander. Haar foto’s tonen een tijdsbeeld maar zijn anno 2011 niet verouderd.