The Painted Bird

Het boek The Painted Bird van Jerzy Kosinki gaat over een zes jarige jongen die tijdens de Tweede Wereldoorlog door zijn ouders naar het platteland van Polen wordt gestuurd, omdat hij daar meer kans zou hebben om te overleven.  Vijf jaar lang zwerft hij door dorpen die al eeuwenlang verwaarloosd zijn. Er zijn geen scholen, er is geen elektriciteit. Wat hij aantreft zijn bevroren moerassen, modderige dorpen en achterlijke, sluwe boeren. De mensen die hij ontmoet zijn sterk bijgelovig en worden geteisterd door ziekten. Hij wordt mishandeld en ziet de meest afstotelijke gebeurtenissen in de donkerste dagen van de 20e eeuw, maar er zijn ook zeldzame momenten van rust en troost.

Dan vindt hij enige tijd onderdak bij een vogelhandelaar. Daar ziet hij dat wanneer je een vogel beschildert met felle kleuren en deze daarna weer vrijlaat bij zijn soortgenoten, de vogel wordt verstoten, omdat de geverfde vogel niet meer wordt herkend.

Tijdens het lezen van dit boek in de zomer van 2012 ontstond bij kunstenaar Gijs Frieling het verlangen dit verhaal te gebruiken voor een tentoonstelling met muurschilderingen. Nu, bijna vijf jaar later, nodigt hij 19 kunstenaars uit in Marres Maastricht en beschildert met hen alle zalen, gangen, plafonds, de vloeren en trappen van het monumentale pand. Het resultaat is een overweldigende visuele opera, waar kleuren en stijlen oorlog voeren en vrede sluiten. Verwacht een futuristische supermarkt, een stuk bewaard oerbos, een virtuele detentieruimte een live festival anno 2050 in verf op de muren aangebracht.

Frieling geeft met the Painted Bird antwoord op de vraag die Kosinki in 1976 argwanend in zijn voorwoord stelde. ‘’Zou de verbeelding zich laten opsluiten?’’ Nee, natuurlijk niet, is het antwoord van de kunstenaars in Marres. Nu Europa 70 jaar later wederom op zijn grondvesten trilt en onverwachte sprongen maakt, is dit boek, maar ook de kracht van de verbeelding met haar wilde penseelstreken, felle kleuren en ongebruikelijke vormen, een relevante blauwdruk voor ‘het nu’. Een enkele schilder met een ingetogen schilderij kan een geverfde vogel niet het heelal inwerpen. De tijd vraagt om gesamtkunstwerken, waar ego’s krachten bundelen, en er niet geneuried wordt, maar geschald.

Een bezoek aan the Painted Bird in opbouw:

.

Gijs Frieling is het midden, links Job Wouters en rechts Marie Aly

Deelnemende kunstenaars:
Marie Aly, Cian-Yu Bai, Bonno van Doorn, Kim David Bots, Gijs Frieling, Natasja Kensmil, Klaas Kloosterboer, Mirthe Klück, Frank Koolen, Fiona Lutjenhuis, Charlott Markus, Kalle Mattsson, Jan van de Pavert, Tanja Ritterbex, Sam Samiee, Charlotte Schleiffert, Derk Thijs, Sarah Verbeek, Helen Verhoeven, Evi Vingerling en Job Wouters.
Frank Koolen en Kim David Bots maken een uitgebreide soundtrack bij de schilderingen.

De tentoonstelling Teh Painted Bird – Nachtmerries en dromen over Europa, opent vandaag en is nog te zien tot en met 13 augusutus.