The Origin of Species

Na een gesprekje met Jehova’s probeer ik me altijd voor te stellen hoe het moet zijn om zo overtuigd te zijn van de inhoud van een boek. Zo te geloven dat wat daar geschreven staat de waarheid is, de enige. Je moet het geloof tot diep in je lijf voelen, anders lijkt mij het onmogelijk de motivatie te vinden om in de vrije uren van deur tot deur trekken, om hun waarheid te verkondigen. De passie en de kennis waarmee de vriendelijke bezoekers aan mijn deur over Jehova praten benijd ik. Soms hadden we het over het scheppingsverhaal, het laatste oordeel, opvoeding of over (aardse en goddelijke) liefde. Vooral het gesprek over de schepping, het ontstaan van dier en mens, licht, planten en de planeet aarde intrigeert me. Naast de Bijbel, een boek dat door vele mensen als de waarheid wordt beschouwd, is er namelijk nog een boek: The Origin of Species van Charles Darwin. Ook dit boek wordt door een grote bevolkingsgroep als ‘de waarheid’ beschouwd. In het biologielokaal van mijn oude middelbare school hing een plaat van hoe de vis poten kreeg en over land te voet verder ging. Wat heb ik daar veel naar gekeken. Waarschijnlijk is de evolutietheorie even bekend als het verhaal van hoe God de wereld in zeven dagen schiep. 

Er zijn veel mensen die graag de discussie aangaan op dit gebied. We denken allemaal wel een beetje te weten hoe het zit met het ontstaan van de wereld en de mens. Wat het onderwerp ‘de evolutie’ betreft is nergens de drang zo groot elkaar van gelijk te overtuigen. Juist de overgave van het geloof treft mij. Het maakt niet uit of ik tegenover een bioloog of een getuige van God sta. Het gegeven dat wat de redenaars verkondigen zo waar is, vind ik prachtig, net als het idee dat hun waarheid wordt geput uit slecht één enkel boek.

Op een dag valt mijn oog op een klein dun boekje: The Origin of Species genaamd, gelijk aan het boek van Charles Darwin. Ik blader. Hier en daar staan aanhalingstekens, jaartallen, soms alinea’s tekst en soms een hele volle pagina. Het boekje in het werk van Engels grafisch vormgever Simon Phillipson. Hij richt zijn observerende blik naar geloof en waarheid op het boek zelf. Waar komt onze fundamentele levenskennis vandaan? Zijn dit soort boeken bestand tegen de tand des tijds? Phillipson legde de oorspronkelijke versie van het eerste hoofdstuk van de evolutietheorie naast de druk die nu in alle winkels, op scholen en universiteiten te krijgen is en vergeleek deze twee. In zijn Origin of Species is te lezen wat de loop der jaren niet doorstaan heeft. Het is veel. Alle weggelaten alinea’s, jaartallen, feiten die achteraf niet bleken te kloppen zijn te vinden in zijn versie van het ontstaan der soorten. 

Het zal een fanatieke bioloog niet stuiten, of een ware Christen niet van zijn stuk brengen. Daar gaat het wellicht ook niet om, het is slechts een geluid dat op een geniaal kunstzinnige wijze meedoet in de grootse discussie op aarde.