Op elkaar. Met elkaar. Voor elkaar.
Willen we eigenlijk wel allemaal hetzelfde? En bestaat er kunst waardoor we samen voelen dat we hetzelfde willen en/of zijn? Inclusief de ruimte voor individuele specifieke variaties, dat vind ik belangrijk. Misschien willen we al sinds dag en dauw hetzelfde maar zijn we dat vergeten in het rondbazuinen van alle meningen en kwesties en optieken en het grote juk: de leugens over de ander. Kunnen we elkaar weer vinden als we voorbij gaan aan de gesproken en geschreven taal, en samen ergens inpluggen?
De westerse mens is het contact met het lichaam, de natuur én met elkaar verloren. Jasper Griepink reflecteert op kunst die het mogelijke tegengif vormt op deze verarming. Inclusief gezonde, goede en verbindende voornemens voor 2020.
Cuddle Puddle
Laatst was er in Sexyland een samenkomst georganiseerd door Melanie Bonajo. Je kon daar knuffelen, met elkaar, op een berg. Ik was daar niet bij, maar ken wel verschillende gemeenschappen en groepen waar we ook werken met ‘Cuddle Puddles’ en de daarbij gepaarde consent gesprekken en trustbuilding oefeningen. Er mochten geen foto’s worden gemaakt op het event van Melanie. Ook bij het concert van Björk onlangs moesten de smartphones uit of diep de tas in. Een beweging naar het opnieuw hier en nu zijn wordt met dit soort eenvoudige spelregels een stuk gemakkelijker gemaakt. Zo ben ik ook groot voorstander van de boetes voor het gebruik van mobiele telefoons op de fiets, eindelijk een alibi om weer rond te kijken.
Je kon daar knuffelen, met elkaar, op een berg.
Om mijn knuffelsessie in te halen hebben Melanie en ik een privé sessie gehad. Zie foto.
The Planetary Body
Een andere kunstenares met wie ik veelvuldig spreek over contact, verbinding en het lichaam is Annika Kappner. Op dit moment kun je een installatie van haar bezoeken in W139 met de naam ‘GAIA Rising’. Het werk is een audiomeditatie die je in een kamertje in de grond kan beluisteren. In de meditatie worden je zintuigen aangesproken om zo te communiceren met jezelf (van binnen), met de omgeving en de aarde. Het werk wil voorbij gaan aan (geschreven) taal en puur op de basis van onze sensualiteit (lees: zintuigelijkheid) werkelijkheden voor de geest halen. De rol van techniek hierin interesseert de kunstenares ook. Volgens haar is de aarde een interconnected web des levens. Ook de aarde zelf is een lichaam, ‘the planetary body’, waar we ons doormiddel van onze zintuigen mee kunnen verbinden. Het lijkt op wat er zich in de conciousness-scene afspeelt, maar dan net iets minder lifestyle-achtig en meer verbonden met een haast wetenschappelijke kern van ons bestaan; het energieveld van de aarde zelf. Onder de noemer Deep Planetary Sensing zal Kappner haar onderzoek dit komende jaar doorontwikkelen met verschillende publieksmomenten. Hier kun je haar erover horen vertellen.
Ook de aarde zelf is een lichaam, ‘the planetary body’, waar we ons doormiddel van onze zintuigen mee kunnen verbinden.
Cyber Sanctuaries
Er zijn tegenwoordig veel ervaringen beschikbaar die niet fysiek of publiek plaatsvinden. Middels VR en/of online platformen krijgen we ervaringen voorgeschoteld die in de natuur eigenlijk allemaal vindbaar zijn of dat in ieder geval millennialang waren. Een interessant platform is Cyber Sanctuaries van Agnes Momirski en Georgia Kareola: ‘Set up as a digital spa environment, Cyber Sanctuaries features a selection of artworks that induce calming, nurturing, ambient experiences in the digital territory. At the same time, the pavilion asks us to reflect on the digital environment as a new realm of possibilities to go beyond our physical limitations,’ schrijven ze.
Verschillende makers bieden ervaringen aan die via je scherm en koptelefoon tot je komen. Opvallend is dat veel van de werken somatisch iets willen overbrengen: de zee, ontspanning, bewustwording van je lichaam. Zelf ken ik retraites als het terug trekken uit de drukke stedelijke en digitaal/technologische dimensie. Digitaal detoxen, telefoon uit. Maar dat kan dus ook virtueel. Agnes Momirski en Georgia Kareola organiseren overigens ook bijeenkomsten waar je wél fysiek naar toe kan gaan, meer hierover op www.specter.world
Cyber Mycelium
Online retraites. Het spreekt boekdelen over wat er mogelijk is en over wat er wellicht dus niet mogelijk is. Een gemeenschap of stuk grond inrichten vereist enorm veel eendracht, coördinatie en onderhandeling met lokale wetgeving. Bij een digitale, ephemerale plek, kun je deze realiteit omzeilen. Het is een stuk sneller georganiseerd. Zelf heb ik er wel oren naar om een artistieke spirituele retraite ‘echt te maken’, een plek waar je dus wél op je bloten voeten kan rondlopen! Zo zat ik een tijd in Tamera, een zelf georganiseerde vredesuniversiteit in Portugal. Een soort leefdorp en persoonlijk-maatschappelijk ontwikkelingscampus in één. Het was er alleen niet bijster artistiek. Wat me enorm aantrekt in de tijdelijkheid van Cyber Sanctuaries is dat als iets niet fysiek of voor altijd hoeft te bestaan, er ruimte is voor experiment. Overigens staat als een paal boven water dat de digitale wereld ons enorm veel aanreikt. Zo bestaat er een waarachtig cyber mycelium vol waarde en normen over kleding, gender, maatschappelijke betekenissen, kennis over kolonialisme, racisme en seksisme waarin we ons kunnen inpluggen – het soort kennis waar scholen en gemeenschappen vaak in achterlopen. Wat mij betreft is Instagram de nieuwe academie. De #hashtag als de module van de week. Een generator van kennis en dialogen die intersectionele verbanden en netwerken aanlegt. Een vitaal, zelfregulerend rizomatisch netwerk waarin je ook gecanceld kan worden als je niet woke genoeg beargumenteerd. Schreef Hildegard von Bingen daar in de middeleeuwen niet over? Dat we in de toekomst globaal verbonden zouden zijn doormiddel van een mycelium netwerk? Volgens mij is het internet een van de eerste manifestaties hiervan. In de toekomst zijn we misschien wel telepathisch met elkaar verbonden.
Wat mij betreft is Instagram de nieuwe academie.
Zenuwen
Ondanks alle technische mogelijkheden blijven we toch veelal natuurlijke somatische ervaringen nabootsen. Wat de meeste mensen niet weten, en productontwikkelaars wel, is dat ons zenuwstelsel continue hunkert naar nieuwe materialen, texturen, formaten, gewichten en ervaringen. Het lichaam bestaat, net als onze hersenen, uit continue opnieuw uitgevoerde verbindingen, zo blijft het vitaal en in leven. Dit is de reden waarom nieuwe telefoons altijd net een millimeter dikker of dunner of een halve gram zwaarder zijn. Die vernieuwingszucht heeft amper met techniek te maken. Het is ons eigen lichaamssysteem dat hunkert naar die millimeters verschil. Alsof er een soort kapitein in ons zit die als doel heeft om ons lichaam fris en gezond te houden door steeds een vernieuwde zenuwstelsel ervaring te hebben. Ze draagt ons op om dingen te doen die haar vernieuwen en revitaliseert.
De natuurlijke omgeving zorgt automatische voor een update van onze subtiele zenuwstelsels. Niets in de natuur is exact hetzelfde als iets anders. Ieder moment in je favoriete bos is volstrekt uniek tot aan elk blaadje en de mieren aan toe. Ons lichaam weet dit, en neemt het helemaal in zich op, waardoor we ons verfrist voelen. Het spreekt zenuwen aan die in onze gestandaardiseerde, bekende en door mensen gemaakte omgeving, gauw versuffen.
Het is ons eigen lichaamssysteem dat hunkert naar die millimeters verschil.
De natuur is dus een weergaloze realiteit die zich continue vernieuwt en herschept. Onze cellen doen dat ook. Net als onze hersensynapsen. Alles functioneert dankzij een levende doorstroming van verbinding met minuscule updates, net als een sociaal netwerk. Binnen de elektronische muziek tref ik dit ook aan: Steeds opnieuw verknipte en ontwikkelde beats, ritmes en synthetische stemvervormingen geven ons het gevoel dat we iets nieuws ontdekken. Lekker is dat. Ons zenuwstelsel staat te juichen. Ook middels ASMR video’s bezorgen microgeluiden ons sensaties die helpen met slapen en met depressies. Via ASMR techniek wordt ons centrale zenuwstelsel geactiveerd als kern van een geëngageerde toeschouwerschap. Het wordt dikwijls beschreven als een soort pseudocontact in een tijd van technologische vervreemding. Een supplement van menselijk contact.
An interview with Claire Tolan: The Care of Strangers (ASMR)
Physical People
Dan is er nog dans – wellicht de bekendste vorm van gezamenlijk op een lichamelijke manier cultuur ervaren. We reageren op muziek met ons hele lichaam. Dansen is een van de meest revitaliserende en gezonde dingen die er zijn. Gedurende een Exstatic Dance avond (zoek maar op Google!) vinden er vaak heuse ballet wonderstukken plaats waar je zelf onderdeel van blijkt te zijn. Een onderbewuste poëzie van beweging neemt het schrijven van wie we denken dat we moeten zijn over. Dans is iets universeels. Net als het genieten van een wandeling in de natuurlijke omgeving kan dans ons helemaal vernieuwen.
Dan is er nog dans – wellicht de bekendste vorm van gezamenlijk op een lichamelijke manier cultuur ervaren.
Physical People is een groep die hier mee bezig is. In 2017 organiseerde Julia Sokolnicka, Titus Nouwens, Leonie Kuipers, Joaquin Wall, Chun-han Chiang, Marcin Kaminski een reeks dans-events onder de naam Techno Therapy. Het idee van de sessies is om door techno te luisteren te leren muziek te herbelichamen, te ontspannen, en bovenal collectief te bewegen. Het woest stampen en heen en weer bewegen op muziek kan tot collectieve eendracht leiden. Het is een statement over hoe het lichaam synchroon kan ervaren met anderen. Maar het zegt ook iets over individualiteit. Het doet me denken aan de epische performances in het oude Egypte en elders. Of het Panic Theater (of Panic Movement) van Jodorowsky dat al decennialang verboden is in Chili en Mexico. Ik denk ook aan die scene uit Avatar waarin iedereen ingeplugd in de grote lichtgevende boom zit om met moeder aarde te communiceren. De scene is geïnspireerd door eeuwenoude traditionele collectieve rituele trans-dans ervaringen uit Azie. Collectief. Eén energie. Eén intentie.
Scene uit Avatar.
Terug naar de aarde
‘We moeten niet terug’, zegt mijn Boomer vriend, wanneer ik het heb over inheemse culturen en natuurvolken die naar mijn inzien vooruitlopen op onze industriële kapitalistische maatschappij. Ik spreek over belichaming, orale culturen en verbinding met onze omgeving en lichamen. Over hoe taal zonder schrift zichzelf altijd blijft vernieuwen zoals de synapsen en ons zenuwstelsel. Dat we die verbondenheid met het moment verloren zijn. Ik betoog vurig over het belang van vergankelijke kunst ten opzichte van materieel bezit. Ons gesprek begon 4 uur geleden toen ik over het boek ‘The spell of the sensuous’ van David Abram sprak. Dit werk is een poëtisch-wetenschappelijk betoog over het effect dat geschreven taal vanaf haar beginselen uitoefent op ons zelfbeeld en onze maatschappij. Tevens legt het als geen ander boek uit hoe fundamenteel anders natuurvolken hun omgeving ervaren.
Over hoe taal zonder schrift zichzelf altijd blijft vernieuwen zoals de synapsen en ons zenuwstelsel.
Abram beschrijft dat wanneer je een groep verplaats naar een reservaat je feitelijk een deel van hun lichaam amputeert. De omgeving is deel van het lichaam – één verbonden zenuwstelsel. De mensen die het boek als voorbeeld neemt leven niet ‘in’ of ‘naast’ de natuur zoals wij dat zijn gaan doen, maar zijn er één mee. Hun denken vindt plaats mét en in de omgeving, niet parallel daaraan of erboven zoals bij ons. Abram beschrijft perfect hoe het komt dat wij überhaupt kunnen bedenken dat er een verschil is tussen ons en de omgeving – een aanrader dus, dit boek.
Dit gezegd te hebben wil ik dus wel degelijk dat we terug gaan, niet in de tijd, maar wel naar de aarde. Terug naar het leven als een lichaam dat verbonden is met het grotere lichaam. In Tamera, de gemeenschap waar ik over vertelde, wordt dagelijks gewerkt aan het verbinden met het grotere lichaam. Zij zien dit als een onzichtbaar ‘informatieveld’ dat de probabilities van onze menselijke ontwikkeling beïnvloed. Ze uploaden daar beelden van harmonie en vrede naartoe – hierbij is het gevoel dat we willen voelen belangrijk, niet perse het visuele. Ook de wetenschapper Rupert Sheldrake deed hier tientallen jaren onderzoek naar, zijn Morphogenetic Field Theory heeft ongelofelijke resultaten geleverd. Zo blijkt dat soorten op aarde verbonden zijn door onzichtbare informatiebruggen.
Dit gezegd te hebben wil ik dus wel degelijk dat we terug gaan, niet in de tijd, maar wel naar de aarde.
Mijn Boomer vriend zegt dat mijn ideeën utopisch en onhaalbaar zijn. Maar tot grote opluchting van ons beide eindigt onze discussie met de ontdekking dat we allebei wel degelijk geloven in de mogelijkheid tot een harmonisch bestaan op aarde, met elkaar en met de natuur, als de natuur. Dat we de weg naar zo’n wereld niet direct weten te vinden is misschien niet het belangrijkste. Maar weten en voelen dat het kán, is een belangrijk besef. Laten we dat zo vaak mogelijk, met zoveel mogelijk gevoelsdetails de ether insturen.
Jasper Griepink (NL, 1988) is een beeldend kunstenaar, schrijver en onderzoeker. Hij studeerde in 2013 af aan het Piet Zwart Instituut en heeft sindsdien Permacultuur Ontwerp en Somatische Psychotherapie gestudeerd. Jasper maakt interactieve performances, installaties in de buitenlucht en geschreven en gesproken werk. Hij is de oprichter van LOVESPACE, een nomadische gemeenschap rondom seksualiteit, vrijheid en regels binnen en buiten partnerschap. Sinds eind 2019 voert hij zijn performance S T O N E O R G Y op, een collectieve ervaring van dans, muziek en interactieve rituelen rondom het aanbidden van de aarde.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl