KUNST IS COLLECTIEF: De Onkruidenier
In aflevering drie van Kunst is Collectief – de voorjaarsreeks van Kunst is Lang waarin we onderzoeken wat het betekent om een collectief te zijn – zijn Jonmar van Vlijmen, Ronald Boer en Rosanne van Wijk van De Onkruidenier te gast. Als ‘ecosysteem-futuristen’ onderzoeken zij hoe we ons kunnen leren aanpassen aan een landschap dat onderhevig is aan klimaatverandering.
Kan een tomaat als kunstobject geconserveerd worden in de collectie van het museum? Hoeveel verschillende gezichten hebben zout en zoet in het landschap van de supermarkt? Wat en hoe kunnen we leren van de zee? Kunstenaarscollectief De Onkruidenier houdt zich bezig met hoe we ons in het heden onze toekomstige rol in het ecosysteem kunnen voorstellen. De veranderende relatie tussen mens en natuur vormt een belangrijk vertrekpunt. Dit doen ze bijvoorbeeld in het meerjarenproject Sweet-Sweat, waarin wordt onderzocht hoe we als mens kunnen overleven in een landschap met voornamelijk zout water. De Onkruidenier werkt ‘locatiespecifiek’, het hier en nu speelt een grote rol en hun projecten zijn vaak tactiel en ervaringsgericht.
Naast hoe we ons als mens kunnen leren aanpassen aan een veranderend landschap, is doorlaatbaarheid een belangrijk thema in het werk van De Onkruidenier: het in interactie zijn met andere levensvormen, met publiek, maar ook met de natuur. Onder de noemer Relearning Aquatic Evolution gaf De Onkruidenier vorig jaar een training op het wad van Terschelling over hoe we ons meer kunnen bewegen zoals de zee. Een van de oefeningen bestond eruit dat de groep deelnemers door middel van een elastiek aan elkaar verbonden was en op het ritme van elkaars ademhaling groter en kleiner werd door van elkaar af en dan weer naar elkaar toe te bewegen. Vergelijkbaar met eb en vloed werd de groep door de oefening een collectieve long, een groot elastisch organisme. ‘Het werd een soort gezamenlijk leren: je weet nog niet wat er uit komt, maar we stemden onze longinhoud op elkaar af. Je voelde je heel verbonden met elkaar. Een vorm van ervaren.’ Het is een werk dat dicht bij de kern van De Onkruidenier komt, waarbij het zoeken naar een nieuw pad tussen natuur en cultuur, tussen maken en ondergaan centraal staan.
‘Als eerste collectieve actie brachten we een paar uur door in de supermarkt. We kwamen terug met allerlei rare etenswaren van suiker en zout. Deze voedingsmiddelen zijn we in de studio gaan deconstrueren door er landschappen mee te maken. Op die manier onderzoeken we de wereld die erachter schuilgaat: dat wat je eet komt ergens vandaag, heeft ergens gegroeid.’
Over Kunst is Collectief
Kunst is Collectief is een initiatief van Mister Motley en ArtEZ Collective Making en gaat op zoek naar makers die samen maken, leven en/of werken – collectief is ook maar een term en termen kunnen tekortschieten. Hoe geven zij het ‘samen’ vorm? Wat zijn de overwegingen, twijfels, frustraties en overtuigingen die komen kijken bij verschillende vormen van collectiviteit?