Kunst helpt bij het maken van betere keuzes – afstuderen met Marijn van Wilsum
Wie dit jaar afstudeert heeft een turbulente afsluiting van vier jaar aan de academie. Ateliers sloten, eindexamen exposities werden uitgesteld of afgelast, en stages werden vroegtijdig gestopt. Voor veel studenten autonome kunst is het examen of de afstudeertentoonstelling uitgesteld, maar de jonge kunstdocenten van de docentenopleidingen door heel Nederland studeren wel nu af. Het zijn studenten met frisse ideeën over kunstonderwijs, over hoe de overdracht van kunst eruit moet zien en over welke rol kunst kan spelen in de samenleving anno 2020. Daarom interviewt Mister Motley deze studenten over hoe de afgelopen periode voor hen was, hun afstudeerproject en hun toekomst. We bellen met studenten uit Leeuwarden, Zwolle, Amsterdam, Groningen, Maastricht, Tilburg, Arnhem, Utrecht en Rotterdam. Vandaag Marijn van Wilsum uit Utrecht.
Marijn van Wilsum studeerde dit jaar af aan de HKU met een interactief kunstwerk waar de bezoeker zelf bouwt aan betekenis. Het is een website die een performance uitlokt bij de gebruiker. De website is gevuld met haar etsen en tekeningen. Deze beelden doen een oproep aan ons collectief bewustzijn en leggen een relatie met onze beeldcultuur. Ze speelt daarbij met begrippen als gedachtes en zelfbeeld.
Heeft corona veel invloed gehad op dit idee?
“Het is wel een inspiratie geweest. Ik houd van werken waarin je jezelf bepaalde grenzen oplegt en de quarantaine was natuurlijk één grote begrenzing. Daardoor ging ik mijzelf afvragen: wat is binnen deze grenzen de ruimte die ik kan pakken? Zo heb ik de stap gemaakt naar het digitale en de wijze waarop ik in dit werk communiceer. Ik ben gaan kijken hoe mijn werk een interactie aan kan gaan met de kijker. “
En welke thematiek ligt er verscholen in deze website?
“Ik vind het interessant dat we allemaal een soort database hebben van afbeeldingen en associaties. En die associaties kunnen met elkaar schuren of juist onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, daar wilde ik iets mee doen. Dat gebruikers beelden voorgeschoteld krijgen die spelen met hun eigen associaties. En daarnaast vind ik het interessant om etsen te vertalen naar deze digitale omgeving, om zo het ambacht van die etsen te kunnen ervaren. Mijn digitale omgeving dwingt een andere concentratie af die heel tegenstrijdig is met het ambacht van het etsen. Door deze met elkaar te combineren, het tijdloze met de versnelling, leg ik een link met herinneringen en gedachtes en de ruimte die ze krijgen in de snelheid waarin we leven. Herinneringen, associaties die worden opgeroepen, herschikt en beoordeeld. Ik vraag mijzelf af: In hoeverre zijn we de baas over het tempo waarin we leven?’
Ben jij eigenlijk verslaafd aan beeld?
“Jazeker, het is een beetje een haat liefde verhouding. Er zijn dagelijks zoveel beelden die op je worden afgevuurd, daar word je (onbewust) enorm door beïnvloed en dit kan zorgen voor heel wat overprikkeling, maar het is inspirerend. In deze stortvloed aan beelden vroeg ik me af van wie een beeld nu is. Door het idee van eigenaarschap over beelden en authenticiteit los te laten voelde ik een enorme verrijking., Ik kan en mag alles gebruiken en inzetten. Ik ben bijvoorbeeld beelden van anderen gaan gebruiken, zo heb ik in de etsen ook beelden van anderen overgenomen.”
Is daarnaast het docentschap voor jou belangrijk?
“Ik zie mijn makerschap ook als docentschap, het is een soort parallel. Als je lesgeeft, ben je met een klas aan het bouwen. Als ik werk maak ben ik aan het bouwen. Er zijn allerlei kunstenaars die ik imaginair naast mij zet terwijl ik aan het werk ben. Ik heb dan eigenlijk het gevoel dat ik aan het samenwerken ben met bijvoorbeeld Pipi Lotti Rist. En als ik lesgeef gebeurt hetzelfde. Dan ben ik ook niet een les aan het afdraaien, maar echt aan het zoeken, aan het samenwerken met de klas, altijd in dialoog.”
Wil je na je afstuderen graag lesgeven?
“Ja, maar niet binnen het klaslokaal. Juist daarbuiten lijkt het mij interessant, om bijvoorbeeld lesmateriaal te ontwikkelen. Ik ben nu veel bezig met het idee hoe iedereen een maker kan zijn. Juist in deze tijd van corona, in een tijd dat steeds minder mensen een religie nastreven, zijn we wel opzoek naar zingeving. Ik denk dat die zingeving in kunst is te vinden. We moeten ons leven nu zelf vormgeven en kiezen. In kunst zit veel inspiratie. En worden vragen gesteld, er zit schoonheid in en ingangen hoe je je kan verbinden met de wereld. Het helpt bij het maken van betere keuzes over welk leven je wilt lijden, dat is voor mij de betekenis van kunsteducatie.”