KAN NIET BESTAAT NIET: Lisa Ijeoma
In aflevering acht van Kan niet bestaat niet gaat Maurits de Bruijn in gesprek met Lisa Ijeoma over haar idee om een groots, ruimtevullend werk te maken. Een decor, los gebaseerd op haar eigen leefomgeving, geïnspireerd door de Duitse stille film 𝘋𝘢𝘴 𝘊𝘢𝘣𝘪𝘯𝘦𝘵 𝘥𝘦𝘴 𝘋𝘳. 𝘊𝘢𝘭𝘪𝘨𝘢𝘳𝘪, een plan dat tot op heden te groots, te duur en te tijdrovend bleek.
In gesprek met Maurits de Bruijn vertelt Ijeoma dat sinds ze met textiel werkt en patchworks creëert, er nog een andere meespeelt die haar tegenhield dit werk te maken. Een huiselijk tafereel in patchwork, los gebaseerd op Ijeoma’s eigen slaapkamer, roept al gauw een associatie op met de migratiecrisis. Dat is een zwaar en traumatisch thema dat Ijeoma zich niet wil toe-eigenen. De kunstenaar schuwt politieke thema’s niet; de patchworks die ze creëert bieden haar juist een uitlaatklep voor de pijn van het institutionele geweld tegen mensen van kleur. De traagheid van het handwerk dat in het maken van zo’n werk zit, biedt Ijeoma de tijd om haar gedachtes kwijt te kunnen.
Na de dood van George Floyd, die ook in Nederland en België veel teweeg bracht, wist Ijeoma niet goed hoe ze met de pijn moest omgaan die de beelden die ze op social media zag, opriepen. Ze voelde zich gesteund door het medium van de textielkunst waarin ze de crime scenes verwerkt. Ijeoma’s werk is politiek geladen; vanuit haar persoonlijke ervaringen vertelt ze universele verhalen over geweld tegen mensen van kleur. Haar grootste patchwork tot nu toe gaat over het belang van slaap. Mensen van kleur en andere minderheden slapen statistisch gezien slechter. En slaap is juist zo belangrijk voor de verwerking van kleine en grote trauma’s, voor gelukservaring en dagelijks functioneren. Ijeoma’s werk helpt haar om te dealen met die zware thema’s. Textiel werkt als cocon waar Ijeoma die gedachtes in kwijt kan, het werkt helend.
'Het is textiel dus dat leeft niet. Aan de andere kant voelde ik mij toch heel geborgen daardoor. Dus maakte ik patchworks rond de pijn die ik voelde en de crime scenes die ik zag op social media. Dat zorgden er eigenlijk voor dat ik ergens een uitlaatklep vond voor al die pijn.'
Het creëren van patchworks is voor Lisa Ijeoma en manier om haar emoties en persoonlijke ervaringen een plek te geven. De grondslag van haar narratieven ligt in trauma, racisme, angst, mishandeling en het gevoel ergens wel of niet thuis te horen. Het zijn systematische problemen die de meeste mensen van kleur eerstehands ervaren. Daarnaast is Ijeoma gefascineerd door de blik van de ander die we terugzien in de seksualisering en de uitbating van zwarte lichamen.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk bestaan heeft? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. De verhalen geven een bijzondere inkijk in de vaak onzichtbare dagelijkse praktijk.
Kan niet bestaat niet is een samenwerking tussen Mister Motley en de Brakke Grond, en komt tot stand met financiële steun van het Mondriaan Fonds.