KAN NIET BESTAAT NIET: Ignace Cami
In aflevering zeventien van Kan niet bestaat niet gaat Maurits de Bruijn in gesprek met kunstenaar Ignace Cami over een niet-gemaakte langspeelfilm over de alter ego’s van hem en Ward Zwart: Hans & Gaai. Cami vertelt waarom de film er nooit gekomen is, wat de oorsprong is van de alter ego’s Haas & Gaai, en over schaamteloos durven te falen en het niet perfecte te durven tonen.
Met de alter ego’s Haas & Gaai toverden Ward Zwart en Ignace Cami hun leven als kunstenaar om tot een fabel. Haas & Gaai zijn zelfgemaakte handpoppen van papier-maché en textiel, die de mythe van de immer professionele en succesvolle kunstenaar en het onpersoonlijke van het kunstenveld op een satirische manier aan de kaak stellen. Over Hans & Gaai maakten Cami en Zwart talloze tekeningen, drukwerk, een mislukte tentoonstelling en muziek. Toch is er ook een werk dat niet gemaakt is: een langspeelfilm. In deze aflevering van Kan niet bestaat niet neemt Ignace Cami ons mee op de reis die Haas & Gaai in deze film zouden gaan maken. Bang dat ze hun talent waren verloren en in zak en as na een mislukte tentoonstelling, starten de twee een zoektocht naar een nieuwe mentor, de Witte Raaf. Een knipoog naar het Vlaamse blad dat de maatschappelijke, historische en politieke context van kunst belicht. Tijdens hun reis komen Haas & Gaai allerlei problemen tegen die ze ook zelf weten op te lossen. Ze herwinnen hun zelfvertrouwen en komen erachter dat het niet deze mentor is die ze nodig hebben, maar dat ze de moed en de kracht uit zichzelf kunnen halen. Voor deze parabel haalden Cami en Zwart inspiratie uit volkscultuur en klassieke vertellingen waarin moraliserende elementen worden doorgegeven en een diepere laag met een waarschuwing of oplossing voor het probleem te ontdekken valt. De moraal van het verhaal van Haas & Gaai: je zit nooit vast, je moet er gewoon voor durven gaan.
Cami vertelt in gesprek met Maurits de Bruijn over de oorsprong van de alter ego’s: de mooie, timide en teruggetrokken haas, en de luide, extraverte en allesziende gaai. Ook gaat hij dieper in op de utopie van schaamteloos falen, en hoe een kunstenaarsopleiding binnen een kapitalistisch systeem je klaarstoomt om alleen succesverhalen te delen. Voor Cami speelt falen juist een belangrijke rol in zijn praktijk. Zijn achtergrond in grafiek leerde hem om perfecte reproducties te maken. Slagen staat in de drukkunst centraal: duizenden exemplaren moeten hetzelfde zijn. Toen een docent hem wees op het belang de constructie te tonen binnen beeldhouwkunst, vond Cami een manier het nog niet perfecte, het onaffe, te tonen. En daarin ligt volgens hem juist de mogelijkheid tot transformatie en vooruitgang: falen is een creatief proces waaruit vernieuwing en toe-eigening ontstaan.
De verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk bij de kijker, om eruit te halen wat voor hem werkt. En dat is niet altijd, ik denk zelfs vaker niet dan wel, wat de maker erin heeft gestoken. Dat vind ik juist heel mooi. Die transformatie die plaatsvindt in het midden, tussen twee mensen in, tussen een maker en een publiek in. Daar zit een inherent falen in, en dat vind ik prachtig.
Over Ignace Cami
De multidisciplinaire praktijk van Ignace Cami is diepgeworteld in folklore, identiteit en traditie. Zijn vroegere werk bestaat voornamelijk uit sculpturen, tekeningen en video’s die de hedendaagse betekenissen van lokale geschiedenissen verkennen. Na verloop van tijd zijn Cami’s werken minder statisch en meer actief en performatief geworden. In elk project creëert hij een nieuwe mogelijkheid voor sociale interactie.
Over Kan niet bestaat niet
Hoe beschrijf je zoiets fysieks als een kunstwerk als het nooit daadwerkelijk bestaan heeft? Podcastserie Kan niet bestaat niet gaat over een specifiek aspect van de kunstenaarspraktijk: niet gemaakte-kunst. De verhalen geven een bijzondere inkijk in de vaak onzichtbare dagelijkse praktijk.
Kan niet bestaat niet is een samenwerking tussen Mister Motley en de Brakke Grond, en komt tot stand met financiële steun van het Mondriaan Fonds.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl