Kan niet bestaat niet
TINKEBELL schrijft over kunstwerken die niet hebben bestaan
Tinkebell was afgelopen vrijdag 24 mei samen met 19 andere kunstenaars te gast in het programma ‘Kan niet bestaat niet’ van mister Motley en de Brakke Grond waarin kunstenaars 5 minuten de tijd kregen om een werk toe te lichten dat ze om wat voor reden dan ook, nooit hebben kunnen maken. Tevens werd ze gevraagd een column te schrijven over of dat wat niet kan, dus ook niet bestaat?
‘Alice in Wonderland’ en ‘Through the looking glass’, die verhalen ken je vast wel. De schrijver, Lewis Carroll (of eigenlijk Charles Lutwidge Dodgson – hij schreef onder pseudoniem) schreef oneindig veel brieven, raadsels, gedichten en pamfletten èn hij was filosoof, wiskundige en fotograaf. Zijn manier van naar de wereld kijken zou ik willen omschrijven als multidimensionaal. Steeds wanneer je denkt dat iets al van alle kanten is bekeken, keert hij het nogmaals binnenstebuiten. Veel mensen schuiven dat op drugsgebruik of gekte. Ik denk persoonlijk dat hij een genie was en dat de oplossing voor zo’n beetje elk probleem in zijn manier van de wereld benaderen ligt.
Een bekende zin uit zijn werk die wordt uitgesproken door ‘the Queen of Hearts’ tegen ‘Alice’ nadat Alice uitroept dat iets onmogelijk is, is: “(that’s why) I sometimes believe as many as six impossible things before breakfast” “Soms geloof ik meer dan zes onmogelijke dingen, nog voor het ontbijt.”
Wanneer ik in mijn geheugen ga graven weet ik niet zeker of ik zelf al nooit heb geloofd in de onmogelijkheid van dingen en dat ik me daardoor zo voel aangetrokken tot het werk van Lewis Carroll òf dat ik zijn werk eerst las en me daardoor realiseerde dat onmogelijk niet bestaat.
Ik denk persoonlijk dat de oplossing voor elk probleem (of elke casus, of kunstwerk of wat je wil) ligt in een simpele formule:
voldoende tijd + voldoende effort = de oplossing van je probleem. Zonder uitzondering. (Lewis Carroll zou het hier mee eens zijn geweest en hij zou de vorm van een simpele wiskundige formule met tevredenheid hebben bekeken).
Ik denk persoonlijk dat de oplossing voor elk probleem (of elke casus, of kunstwerk of wat je wil) ligt in een simpele formule:
voldoende tijd + voldoende effort = de oplossing van je probleem.
Wanneer iets dus niet lukt, dan ontbreekt het simpelweg aan een van die twee ingredienten. (let daarbij vooral op het woordje ‘voldoende’). Kan niet, bestaat dus niet. Een bevrijdende gedachte. En zonder de oplossing van problemen te bagatelliseren – Het woordje ‘voldoende’ in de context van zowel tijd als effort kan in de praktijk méér dan een lifetime betekenen – Dingen kunnen dus niet mislukken.
Wat wel kan is dat je iets uitprobeert en dat het niet blijkt te werken. Maar dat is geen mislukking: dat is een test of een uitprobeersel en slechts onderdeel van het proces in de zoektocht naar iets. Wat ook kan is dat dingen niet belangrijk genoeg blijken om er voldoende tijd en effort in te steken. Ook dat is prima, want dan is er kennelijk iets belangrijkers wat de aandacht vraagt. En tot slot kunnen processen ook gewoon nog niet zijn afgerond. Ook dat is geen mislukking. Je bent gewoon nog niet klaar.
Een groot verschil tussen de kunst en de ‘gewone wereld’ is – helaas en geheel onterecht -dat het in de kunsten veel gebruikelijker is om aan projecten te werken die onmogelijk líjken. Het beginnen aan zaken waarvoor nog geen oplossing in beeld is of waar soms nog niet eens een probleem geformuleerd is. In ‘de echte wereld’ waar verwachtings- en timemanagement als belangrijk worden gezien speelt men zo vaak op zekerheid dat veel potentiele oplossingen bij voorbaat worden weggeschreven als ‘onmogelijk’.
Een groot verschil tussen de kunst en de ‘gewone wereld’ is – helaas en geheel onterecht -dat het in de kunsten veel gebruikelijker is om aan projecten te werken die onmogelijk líjken.
Het is niet voor niets dat ik geloof dat de kunsten uiteindelijk wereldreddend zullen blijken. Omdat ‘kan niet’, daar niet bestaat.
Kunstenaar Tinkebell schreef deze column naar aanleiding van de boeklancering ‘Kan niet bestaat niet’ waar Mister Motley’s nieuwe publicatie ‘Dit is een vertaling’ werd gepresenteerd op vrijdag 24 mei. Er zijn nog twee boeklanceringen die volgen: ‘De blinde vlek’ op woensdag 29 mei en ‘De drang (n)iets na te laten’ op zondag 2 juni. Deze driedelige programmareeks wordt in samenwerking met De Brakke Grond georganiseerd. Klik hier om tickets te kopen.