‘Je schept ook om gezien te worden’ – Aukje Dekker over WERKTITEL: MENS

Zoals ik ploeter op dit stukje, ploeterde Isa op dit boek, ploeterde God op ons.

En terwijl ik naar die veel te kleine reet van Isa zit te kijken, die met vellen aan de muur de schepping van haar eigen futiele zijn probeert te duiden, zie ik de lachspiegel van dit alles.

God, als ware hij de eerste kunstenaar, heeft de wereld af met al haar natuur, prachtige dieren, zeeën en luchten. Steeds anders zon op zon, nieuw seizoen, gras, schaduw, schimmels, lava, brandende rotsen, mestkevers, lichtgevend plankton. Het spektakel, het detail, alles, álles!  (Echt die man had er oog voor) en dat hij toen dacht: “Wie ziet dit?! Waar is de kijker? Voor wie dóe ik het allemaal?!”

En dan op de zesde dag, in de nacht, aan de drugs, maakt God de mens.

En als toeschouwer van een droste-effect kijk ik naar Isa die met al haar bescheidenheid, als een enthousiaste jonge hond zichzelf de rol van God aanmeet. Ze schept met terugwerkende kracht. Niet weten van ophouden in een proces waar ook geen weg terug lijkt te zijn. De schepping van de schepping. Kijken is scheppen, of scheppen is kijken, of scheppen is verlangen naar kijken. Je schept ook om gezien te worden.
Ik zie hoe Isa dat verlangen vormgeeft. Van duizend pagina’s naar 4, naar 22 naar 88. Steeds wanneer ze iets toevoegt moet er eigenlijk nóg iets bij.
Want doe je ogen; dan moet je wimpers, traanbuis, hoornvlies, netvlies, vaatvlies. En wat was er eerst? Het brein of de voortplanting? Tenen of benen? Haar worsteling met de lineaire structuur van een boek in de wirwar van een ontstaansproces. Naar een einde dat natuurlijk geen einde is, omdat de schepping zichzelf voortstuwt en in de werkelijkheid slechts een los eindje is. En dan is haar getekende poppetje van de mens te kinderachtig en moet dat weer opnieuw.

Wat als Isa nog een jaar was doorgegaan? Of ik, of Hij?!
Voor God zou een jaar trouwens overdreven zijn, want we weten; die man werkt snel en secuur.
Hij was 6 dagen bezig en er zijn echt hele, hele mooie dingen ontstaan. Maar dan die toeschouwer. Die mens als finishing touch. Die vervolgens het hele feest overneemt! Eén narcistische implosie. Echt Erg.
Al die moeite voor het publiek… Alsof je een film hebt gemaakt en de popcorn is goor en na de film is dát het gesprek. Dat gun je niemand.

Ik ben er ook één; respectloos schuif ik zo het vliegtuigraampje naar beneden om die schitterende zon op 12000m hoogte niet op m’n on board entertainment te laten schijnen.
Honden aaien uit ongemak. Glazen salontafels waar niks op mag staan. Kakkers die zeggen “dampoe smoken”. Method-acting, roddeltantes, sustainability. V.I.P. Dertien in dozijn gezichten, het dolfinarium, opscheppen, dubbele agenda’s, Valentijn, ‘meer groen’,  Fritzl docu’s, outsider art. Liegen. Huilen. Nep huilen, jaloezie, zelfmedelijden, nijd, rancune, verveling, onmacht. Godverdomme. Keeping up with the Kardashians.

Wanneer je kijkt naar de kosmos kun je overvallen worden door astrofobie: het plotselinge inzicht overal en dus nergens te zijn. Alles wordt betekenisloos omdat die kosmos zo gigantisch is dat het onze kleine levens meteen nietig verklaart. Maar het feit dat wij mensen, voor zover wij weten, in een omtrek van lichtjaren de enige soort zijn die met een bewustzijn kan kijken naar die reusachtigheid, terug kan kijken met een kosmisch oog, maakt ons dan weer heel groot. Het is dus nogal wat dat de schepping ons enerzijds heel nietig maakt -want wat zíjn wij in dat alles?- maar ons tegelijkertijd heel hoog heeft ingeschat.

Ook zie ik God steeds als een mens, een man zelfs, maar dat is hij natuurlijk helemaal niet. God heeft waarschijnlijk überhaupt geen reflecterende kwaliteiten, of spijt, of nijd, of iets van bovenstaande menselijkheid. Dus dan hoef ik me ook niet te schuldig te voelen.

“Die boom in het bos valt gewoon, ook al hoor jij het niet”  – Quote van God

De tentoonstelling ‘Een laatste handje’ was van 2 september tot en met 8 september 2021 te zien bij Patty Morgan.