Interview met Lotte Geeven

Voor Lotte Geeven vormen deze vragen het uitgangspunt van haar werk. Ze vloog afgelopen mei boven de zee en zag niets anders dan water, oneindige golven die glinsterden in de zon. Ze vroeg zich af hoe groot de kans zou zijn dat twee objecten elkaar midden van deze oneindige oceaan zouden ontmoeten. Een paar maanden later exposeert ze in Momart Amsterdam met de tentoonstelling 127109 & 127110. Waar een scherm ons live twee robots laat zien aan weerszijden van de oceaan. Over een jaar zullen ze volgens de voorspelling elkaar ontmoeten in het midden.

(LH): Kun je iets vertellen over je huidige expositie.

(LG): Het werk 127109 & 127110 is een praktische zoektocht naar een antwoord op een simpele vraag die zich gedurende een vlucht boven de Atlantische Oceaan aan mij opdrong: “Wat is de kans dat in deze uitgestrekte blauwe vlakte twee objecten elkaar ontmoeten? Nul. Of toch niet?”  Ik wilde het weten en schakelde de hulp van een internationaal team oceanografen in. De professoren besloten mee te denken en twee robots genaamd 127109 & 127110 werden in het leven geroepen en aan weerszijde van de Atlantische oceaan in de stromingen geplaatst. De eerste aan de rand van de Golf van Mexico en de tweede ver buiten de kust van Portugal. Overgeleverd aan de choreografie van de zee zullen ze binnen een jaar naar elkaar toe worden gevoerd door de stromingen die vanuit beide kanten van de oceaan richting het midden cirkelen. Althans, dat is de voorspelling. In de expositie kan de bezoeker hun trage reis naar het centrum van de oceaan volgen via een livestream.  Daarnaast bestaat de show uit een bijna hypnotiserend  geluidswerk. Hier zijn twee stemmen te horen die de koersvoorspelling van de robots voorlezen.  Verder is er een publicatie bestaande uit een handgemaakte kaart van de zee van 372 pagina’s met een essay over een ontmoeting in het midden van het boek.

(LH): Wat wil je aantonen met deze expositie?

(LG): De wereld om ons heen lijkt normaal, maar hoe aandachtiger je observeert hoe mysterieuzer en interessanter ze wordt. Dit trage werk groeit letterlijk voor de ogen van de kijker gedurende een jaar in de vorm van twee lijnen naar elkaar toe. Het tempo en de duur van het werk nodigt uit om de zee en de objecten aandachtig te observeren. In de wiskunde bestaan er attractoren, dit zijn plekken of dingen waar een dynamisch systeem in de loop van de tijd naar toe evolueert en daar vervolgens blijft, ongeacht of er sprake is van enige verstoring van buitenaf. Je kunt ze niet zien maar door een systeem heel lang te observeren kun je ze ontdekken.  Dit vind ik ontzettend spannend. Ik zie het kijken naar het gedrag van 127109 &127110 gestuurd door de krachten van de natuur als een zoektocht naar een dergelijk attractor; een patroon of plek waar de dingen naar toe bewegen.  De voorspelling is een mogelijke locatie in het midden van de Atlantische oceaan, maar ik kan me goed voorstellen dat de robots van hun voorspelde koers zullen afwijken.

(LH): Levert je werk een bijdrage aan het beter begrijpen van de wereld ?

(LG): Het werk vormt een suggestie voor een andere manier van kijken en begrijpen.

(LH): Krijg je veel reacties op je werk?

(LG): Mijn werk bevindt zich in meerdere beroepscategorieën tegelijk, hierdoor krijg ik vaak reacties van mensen buiten de kunstwereld. Tijdens dit project 127109 & 127110 krijg ik bijvoorbeeld veel fanmail van nerds die de robots dagelijks volgen. Zij zijn benieuwd wat de koers gaat zijn van de robots en bekijken iedere dag de livestream. Dit is een reactie die ik graag zie bij de toeschouwers van mijn werk. Ik wil mijn nieuwsgierigheid met ze delen.

(LH): Hoe gaat dit project er het komende jaar uitzien?

(LG): Over twee weken wordt dit werk ook tentoongesteld op de biënnale van New Orleans. In de stad komen audio installaties ver van elkaar verwijderd, ieder op een gebouw. Uit beide speakers worden de koersvoorspellingen van de robots voorgelezen. Wanneer de toeschouwer precies in het midden staat tussen de gebouwen hoort hij de beide stemmen en zit zo midden in de voorspelling. Verder wil ik voor de finale van dit project een expeditie organiseren. Ik wil dan samen met een selecte groep geïnteresseerden naar de plek varen waar de robots elkaar ontmoeten. Het is een interessant gegeven om een ervaring te verkopen in plaats van een fysiek kunstwerk.

(LH): In veel werken combineer je wetenschap en het menselijke element, hoe werkt dat bij dit project?

LG): De wetenschap bevind zich vaak precies op de plek waar ik opzoek ga naar iets, dat zal geen toeval zijn. De ontmoeting tussen mij en de wetenschappers verloopt altijd stroef in het begin. De vraagstukken waarmee ik rondloop zijn niet van een zuiver wetenschappelijke aard; eerder zijn ze filosofisch. De onderzoekers weten hier in het begin vaak geen raad mee maar raken gaandeweg toch gefascineerd door een andere insteek in hun vakgebied. De gedeelde fascinatie voor het vreemde vraagstuk zorgt voor een spannende samenwerking. Het idee dat we hopen op een ontmoeting tussen de objecten zie ik als iets menselijks. Voor mij ligt de moeilijke taak om ervoor te zorgen dat dit gegeven niet pathetisch wordt in het werk.

(LH): Veel vragen die jij jezelf stelt lijken onmogelijk op te lossen, wat maakt dat je toch door gaat?

(LG): Als een bepaalde vraag een lange tijd in mijn hoofd blijft hangen en steeds terug komt, weet ik dat de vraag goed genoeg is. Ik weet vaak van tevoren dat de kans op het vinden van een sluitend antwoord erg klein is. De zoektocht naar een dergelijk antwoord is naast een hoop bureaucratie en obstakels echter een spannende kettingreactie van onverwachte ontmoetingen en plotwendingen die mij inspireert om door te gaan. Ik vind het niet erg om te falen maar wel erg om niet alles te hebben geprobeerd.

(LH): Hoe zien je dagen eruit?

(LG): Op dit moment sta ik om 7 uur op. Ik log dan meteen in op de satelliet van de robots. Ik kijk waar ze zijn en hoe de koers gaat, vervolgens werk ik de website bij. Daarna begin ik met bellen en mailen. Vanmorgen heb ik bijvoorbeeld met een Spaanse schipper die geen woord Engels sprak gebeld over de robot die ter water ging, een doorsnee dag is een aaneenrijging van ongewone gesprekken en mailwisselingen. 

(LH): Is dit het hedendaagse kunstenaarschap?

(LG): Deels. Het lijkt in de vorm nog het meest op een kantoorbaan met een sterk fictief karakter. Het idee dat kunst in dialoog met andere beroepstakken iets kan toevoegen aan de kijk op de wereld om ons heen is actueel maar vormt niet de hoofdmoot van de huidige kunstwereld, deze wordt gedomineerd door de markt.

De website waar de robots te volgen zijn: http://127109and127110.com/

Het geluidsfragment: https://soundcloud.com/lotte-geeven/100-days-at-sea

Website Lotte Geeven: http://www.geeven.nl/post/98377640355