Huis van vriendschap
In kunstruimte Nest in Den Haag staat op dit moment ‘III She spins the thread, she measures the thread, she cuts the thread’ te wachten op haar bezoekers. In deze tentoonstelling onderzoeken kunstenaars Mila Lanfermeijer, Ana Navas en Evelyn Taocheng Wang de betekenis van herhaling, waardering en toe-eigening. De kunstruimte is omgebouwd en herverdeeld in zeven kamers, ontworpen door architect Donna van Milligen Bielke. Iedere kamer heeft een thema waar de kunstenaars op reageren.
De deelnemende kunstenaars hebben elkaar ontmoet op De Ateliers en vinden in elkaar, wat ze zelf noemen ‘een artistiek metgezel’. In de tentoonstelling III She spins the thread, she measures the thread, she cuts the thread omarmen ze elkaars verschillen en overeenkomsten. Door de samenkomst van hun werken wordt er een rijker perspectief geboden. De tentoonstelling bestaat uit meer dan zeventig verschillende werken. Bewust is niet duidelijk aangegeven welk werk gemaakt is door wie, waardoor de werken met elkaar verweven raken.
De tentoonstelling is een gesprek, een tijdelijke knoop, in een lange lijn waarin de kunstenaars beelden, brieven en reflecties delen die ze bewonderen of van streek brengt. Of gewoon onder het mom van: ‘Ik kwam dit tegen en moest aan je denken.’
De tentoonstelling start vanuit de MOTH-ER-kamer en vormt de kern. Vanuit deze ruimte kan je als bezoeker in willekeurige volgorde vertrekken naar de andere ruimtes. De kunstwerken in de MOTH-ER-kamer zijn doorlopende series waar de kunstenaars al jaren aan werken.
Het oog vangt bij binnenkomst twee grote ronden wandsculpturen. Deze textiele sculpturen zijn uitgevouwen rokken, gemaakt door Mila Lanfermeijer. In 2018 startte Lanfermeijer de serie Ever so Humble, Ever so proud waar de ronden wandrokken in felle kleuren verschenen De zijden stroken zijn met dye techniek gekleurd, wat een uniek effect per strook veroorzaakt.
In tegenstelling tot haar eerdere rokken, zijn deze uitgevoerd in zachte aardetinten. Het pigment dat is gebruikt voelt natuurlijk aan. Door de rok, een van origine vrouwenkledingstuk een nieuwe vorm te geven creëert Lanfermeijer een nieuwe functie, en wordt het kledingstuk een wandsculptuur.
Werken met textiel en kleding is een terugkerend gegeven in de tentoonstelling. In de volgende ruimte is een groot kleed te zien met de tekst ‘MUY AGRADECIDA’ wat in het Spaans ‘zeer dankbaar’ betekend. Het kleed bestaat uit verschillende lapjes stof met funky patronen. De stukjes hebben verschillende kleuren blauw en turquoise, en zijn onmiddellijk te herkennen als de bekleding van busstoelen. De letters MUY AGRADECIDA zijn geknipt uit de zijde voering van smoking pakken.
Het werk bevindt zich in de FING-ER kamer. Een vinger kan iets aanwijzen, wordt in de lucht gestoken bij een vraag of drukt op de zere plek. Dit werk van Ana Navas kan worden geïnterpreteerd als de stem van de vrouwelijke kunstenaar die ‘dankbaar’ moet zijn voor de belangstelling die ze krijgt. De Spaanse kinderlijke typografie van de zin heeft een onderdanige toon in plaats van een redelijke dankbaarheid, waardoor het werk óók speelt met cynisme.
In de tentoonstelling reflecteren de kunstenaars vaak op hun eigen positie als vrouwelijke kunstenaar. Door middel van toe-eigening van stereotyperende vrouwelijke materialen zoals textiel worden er in materie en thematiek kritiek gegeven op een subtiele manier.
De kritiek binnen dit thema gaat verder in het werk Green Tea Bitch van Evelyn Taocheng Wang. Een Green Tea Bitch (GBT) is een term om een bepaald ‘type’ vrouw te beschrijven. In 2013 kwam er een kort essay online met 24 voorbeelden van de zogeheten GTB. Een Green Tea Bitch is een vrouw die zich presenteert als onschuldig, puur en machteloos, maar daadwerkelijk handelt uit voorbedachte raden en op deze manier hoopt een rijke man te krijgen. Dit is niet de enige term die jonge Chinese vrouwen op een denigrerende manier categoriseert. Andere voorbeelden zijn coffee bitch, black tea bitch of milk tea bitch.
Het werk dat Taocheng Wang over deze term maakt is een blouse van gele zijde, waar in haar handschrift Green Tea Bitch met rode draad op is geborduurd. De blouse hangt in de INN-ER ruimte. In deze ruimte reageren verschillende werken op stereotyperende beelden van de vrouw die bestaan in onze door mannen gedomineerde wereld.
In het midden van de ruimte staan een paar huishoudelijke voorwerpen zoals een stofzuiger en een droogrek. De objecten zijn aangekleed en uitgedost en worden hierdoor minder herkenbaar. Zo is de stofzuiger met bruine camouflagetextiel ingepakt waardoor het gebruiksvoorwerp is veranderd in een autonoom sculptuur.
III She spins the thread, she measures the thread, she cuts the thread gaat over vriendschap en collectiviteit. De drie kunstenaars beschrijven in de tentoonstellingspublicatie het als Wij = Zij = Eén. Het gaat niet over de kunstenaar als individu maar over haar als collega, medestudent en vriendin. De tentoonstelling heeft een positieve en unieke boodschap, in een tijd waarin we veel alleen zijn en verbinding met elkaar verliezen is dat geluid belangrijk.
De landelijke lockdown zorgt er al geruime tijd voor dat musea, kunstinstellingen en galeries gesloten zijn. De mogelijkheid om alleen door de tentoonstelling te lopen, geeft mij het gevoel dat ik het artistieke dagboek van Narvas, Lanfermeijer en Taocheng Wang in mag spieken. In de DRAW-ER kamer, word je in een overvolle ruimte meegenomen in het schetsproces van de kunstenaars. Losse tekstflarden, grapjes geadresseerd aan Piet Mondriaan en krantenknipsels geven een inkijkje in hun archief.
‘III She spins the thread, she measures the thread, she cuts the thread’ is niet alleen een tentoonstelling waar zeventig werken samenkomen, maar waar de expositie zelf als een totaalkunstwerk fungeert. Door de verwevenheid die in de werken zit, en de ruimtes die op elkaar reageren is de verbondenheid van Mila Lanfermeijer, Ana Navas en Evelyn Taocheng Wang voelbaar. Hun verbondenheid komt bij elkaar in een huis van vriendschap.