HOMO DESPERATUS
Voor de eerste maal krijgt kunstenaar en theatermaker Dries Verhoeven een solopresentatie in een Nederlands museum. Homo Desperatus is een enscenering van de rampplekken en brandhaarden van de 21ste eeuw in 44 maquettes. Van Fukushima tot een bomaanslag in Nairobi. Iedere maquette wordt bevolkt door een mierenkolonie. Met Homo Desperatus wil Dries Verhoeven de bezoeker uitdagen om het leed van onze tijd, en onze eigen rol daarin, van een afstand te overzien.
Het werk van Dries Verhoeven houdt het midden tussen theater en beeldende kunst. Verhoeven zoekt naar manieren om toeschouwers direct bij een voorstelling te betrekken, vaak radicaal en onverwacht. De toeschouwer kijkt vanuit een installatie naar de buitenwereld, of heeft persoonlijk contact met een performer. De werkelijkheid wordt door de toeschouwer op een poëtische, ontregelende manier beleefd. Verhoeven werd bij een groot publiek bekend met de installatie ‘U bevindt zich hier’ (2007), bekroond op de Salzburger Festspiele. Als theatermaker werkte hij o.a. voor de Münchner Kammerspiele. Gaandeweg ontstond ook werk in beeldende kunstcontext. Zo ontwikkelde Verhoeven werk voor Die Große Weltausstellung in Berlijn (2012), naast kunstenaars als Rabih Mroué en Willem de Rooij, en voor de beeldende kunstmanifestatie Call of the Mall in Utrecht (2013). Rampspoed is een wederkerend thema in zijn oeuvre (Life streaming, 2010, Fare thee well!, 2012 en God zegene de greep, 2012).
Dries Verhoeven over Homo Desperatus: “In de gemedialiseerde wereld waarin wij leven is het onmogelijk om aandacht te hebben voor iedere ramp die zich op ons beeldscherm manifesteert. We leven in een tijd waarin het ‘wanhopige beeld’ aan inflatie onderhevig is. Ik zoek naar andere strategieën om rampspoed te presenteren. In Homo Desperatus belichaamt de mier de – zich opofferende – mens. Er is geen dier dat zo goed met rampen weet om te gaan als de mier. Wanneer hun nest instort, weten mieren in een fractie van een seconde hoe ze zich uit de rampspoed moeten redden. De individuele mier wordt daarin meedogenloos opgeofferd voor het welzijn van de groep. Ik wil de bezoeker laten uitzoomen op ons leven op aarde. Zou ons systeem van wederzijdse afhankelijkheid nog kans van slagen hebben zonder de minder fortuinlijke mens die dat stelsel in evenwicht houdt? Moeten we medelijden hebben met wanhopige mensen, zoals die aan ons worden gepresenteerd door de media, of kunnen we hen zien als ‘collateral damage’ van een systeem dat de mensheid over de wereld heeft verspreid? Delven we zelf op een dag het onderspit ten gunste van de collectieve vooruitgang?”
Stedelijk museum ‘s Hertogenbosch
28 juni – 31 augustus 2014