Het object bepaalt de betekenis van de plek
Na een zonnige vakantie zien alle grauwe gebouwen tijdens een regenbui er net iets minder mooi uit en bij terugkomst van een reis naar New York valt het op dat je eigen stad veel minder dynamisch is. Iedere stedeling fantaseert wel eens over een utopische metropool zonder oog op de realiteit. De kern van een utopie is dat deze nooit wordt verwezenlijkt, maar als is iets niet haalbaar is, is het dan per definitie mislukt?
De salonpresentatie LUW van 37PK te Haarlem is speciaal gemaakt ter ere van hun vijfjarige bestaan. Zij hebben ruim 40 kunstenaars uitgenodigd met wie zij de afgelopen jaren incidenteel of regelmatig hebben samengewerkt.
Eenmaal in de ruimte van het platform loop ik intuïtief naar het gedeelte waar werken op de scheidslijn tussen architectuur en beeldende kunst worden tentoongesteld. Mijn oog valt direct op een strak wit sculptuur dat een detail uit een maquette van een hypermodern gebouw kan zijn, maar tegelijkertijd ook een futuristische Batmobiel.
Het blijkt een werk van de kunstenaar Thomas Wildner te zijn uit de serie Catastrophic construct. Zijn sculpturen ontstaan vanuit een wandeling door de fictieve stad in zijn hoofd. De wandelroute maakt hij volgens een zelfverzonnen rekensysteem. Eén van zijn vaste regels is dat hij 180 graden vooruit moet gaan. Vervolgens een stap van 90 graden naar links en een stap van 90 graden naar rechts. Allerlei voorwerpen die hij tijdens zijn wandeling in zijn hoofd tegenkomt -dit kunnen bijvoorbeeld een telefoonboek of een horloge zijn- gebruikt hij om zijn systeem vorm te geven. De getallen moeten tussen de 0 en 10 liggen; vervolgens wordt de wandelingen met 20 graden naar links voortgezet. Uit de landkaart in zijn hoofd tekent hij een wandeling over de wereld. Dit zet hij op papier en haalt er een detail uit waarvan hij een sculptuur maakt.
Verderop staat een wit abstract driedimensionaal paneel waarop met verschillende diktes grafiet een stadsgezicht is getekend als een raamwerk: gebouwen, straten en plattegronden die de beide dimensies versterken. De maker van dit beeld is kunstenaar Marissa Evers.
Het werk is een onderdeel van de veelluik Gotham City. Evers maakte als kind van elke stad die zij bezocht een foto waarop de meest specifieke gebouwen een belangrijk rol innamen. Als kunstenaar ontwikkelt ze spontaan werken waarin het stedelijk landschap centraal staat. Het virtuoze lijnenspel waarmee de steden worden gebouwd, geven een futuristische dimensie aan het werk. De steden dragen niet voor niets de naam Gotham City.
Het object van Wildner ontstaat vanuit een complexe gedachtewereld die hij strak en simpel weergeeft in een wit futuristisch sculptuur.
Evers sculptuur is ontstaan vanuit een langdurig organisch maakproces. Het beeld getuigt van grote technische vaardigheden die op een witte achtergrond gelaagd opgebracht zijn. De grafieten lijnen bestaan uit verschillende diktes, waardoor er diverse grijstonen gecreëerd zijn. Het werk krijgt een fluwelen uitstraling die de overhand neemt en het arbeidsintensieve proces overstijgt en het simpel doet lijken. De objecten van de kunstenaars ontstaan vanuit tegenovergestelde werkprocessen. Wildner werkt conceptueel en Evers werk ontstaat heel intuïtief.
Beide kunstenaars laten je als kijker nadenken over ruimte. Het werk van Wildner roept verschillende vragen op over wat er met de ruimt gebeurt zodra je er een sculptuur neerzet. De kijker wordt zich bewust van de plek waar hij zich op dat moment in bevindt; zodra je eromheen loopt, ben je met de ruimtebepaling bezig en het object bepaalt de betekenis van de plek.
Op witte panelen wordt door Evers een fictieve ruimte gecreëerd. Haar grafische handschrift zorgt ervoor dat het beeld dichtbij de realiteit blijft. Doordat de achtergrond een ondefinieerbare vorm heeft, krijgt het werk een abstracte lading. Er is afstand van de werkelijkheid ontstaan, hetgeen je nodig hebt om je fantasie te laten stromen. Het werk als symbool voor een utopische gedachtengoed.
Hieronder nog een paar foto’s van geëxposeerde werken met en zonder de kunstenaars.
Te zien t/m 23 oktober
Kunstenaars: TRIK, Marinus Fuit, Jeroen Kramer, Marissa Evers, André Pielage, Ronald Ruseler, Arthur Kempenaar, Ellen de Vries, Rosanne van der Meer, Kaleb de Groot & Iben Trino-Molenkamp, Vincent Uilenbroek, Raoul Kramer, Cees Krijnen, Maartje Overmars, Rob Bouwman, Jan Maarten Voskuil, Eric Martijn, Frank Havermans, Tom Abbink, Lucas Hoeben, Pietsjanke Fokkema, Jikke van Loon, Anke Roder, Anno Dijkstra, Cécile van Hanja, Ron Amir, Veerle Thoben, Rutger van der Tas, Ytje Veenstra, Eva Pel, Stefan Kasper, Janneke Hopman, Helmuth van Galen, Ruth van Veenen, Robert Lambermont, Kim Habers, Saskia Burggraaf, Tonneke Sengers, René van den Bos, Peter Brunsmann, Frans Vendel, Marije Gertenbach, Kuno Grommers, Margreet Bouman, Erik de Bree, Eduard Bezembinder, Thomas Wildner, Alet Pilon