Het geluk gevonden te worden – over Past Lives van Celine Song

In Past Lives van de Koreaans-Canadese filmregisseur Celine Song vinden de hoofdpersonen elkaar, op twee momenten in hun levens. Op haar twaalfde emigreert de ambitieuze Nora met haar ouders naar Canada. Haar jeugdliefde Hae Sung blijft achter in Seoul. Als twintiger zoekt hij haar via Facebook op door een bericht achter te laten op het profiel van haar vader, een bekende regisseur. Mooi is de verrassing en verwarring op Nora’s gezicht als ze ontdekt dat Hae Sung contact wil maken. Nog mooier het moment als hij haar vriendschapsverzoek accepteert. Dan trekt ze een sprintje door de straat.

In die eerste periode – hij studeert en zij is in New York begonnen als toneelschrijver – spreken Nora en Hae Sung elkaar uitsluitend via Skype. Maar Nora wil geen langeafstandsrelatie met Hae Sung en verbreekt het contact. Pas een ruim decennium later, als ze getrouwd is met Arthur, ontmoet ze Hae Sung weer. Tegen zijn vrienden in Seoul zegt hij dat hij op vakantie gaat, maar eigenlijk reist hij naar New York voor Nora.

Voor een carrousel in Brooklyn Bridge Park vraagt Nora waarom hij op zoek is gegaan. ‘Omdat je uit mijn leven verdween’, antwoordt Hae Sung. En later, als ze samen met Arthur in een café zitten: ‘Voor mij ben je iemand die vertrekt.’ 

Door social media vind je mensen makkelijk terug. Maar verlies je elkaar ook niet sneller? De vrouw van Hyves verloor ik weer uit het oog toen het platform verdween. Ik ben haar naam vergeten. Ik had een papieren lijst met de namen van alle Koreaanse kinderen die tegelijk met mij naar Nederland migreerden, maar die ben ik kwijt. Daarom is Past Lives zo’n toegankelijke film, want we kennen allemaal mensen die uit ons leven zijn verdwenen.

Maar de film is ook heel Koreaans. Door de geschiedenis van het volk, de splitsing van de natie in twee vijandelijke staten, de deportaties van Koreanen naar Centraal-Azië, de emigratiestromen naar Noord-Amerika en de interlandelijke adopties zijn families, gezinnen en vrienden uit elkaar gerukt. Veel Koreanen hebben familieleden die aan de andere kant van de gesloten grens wonen of zijn geëmigreerd of geadopteerd. Daarom schuilt er zo’n wereld achter het antwoord van Hae Sung. ‘Omdat je uit mijn leven verdween.’  Iemand missen en zoeken, soms wanhopig en vaak zonder veel informatie, is een ervaring die deel uitmaakt van de moderne Koreaanse geschiedenis. 

Op een warme septemberavond in Seoul, nadat mijn zus en ik voor het eerst met onze Koreaanse familieleden Chuseok hadden gevierd, zat ik samen met haar op het plateau van station Cheongnyangni. We vroegen ons af hoe ons leven eruit had gezien als we nooit waren geadopteerd. Altijd in Seoul waren gebleven. Ik probeerde me voor te stellen dat ik in een van de felverlichte torens rond het station woonde. Maar die mogelijkheid bleef ook daar, in Zuid-Korea, op afstand. Een ander leven kun je aanraken, maar nooit helemaal omvatten. En toen ik die ochtend op de afdeling van het bankkantoor voor het eerst naar het Hyves-profiel van die jonge vrouw keek, stelde ik me haar leven voor, in een andere woonplaats, bij andere adoptieouders. Was zij gelukkiger?   

Als een spook achtervolgt de mogelijkheid van een ander leven Nora in Past Lives. In bed vraagt Arthur of ze zich dit leven had voorgesteld toen ze als kind Zuid-Korea verliet. Dit leven met hem in een krappe woning in de East Village, bedoelt hij. Hadden je ouders dát voor ogen? Het is paradoxaal, maar al die mogelijkheden leiden uiteindelijk tot een boeddhistische acceptatie. Dit is waar ik hoor te zijn, antwoordt Nora. En later, bij het afscheid met Hae Sung, als hij in zijn Über stapt op weg naar zijn hotel, zie je haar in een zwarte jurk en op lage zwarte schoenen staan, een beetje verloren, maar ook opvallend gegrond.

Past Lives draait momenteel in de filmtheaters.