het is / es ist
Prikkels waar je mouwen in blijven hangen, de wind voelen en je schoenen die wegglijden in de bladerenmassa. Wandelen door de natuur doet mij denken aan families die zondagmiddag na de thee er nog even op uittrekken om de sleur uit de luie dag te halen. Een maandagmorgen activiteit met alle buurvrouwen of lekker alleen slenteren om alles proberen te vergeten. Kunstenaar herman de vries kent de natuur als geen ander. In het boekje het is es ist neemt herman de vries ons mee de natuur in op initiatief van ontwerper Sepp Bader.
Het boekje behoort tot een langlopende reeks van kunstenaarsboekjes die telkens tot stand komen door een samenwerking van vijf partners. De kunstenaar, de ontwerper, de drukker, de binder en de uitgever vormen een team bij het realiseren van de boekjes. De kunstenaar die wordt gevraagd mee te werken is in zijn werk bezig met zowel beeld als tekst. Armando, Arno Kramer en Willem Brakman gingen herman de vries al voor. Het idee komt van Sepp Bader, een ontwerper die veelal samenwerkt met kunstenaars en kunstinstellingen. Wanneer een boekje is gerealiseerd worden onder elk van de vijf participanten vijftig exemplaren uitgedeeld en verspreid.
De natuur omringt de kaft van het boekje, er is zelfs geen ruimte voor een titel of namen van de makers. De natuur is overweldigend. De foto’s die het boekje vullen zijn veelal onscherp met enige scherpte achterin de foto. De afbeeldingen zijn geen uitgebalanceerde en geënsceneerde geheel, maar laten je net als tijdens een wandeling nog een keer goed kijken en knipperen met je ogen tot nieuwe ontdekkingen zich openbaren. De zwarte vlekken van de schaduwpartijen worden afgewisseld met de overbelichte stralen door de bladeren. Het ritme dat hier toevalligerwijs ontstaan en is mede benadrukt door de paginavolgorde geven het idee dat de natuur van de bladzijden afloopt. Je voelt je onderdeel van het bos, alsof je er middenin staat.
het is. es ist. De titel van het boekje lijkt te verwijzen naar het zijn van en in de natuur. herman de vries lijkt te zeggen: dit is de werkelijkheid, in de natuur kun je het vinden. De tekst in het boekje is geschreven door herman de vries, de teksten zijn zowel in het Nederlands als in het Duits toegevoegd in het boek, vanwege de vries’ zijn duidelijke relatie met ons buurland. In het Duits lijken zijn woorden nog krachtiger. De kunstenaar praat in korte losse woorden die zelden een zin vormen, maar toch geven deze losse elementen duidelijk een beeld van wat hij om zich heen zag en wat de natuur met hem deed. Veel woorden worden herhaald. Sepp Bader voegde meer witruimte toe tussen deze herhalingen en losse fragmenten dan gewoonlijk de standaard is. Dit geeft het idee dat de tekst een soort mantra belichaamd, met de nodige rustpauzes en ademhalingen. De witruimtes vertragen je leestempo en nemen je mee in een ritme.
Wat zo verhelderend is aan de natuur en wat wandelen te weeg brengt in een lichaam, weten herman de vries en Sepp Bader naar een boekje te vertalen.