Guerillakunst in de straten van Google Maps
De interventies die Jason Isolini in Google Maps doet, bestaan uit stockfoto’s van allerlei consumptieartikelen. De mens die dienaar wordt van technologie is een onderwerp dat blijft terugkeren in zijn werk.
Tot voor kort had ik een slimme speaker, die na het uitspreken van de woorden ‘’Oké, Google…’’ zou moeten luisteren naar de opdracht die je ‘haar’ geeft. De speaker kan lichten aan- en uitzetten, muziek spelen en moppen tappen. Wat de speaker echter het liefst lijkt te doen, is waar zij zelf zin in heeft, zoals ongevraagd een gesprek onderbreken met informatie over de dichtstbijzijnde autogarage of carnavalsmuziek spelen wanneer je haar vraagt Khruangbin op te zetten. Omdat ik het gevoel kreeg dat Google meer baat had bij de informatie die ik haar verschafte dan andersom, besloot ik de spraakfunctie uit te schakelen.
De mens die dienaar wordt van technologie is een onderwerp dat blijft terugkeren in de Google Maps-werken van kunstenaar Jason Isolini. Ik maakte kennis met zijn werk toen ik voor Mister Motley op zoek ging naar virtuele alternatieven voor museumbezoeken en terecht kwam op de website van Offsite Project: Een online platform dat Artist-in-Residence programma’s organiseert op Google Maps en exposities presenteert in de vorm van downloadbare ZIP bestanden. Na een map gedownload te hebben met 347 Spaanstalige memes en een map met ingezoomde foto’s van muggen met tumoren, klikte ik de map: ‘A spime we’re living in?’ van Jason Isolini aan.
Terwijl het laadbalkje steeds verder van grijs naar blauw verschuift voel ik eenzelfde soort opwinding als bij het uitpakken van een cadeau of het openen van een envelop. Wanneer de zip file is uitgepakt, verschijnt er een mapje met foto’s en screenshots en een link naar Google Maps. Ik word op een digitale dropping met speurtocht gestuurd en volg de instructies die ik opmaak uit de bijgeleverde screenshots, maar het lijkt erop dat Google Maps ondertussen nieuwe beelden heeft geplaatst op de plek waar ik dit site-specifieke werk van Jason Isolini zou moeten aantreffen. Blijkbaar heeft, net als bij een fysieke expositie, ook deze virtuele tentoonstelling een einddatum.
Een spime (space+time), waar Isolini’s tentoonstellingstitel naar verwijst, is een moderne term voor een fysiek object dat kennis uit zichzelf of uit een ander apparaat haalt, zonder tussenkomst van een persoon. Denk bijvoorbeeld aan een gps-systeem, dat informatie haalt uit een satelliet. A spime we’re living in? haalt uit naar de moderne woon-werkomgeving, waar ‘’Oké, Google’’-achtige luiheid de boventoon voert. Waar ik precies naar kijk in zijn ZIP tentoonstelling, is me niet helemaal duidelijk. Ik zie een mengelmoes van kantoorartikelen, technologische apparaten en lachende mensen. De objecten worden gepresenteerd in de vorm van collages, screenshots en een beeld dat suggereert dat ik in Google Streetview een van de werken zou kunnen tegenkomen. Het geheel refereert aan algoritmisch koopgedrag en schetst een wereld waarin mensen, spullen en technologie min of meer samen één zijn geworden.
een wereld waarin mensen, spullen en technologie min of meer samen één zijn geworden.
De futuristische wereld die Isolini schetst en het feit dat de door hem geplaatste expositie in Google Streetview niet meer beschikbaar lijkt, maken me nieuwsgierig naar meer. Na een korte zoektocht door Google zie ik dat Isolini ‘meer dan 42’ interventies heeft gedaan op Google Maps. Als kunstenaar integreert hij driedimensionale collages in het virtuele straatbeeld van Google’s street view.
Hoewel iedereen met een gmail-account foto’s kan toevoegen op Google Maps, stelt de baan van Isolini hem in staat zijn werken als een guerrilla-artiest in het virtuele straatbeeld van Google Maps te kunnen plaatsen. Naast zijn kunstpraktijk werkt Isolini namelijk als fotograaf voor Google Business, wat inhoudt dat bedrijven hem inhuren om 360 graden foto’s te maken in hun kantoorruimte. Diezelfde techniek past hij dus ook in zijn eigen werk toe om site-specifieke kunst te kunnen maken in de virtuele straten van Google Maps.
De interventies die Isolini in Google Maps doet ogen op eerste gezicht plastisch en frivool, vanwege de hoeveelheid nietszeggende spullen die hij in de virtuele ruimte plaatst. Zijn collages bestaan uit stockfoto’s van allerlei consumptieartikelen. Terugkerende thema’s zijn elektronica, fast food en plastic verpakkingen. De spulletjes krijgen betekenis door de lokatie waar hij ze in plaatst. Bijvoorbeeld in een project uit 2018, genaamd Abondon User!, waar spullen in de lucht zweven op de plaats van een dodelijk verkeersongeluk. Een fietser werd op die plek aangereden door een door Uber ontwikkelde, zelfrijdende auto, die de fietser vanwege onderontwikkelde software te laat herkende. Het werk fungeert als een virtueel monument voor de omgekomen Elaine Herzberg, precies zoals een kruisje langs de kant van de weg dat ook kan doen. Het werk dient voor Isolini ook als medium om kritiek te uiten op de huidige consumptiemaatschappij, waarin technologische ontwikkelingen elkaar in rap tempo opvolgen, met soms schrijnende gevolgen. Niet alleen privacy, maar ook veiligheid lijken ondergeschikt te raken aan het verkrijgen van meer data en dus meer kapitaal.
Het werk fungeert als een virtueel monument voor de omgekomen Elaine Herzberg, precies zoals een kruisje langs de kant van de weg dat ook kan doen.
Isolini’s kritiek op de door technologie aangedreven consumptiemaatschappij neemt vaker activistische vormen aan. Zo plaatste hij bijvoorbeeld een virtuele installatie van kapotte computer- en telefoonschermen op de coordinaten van het Apple hoofdkantoor in New York. Of ironischer in het werk Fulfillment Centre, dat reageert op het bizarre patent dat Amazon in 2016 verkreeg voor het realiseren van een vliegend pakhuis. Volgens dit patent mag Amazon pakhuizen in de vorm van grote zeppelins laten vliegen, van waaruit drones een bestelling op kunnen halen om in korte tijd bij de consument te brengen.
Het Amerikaanse dagblad USA Today omschreef een situatie waarin consumenten tijdens een sportwedstrijd in een stadion eten zouden kunnen bestellen dat zo via een drone bij hen wordt bezorgd. Naar aanleiding van dit nieuws deed Isolini opnieuw een interventie in Google Maps. Dit keer voornamelijk in de ‘lucht’ boven de lokatie van het Amazone Fulfillment Center in New York. Isolini schetst een wereld waarin voetgangers hun blik niet naar de straat richten om op tijd over hondendrollen of uitstekende tegels heen te kunnen stappen, maar een stad waarin men over straat loopt met de blik omhoog, alert voor uit de lucht vallende hotdogs met extra mosterd. Het werk houdt het midden tussen een luilekkerland en de zevende plaag van Egypte. Het lijkt een parodie op de bereidheid van de welvarende mens om in te willen leveren aan privacy en veiligheid in ruil voor zoveel mogelijk lui en lekker.
Het Amerikaanse dagblad USA Today omschreef een situatie waarin consumenten tijdens een sportwedstrijd in een stadion eten zouden kunnen bestellen dat zo via een drone bij hen wordt bezorgd.
Isolini noemt zijn werken interventies en ziet zijn Google Mapswerken als performancekunst, waarin hij een ingreep doet die invloed heeft op de menselijke ervaring van de publieke ruimte. Wat dat betreft lijkt hij zeldzaam in zijn soort. Hoewel Google Mapskunst bijna een kunststroming op zich te noemen is en iedereen met toegang tot Google automatisch toegang heeft om virtuele wandeltochten te maken op plekken die fysiek onbereikbaar lijken, is de actie die de meeste kunstenaars op dit gebied uitoefenen het maken van een screenshot. Waar andere kunstenaars door Google Maps lopen als een observator; een fotograaf die een al bevroren moment nog eens vastlegt, heeft Isolini de mogelijkheid in de virtuele kaarten te kruipen en tientallen guerilla-acties uit te voeren van binnenuit. In deze wereld kan hij interventies doen op plekken waar hij in de fysieke wereld zou worden weggestuurd. De lokaties waar Isolini zijn ingrepen doet zijn verantwoordelijk voor het vervagen van de grens tussen de fysieke – en de technologische wereld, met alle veiligheids- en privacy gevaarlijke gevolgen van dien. Omdat de plaatsen die hij uitkiest van zichzelf al zo beladen zijn, weerspiegelen zijn plastic fantastic collages juist de pijnlijke gevolgen van onze drang naar meer, nieuwer en sneller.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl