Gang of Four
Voor het eerst de band zien waar je levenslang van onder de indruk blijft. Op het veel te kleine podium in een bruin café of in een natgeregend weiland op een verlaten festival. Een ervaring die veel mensen niet snel vergeten. Het zijn de concerten waar men van te voren niet weet wat er verwacht kan worden omdat de muzikanten veelal onbekend zijn. Na afloop van het concert begeeft de bezoeker zich echter in extase. Blijdschap, omdat hij onderdeel was van deze legendarische gebeurtenis.
De Amsterdamse kunstenaars Aldert Mantje, Peter Kempff, Menno Schenk en Toon den Heijer kwamen twee jaar geleden bij elkaar en besloten een collectief te beginnen. Een collectief dat zich richt op de schilderkunst. Ze noemen zichzelf G4, afgeleid van de term gang of four en op 27 maart zullen ze voor het eerst sinds de oprichting met hun werk naar buiten treden. De schilderijen zullen te zien zijn in een expositie georganiseerd in een voormalige schuilkelder voor katholieken in Amsterdam.
Het collectief G4 voelt als een band. Bij veel rockbands uit onze geschiedenis geldt er een gelijkwaardige rolverdeling. Ieder lid draagt bij aan nummers en men speelt op elkaars instrumenten, zonder dat de muzikanten hun individuele positie verliezen. Dit is ook het geval bij collectief G4. Ze hebben ieder hun eigen rol. Een duidelijke formatie zouden we kunnen stellen. Peter Kempff met zijn getrainde hand vormt veelal de basis in het schilderij middels de realistische manier van schilderen. Toon den Heijer geeft deze basis een extra demensie met zijn abstracte schilderstijl. Menno Schenk zorgt voor het contrast in de doeken met veelal grafische lijnen. En Aldert Mantje geeft de werken hun vervreemde tevens vernieuwende karakter met zijn symbolische figuratieve stijl van schilderen. G4 beschouwt elkaar ook gelijkwaardig in het maken van werk. Ieder lid draagt bij aan ieder schilderij zonder dat de individuele toets verdwijnt. De schilderijen die ze maken reizen rond van atelier tot atelier. Van Amsterdam oost en zuid, tot west en noord. Wanneer het doek zich bijvoorbeeld bevindt in de handen van Aldert Mantje, mag hij er mee doen wat hij wil. Een paar dagen later zal hij het schilderij doorgeven aan een ander lid van de groep in een ander atelier. De desbetreffende kunstenaar zal dan zijn eigen toevoegingen inbrengen. Het komt soms voor dat de leden van de groep wisselen van rol. De schilderijen die G4 maakt zullen ook altijd uitgebracht worden onder de naam van de groep. Ze vinden het niet belangrijk dat de toeschouwer weet welke gedeeltes door wie geschilderd zijn.
De afgelopen twee jaar heeft G4 tientallen schilderijen gemaakt. Bij ieder doek zijn ze gestart vanuit een krantenfoto, deze schilderde ze dan gedeeltelijk na. De term ‘Journalistic Paintings’ hebben de kunstenaars in het leven geroepen, waarmee ze aangeven dat ieder schilderij ontstaat vanuit de actualiteit en dat ze deze herinterpreteren. Wanneer een toeschouwer een doek ziet, is het niet direct duidelijk waar het schilderij naartoe gaat. Door de vele symbolen op ieder werk is het onderwerp niet altijd helder en door de tientallen toevoegingen van alle leden verandert de thematiek van de schilderijen constant tijdens het maakproces. Dit maakt de werken mysterieus en iedere kunstenaar uit de groep interpreteert de werken op een andere manier. Toch zijn er wel duidelijk vier hoofdthema’s ontstaan waardoor er vier series schilderijen zijn te onderscheiden; Battle of San Romanno, Proof of God, How the west was won en The Renegades. Vier albums met een heel ander geluid.
Er is een duidelijk contrast aanwezig in de thematiek van de doeken die G4 maakt. Enerzijds schilderen ze veel moralistisch getinte werken over grote wereldse zaken zoals religie. Er wordt cynisch gereageerd op de kerk, de Bijbel wordt verkeerd aangehaald en zelfs de Ark van Noach is tot mislukken gedoemd. Anderzijds zijn er veel doeken waar voorstellingen ontstaan vanuit individuele verhalen en persoonlijke interesses.
De reeksen Battle of San Romanno en Proof of God komen qua inhoud bij elkaar in de buurt. Het gaat over universele wereldse problemen, gewoontes en opvattingen. The Battle of San Romanno is een politieke historische serie over strijd, oorlog en de onzin hiervan. Op de tien doeken zijn geruïneerde oorlogsvoertuigen, wapens, bekende dictators, veteranen en vechtende soldaten te zien. Dit alles weergegeven in felle kleuren. Figuratieve voorstellingen zijn afgewisseld met abstracte achtergronden. De serie Proof of God gaat o.a. over het godsbewijs van Gödel, waarmee hij vanuit de logica het bestaan van God heeft willen bewijzen. Maar de serie gaat ook over het feit dat de hemel hoe wij die denken te kennen een verouderd concept is volgens de kunstenaars. In die tien doeken wordt en kritisch en cynisch omgegaan met het fenomeen religie. De hemel wordt vernieuwd en Bijbelse verhalen geherinterpreteerd zoals bij het schilderij ‘’Gods Favorite Bird’’. De uitgestorven dodo die centraal is afgebeeld voor een rode achtergrond, heeft volgens de schilders de boot van Noach gemist waardoor hij is uitgestorven. Op een ander doek ziet Maria er uit als een zwarte weduwe, een oude vrijster die wordt rondgedragen op een ezeltje met een ietwat doorgezakte rug. Het werk ‘’St Sebastiaan Twins’’ is een surrealistisch ogend schilderij waar de heilige St Sebastiaan dubbel is afgebeeld, een tweeling die hangt aan een rekstok met in ieders buik de kenmerkende ijzeren pijlen geboord.
Zoals een band betaamt wordt er ook gerept over subjectieve liefdes en eigen fantasiewerelden in de reeksen How the west was won en the Renegades. Zo gaat de serie How the west was won over de woestijnen van Amerika, cowboys en indianen. Iets waar vooral Mantje, maar ook de andere schilders al vanaf kinds af aan in zijn geïnteresseerd. Op de doeken zijn buffels afgebeeld op verlaten sportvelden en roze bergen in kale woestijnen. Ook deze schilderijen puilen uit van de symboliek en de werkelijkheid wordt opnieuw geïnterpreteerd. De toeschouwer moet zich steeds de vraag stellen of het klopt wat hij ziet. Zo komt het voor dat er op één schilderij huifkarren met paarden door de woestijn trekken met daarboven parachute springers. Een samengestelde situatie in tijd en plek, zoals de schilders dat vrijelijk deden in de middeleeuwen. De verhalen vertellen niet een chronologie, een eenduidige geschiedenis, maar zijn een eclectische kakofonie van stijlen en tijden, fantasie en non fictie. Renegades is een serie van 12 portretten, van mensen, die de kunstenaars bijzonder vinden. Mensen die buiten het normale leven staan. Zo zijn er o.a. schilderijen van Louise Bourgeois, Rob Scholte en Theo van Gogh. Deze serie bevat minder symboliek dan in de andere schilderijen. Er is vooral focus gelegd op de mimiek en het karakter van de afgebeelde, waardoor het een lofzang naar de personages is.
Op 27 maart zal G4 voor het eerst naar buiten treden met hun werk. De afgelopen twee jaar hebben ze hard gewerkt in de luwte. Door in die tijd niet te exposeren voelde de leden geen druk van buitenaf. Ze mengden zich niet met de concurrentie die eventueel gaande is in de kunstwereld. Er heerste een totale focus op het schilderij. Eind maart is het dan zo ver. Op een doodnormale vrijdag in het voorjaar staat er iets bijzonders te gebeuren: zullen de ogen even op de vier kunstenaar gericht zijn, zullen de schilderijen het daglicht aanschouwen in een historische locatie middenin Amsterdam. Een dag waar we bij moeten zijn, een dag waarop Aldert Mantje, Menno Schenk, Peter Kempff en Toon den Heijer de show gaan stelen en waarvan jij niet achteraf vervuld met spijt wilt denken: was ik nou toch maar naar die legendarische gebeurtenis gegaan.
De expositie zal duren van 27 maart tot 6 april op de Raamgracht 4 in Amsterdam
Klik hier voor de website van Gang of Four
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl