Frieze Londen

27 oktober 2015

Het post-academische zwarte gat. Als kunstacademiestudent wordt je ervoor gewaarschuwd, maar wanneer de teugels van de academie verslappen, de loskoppeling werkelijkheid wordt, en de muil zich eindelijk opent volgt er een crisis waarin alles hergeschikt wordt: hoe maak ik? Waar maak ik? En hoe krijg ik dit alles voor elkaar in een deze veeleisende stad? In deze staat van existentiële onbehagen betreed ik Frieze, waar mijn gespannenheid alsmaar stijgt, en ik me door de vele bezoekers van de uitverkochte fair wurm, langs de booths die de tegenpool van mijn zorgen lijken te resoneren.

De presentatie van Ed Fornieles bij Carlos/Ishikawa sluit enigszins aan bij mijn gevoel, waar cartoons in verschillende staten van stedelijk onrust worden weergegeven omringd door een installatie van pluche uiteengereten ledematen.

Ed Fornieles

Te midden van de chaos bevindt zich Asad Raza’s presentatie voor Frieze Projects: ineens, rust. Een groep pubers hangt op de vloer, ze leunen tegen de muren, zitten op boomstronken in de laagbelichte kamer. Ineens veranderen ze tegelijkertijd van positie en draaien zich naar de dichtstbijzijnde bezoeker. Het tienermeisje naast me vraagt, ‘wanneer voelde je voor het laatst paniek?’

Asad Razda

Ik aarzel. ‘Nu.’

‘Waarom?’

‘… er is een probleem waar ik geen oplossing voor heb.’

‘Wat ik zo grappig vind aan paniek is… weet je wie Pan is? Het woord ‘paniek’ komt van de god Pan, god van het wild. Vroeger werd hij aanbeden! Hij stond bekend als de bewaker van de grens tussen de beschaving en het wildernis.’

De woorden van de jonge performer doen iets veranderen in mijn denken. Het wildernis. Ineens zie ik de bron van mijn paniek als het verlangen om te handelen, en om te focussen op de drijvende kracht van dit verlangen in plaats van op zijn verlammende neiging. Hier op de fair, op deze onwaarschijnlijke plek, begint de spanning te minderen. Wanneer ik terug de beurs in loop, rennen twee kinderen voor mijn voeten:

‘Mam, kom eens kijken!’ roept een van de jongens naar zijn moeder, ‘Misschien vind je deze stom, ja, misschien is hij stom, maar ik vind hem mooi! Het is vuurwerk! Nee, het zijn woorden!’ Hij neemt een foto. ‘Ik had een perfecte shot maar die vrouw stond in de weg! Het zijn Arabische tekens!’ En hij rent door naar de volgende booth.

Ik besluit hun voorbeeld te volgen, en laat mezelf opgaan in de beurs. Want Frieze is een circus, compleet met een door alcohol aangewakkerde tornado van openingen en events door heel Londen, en ook een week van opwinding, met eindeloze, vaak prachtige, beelden. Dit is waar ik van opkeek tijdens mijn bezoek aan Frieze: