Everyday Weather

/*–>*/

/*–>*/

/*–>*/

‘Het weer’ is een van de meest nuchtere en alledaagse gespreksonderwerpen van de dag. Als je even niet weet wat te zeggen tegen de buurman, rijst al snel de opmerking: ‘lekker weertje he?’ of ‘wat een hondenweer!’. Bovendien is het weer een cruciaal onderdeel van het dagelijks leven: we zijn er allemaal en altijd mee omgeven. De tentoonstelling Weather or Not geeft op diverse manieren aandacht aan dit banale en alledaagse onderwerp. In de groepstentoonstelling tonen veertien kunstenaars en wetenschappers wat het weer kan betekenen voor kunst en design. Diverse kunstenaars tonen (design)objecten die letterlijk gemaakt en/of gestuurd zijn door het weer. Het weer wordt op bijzondere manieren omgezet in beeld, muziek en beweging. Daarnaast zoeken kunstenaars en wetenschappers naar mogelijkheden om invloed te hebben op het weer, veelal om huidige (klimaat)problemen op te lossen.

Op een koele zomeravond kijk ik het terrein van Strijp-S over en wordt duidelijk dat de grote industriële ruimte, waar MU is gevestigd, niet de enige plek is waar de kunstwerken van de tentoonstelling Weather or Not te zien zijn; op het klokgebouw tegenover MU is een haarscherpe en aanzienlijke regenboog te aanschouwen van Berndnaut Smilde. Licht schijnt vanuit de expositieruimte op een groot prisma, breekt en steekt vervolgens het hele terrein over om een enorme regenboog te vertonen. Het is de derde locatie waar de Nederlandse kunstenaar Berndnaut Smilde deze regenboog creëert. Eerder was hij te zien in Sao Paolo en Colorado.

/*–>*/
Berndnaut Smilde, Spectrum

In meerdere kunstwerken in de tentoonstellingsruimte van MU speelt de beleving van het weer op verschillende manieren een rol. In het werk Tele-present Wind van David Bowen gaat alles om de beweging van de gepresenteerde bloemen. Elke bloem staat in verbinding met eenzelfde bloem in Minnesota in de Verenigde Staten. Via het mechanisme onder de bloemen in Minnesota zullen de gepresenteerde bloemen in MU op hetzelfde moment, dezelfde beweging maken als deze doen in het veld in Minnesota. Het is te zien hoe hard het waait in Minnesota, wat een bepaalde binding en betrokkenheid schept. De afstand verkleint door deze poëtische vertaling van het weer.

Het weer krijgt in Ik ga weermuziek maken van Jelle Mastenbroek een extra dimensie: het wordt zelf de maker. Gegevens van een weerstation sturen een wierharp aan, waardoor we een idee krijgen van hoe het weer klinkt. De wind bepaalt het tempo, de luchtdruk bepaalt het ritme en de temperatuur bepaalt de melodie.

Ook Aliki van der Kruijs laat de uitwerking van haar werk over aan het weer zelf. Made by rain toont drie textiele stoffen waarbij de gevallen regen het patroon op de stof bepaalt. De speciaal ontwikkelde stof beschikt over een dun, filmachtig laagje dat gevoelig is voor water, waardoor regen kan worden vastgelegd. Op deze manier neemt het weer tot op zekere hoogte de rol van de maker in, hetgeen bijzondere resultaten oplevert die vooraf niet te voorzien zijn.

/*–>*/

David Bowen, Tele-present Wind

/*–>*/
Aliki van der Kruijs, Made by rain

/*–>*/

Het universum is de plek waar we leven, waarin we de zon kunnen beschouwen als een gastvrije factor. Hij geeft ons warmte, licht en energie. De Italiaanse professor Paolo di Trapani heeft een venster (Coelux Systems 45 HC) ontworpen met een speciale lichttechniek waardoor er levensecht zonlicht wordt gecreëerd. Met deze vensters kan (fictief) zonlicht toch worden ervaren in ruimtes waar geen daadwerkelijk zonlicht schijnt (denk aan liften, kantoren, ziekenhuizen etc.). Dit werk laat je nadenken over de natuur en de plaats die de mens hierin inneemt. Aanwezigheid op de wereld betekent uitsluitend aanwezigheid van de zon. De mens is gemaakt om in het universum te leven; we hebben de zon nodig.

Evenzeer kunnen we regen niet missen. Meerdere landen in de wereld worden jaarlijks getroffen door extreme droogte, hetgeen vele levens kan kosten. De Chinese regering denkt hier echter een oplossing voor gevonden te hebben; de zogenoemde ‘regenraketten’. Tijdens hittegolven worden deze raketten in China ingezet om met zilverjodide wolken tot regen te laten condenseren. Dit lijdt zowel tot positieve als tot negatieve effecten. Door het inzetten van de raketten valt er zeker regen, maar tegelijkertijd krijgen buurlanden hierdoor te maken met een extra droge periode. Ook kunnen de raketten onverwachte sneeuwstormen veroorzaken.

Esther Kokmeijer laat in de expositie met het werk Vapor – The Movability of Clouds resten zien van een regenraket. In drie delen ligt de, ongeveer een meter lange, blauwe raket op een glazen tafel. De beschadigingen aan de buitenzijden laten zien dat hij een weg heeft afgelegd en waarschijnlijk met flinke vaart weer terug op het land is gevallen. De regenraket is, als soort bewijsstuk van de gebeurtenis, fysiek te bezichtigen.

Het werk van Kokmeijer en di Trapani zet aan tot denken. Mensen hebben voortdurend de behoefte om de natuur te beheersen en deze te manipuleren voor gewenste resultaten. We zijn er per slot van rekening toe in staat het te laten regenen op ieder gewenst moment en de zon te laten schijnen in afgesloten ruimtes. Het zit in onze menselijke aard om natuur eigen te maken en tegelijkertijd ook toe te eigenen. De natuur is vermenselijkt. We kunnen ons afvragen in hoeverre we deze machtspositie mogen innemen. Wie is de baas over de wolken en de zon en wie bepaalt dat?

/*–>*/

Coelux (Prof. Paolo Di Trapani), Coelux Systems 45 HC

/*–>*/

Esther Kokmeijer, Vapor – The Movability of Clouds

/*–>*/

Deelnemende kunstenaars:

Niels Bakkerus, David Bowen, Commonplace Studio, Aernoudt Jacobs, Esther Kokmeijer, Martijn Koomen, Aliki van der Kruijs, Jelle Mastenbroek, Alistair McClymont, Gideon Mendel, Berndnaut Smilde, Rom Sweere, Prof. Paolo Di Trapani/Coelux en Rihards Vitols.

Bezoek Weather or Not nog tot en met 26 september in MU te Eindhoven.