Escape

Hetzelfde geldt voor het urbane leven dat zich kenmerkt door luxe, maar ook veeleisend is, beroep doet op hoe je er uit ziet, wie je kent, druk is. En dan de natuur, Casper David Friedrich zette de wereldberoemde wandelaar boven op een bergtop om het ultieme verlangen van de mens te vertalen. Inmiddels lijkt de ‘wanderer’ bijna een cult-afbeelding die ik een tijdje als screensaver van mijn computer gebruikte. De wandelaar kwam in slow motion op je af…

Het is de topmanager die erover droomt om schaapherder te worden op een uitgestrekte hei, de beroemde wereldster die zich verstopt op een onbewoond eiland… Voor het weekend nog las ik waarom Kate Bush zich 35 jaar verstopte voor de wereld na haar eerste en laatste tournee ooit. Angst voor al die hysterische mensen van wie zij publiekelijk bezit was geworden. Zo leefde Bush een half mensenleven in de schaduw van haar eigen bestaan, met haar eigen gecreëerde Bush Icoon hijgend in haar nek. Honderden mythische vertellingen deden zich over haar de ronde. En dat nog voordat Twitter en Facebook waren uitgevonden…

Kate Bush

Dat de digitale media je privacy schenden is inmiddels gesneden koek, we leveren maar al te graag een stukje beslotenheid in om andere te bekijken en beroemdheden op de voet te volgen. Je hoort erbij wanneer je iets van jezelf weggeeft, anders kom je de gemeenschap niet binnen. 8 miljoen mensen in Nederland hebben een blauwe vriendenpagina aangemaakt, als een volwassen poëziealbum. Wanneer we de Facebookfeiten onder elkaar zetten, wordt een ieder bedroeft en besluiten we om minder achter onze zielloos verlichte beeldschermen door te brengen. We gaan naar buiten, want dat zijn we de hele dag nog niet geweest.

Die impuls kan uitgroeien tot een vrij extreem fenomeen: the modern bushman

Zoveel beroemdheden als er zijn, zijn er solisten, mensen die als monniken in de natuur leven. Niet omdat ze in een grot geboren werden, of omdat ze in een God geloven die dat van hen vraagt, maar omdat ze ervoor kozen niet langer mee te doen aan een wereld die hen in frames, hokjes en kaders drukt. We weten niet zoveel over deze groep mensen, omdat zij immers iedere vorm van communicatie mijden.
Russische fotograaf Danila Tkachenko zocht de Russische bushman op, of hermits, zoals hij ze zelf noemt. Dat komt van heremieten, wat dan weer religieuze kluizenaar betekend, maar religieus zijn de meesten niet.

Hij fotografeert in de bossen enkel mannen die tussen de rotsen, hoog in de bomen, in een kuil of spelonk hun huis hebben opgebouwd. Mannen die moeilijk mee kunnen draaien in de maatschappij. De zelfkant, het uitschot, de mislukkeling. Zij voldoen niet aan de sociale standaard die in de geciviliseerde wereld geldt. Danila Tkachenko zegt daarover ‘By a complete withdrawal from society they go live alone in the wild nature, gradually dissolving in it and losing their social identity. While exploring their experience, it is important for me to understand if one is able to break free from social dependence and get away from the public to the subjective – and thus, to make a step towards oneself.’

Dat kleine verschil tussen het leven in de natuur in vrijheid of ballingschap is een cruciaal onderscheid. Bij zijn bezoeken aan de kluizenaars onderzoekt de fotograaf of zij voor het leven kozen omdat hun bestaan in de stad jammerlijk faalde en zij vluchtten voor de wereld, of dat de kluizenaars zich een ultiem vrij leven hebben toegeëigend.
Niet iedereen is geschikt voor een afgezonderd leven. Fysiek moet je sterk zijn en niet hulpbehoevend, voeding is eenzijdig en seizoens-afhankelijk. Terugkeren naar een oer-bestaan is misschien nog wel ingewikkelder dan beroemd worden met iets. Niet alleen is er bij de moderne mens een groot gebrek aan kennis hoe te overleven zonder winkels, gas, water, licht en sociaal contact, de wetenschap dat er een hele grote wereld is, waar ze hamburgers verkopen, e-mails versturen, waar bloedmooie vrouwen wonen en waar de huizen staan waar de hermits in werden geboren, die factoren spelen een mentaal spelletje in je hoofd, waartegen je opgewassen moet zijn. Gek worden is het grootste gevaar.

Danila Tkachenko (1989) werd geboren in de grote stad Moskou. Toch zegt hij zelf ook het grote verlangen te bezitten de bergen in te trekken, of te wonen in een hut of een grot in de hoop geconfronteerd te worden met ‘je ware zelf’ als alle sociale barricades wegvallen. Waar denk je over na, als het sociale masker verdwijnt? Als kunstenaar ben je echter het venster naar een andere wereld, zo zegt hij, en bestaat je werk bij de gratie van de publieke opinie.

Meer werk van Danila Tkachenko vind je op zijn website.