Een wereld van verbondenheid in: The Width of a Circle
Of je nou een surrealistisch boek van Haruki Murakami leest of een vervreemdende film van Charlie Kaufman bekijkt, zolang de interne logica overeind blijft, kun je als toeschouwer in alternatieve werelden geloven. De tentoonstelling ‘The Width of a Circle’ creëert een dergelijke alternatieve werkelijkheid.
In de expositieruimte van W139 hebben acht hedendaagse kunstenaars op non-hiërarchische wijze samen een tentoonstelling gemaakt. Alle acht deelnemers maken voornamelijk sculpturaal werk en hebben voor deze tentoonstelling hun ego’s opzijgezet ten gunste van het totaalbeeld. Ze tonen zich dienstbaar aan elkaar.
Deze overstijgende verbondenheid wordt duidelijk zodra je de eerste stap binnen zet. Over de gehele vloer verspreid liggen metalen platen die de individuele sculpturen fysiek met elkaar verbinden. Ze geven het geheel een industrieel en actief karakter. Zo nu en dan knalt de ene plaat hard op de ander omdat er een bezoeker overheen loopt. Naast deze, letterlijk, gedeelde ondergrond hebben de sculpturen ook overeenkomstig DNA, in de zin dat ze allen zijn gemaakt met uitsluitend gebruik van de materialen beton, metaal, plastic en papier. De werken tonen een zekere familiegelijkenis. Alsof het allemaal broertjes en zusjes zijn uit hetzelfde nest.
Neem bijvoorbeeld de papieren monsters en geometrische constructies van Yasser Ballemans. De papieren rechthoekige banen steken als ranke strepen hoog in de lucht. Op het eerste gezicht lijkt dit beeld weinig gemeen te hebben met de (letterlijk) zware huiskamersetting van industriële apparaten die Tim Breukers heeft gemaakt. Waar het werk van Ballemans licht en verticaal is, is het werk van Breukers zwaar en horizontaal. Hier zit de verbinding echter in het complementaire karakter. Ze vullen elkaar aan in vorm, maar ook in concept. De begeleidende tekst van Pádraic E. Moore verduidelijkt dit concept als het spreekt over ‘Platonic Solids’. De filosoof Plato onderscheid in zijn wereldbeeld vier elementen (water, vuur, aarde en lucht) die allemaal verbonden zijn aan een specifieke geometrische vorm (platonische vormen zoals het viervlak en de kubus), plus een vijfde element dat gelinkt is aan het metafysische en de ideeënwereld. Samen vormen deze vijf elementen de bouwstenen van het universum, aldus Plato.
Voor ‘The Width of a Circle’ zijn deze elementen, en de daaraan gelinkte geometrische vormen, het vertrekpunt voor alle werken. De klassieke elementen zijn vervangen door beton, metaal, plastic en papier en de platonische lichamen komen terug in alle individuele sculpturen van de tentoonstelling. De werken van Ballemans en Breukers zijn beide gemaakt van een van de vier gekozen elementen (papier en metaal) en vertalen dit ook naar vorm. De beelden van Ballemans zijn licht en stijgen omhoog, terwijl het zware metaal van Breukers horizontaal aan de grond blijft.
De verschillende sculpturen dringen elkaars ‘persoonlijke ruimte’ binnen wat het onmogelijk maakt om naar het ene beeld te kijken zonder dat een ander tegelijkertijd om je aandacht vraagt. Toch lijken de sculpturen niet te proberen elkaar te overtroeven, maar vormen ze eerder als in een harmonieuze familie een aanvulling op elkaar. Dit draagt eraan bij dat je niet naar een verzameling van werken kijkt, maar naar één allesomvattend beeld dat zich op diverse manieren in de ruimte uit. De harmonie zorgt ervoor dat je ‘gelooft’ in de gepresenteerde wereld en je als bezoeker een stukje van een alternatieve wereld kan meekrijgen.
De vrij hoge mate van interactiviteit van de werken zorgt ervoor dat de tentoonstelling actief blijft. Het verhaal van deze alternatieve wereld loopt door, ook als je weer weg bent. Zo kan de bezoeker een werk van Leslie Nagel en Aura Rendón Benger in beweging brengen door een grote magneet te bedienen waarmee een enorme plastic zak (met lucht) opgetild kan worden. Door een grote knop in te drukken kan je deze vervolgens weer laten neerstorten. Zo vlak naast de papieren werken voelt dit als een lompe actie. Het draagt bij aan het gevoel dat de tentoonstelling geen statische expositie is, maar een doorgaand experiment.
Tussen de imposante sculpturen staan de kleinere beelden van Suzie van Staaveren. Deze zijn gemaakt van hetzelfde materiaal als de vloer en delen de roestbruine kleur, ze lijken daardoor uit de vloer te groeien. Dit maakt ze op het eerste gezicht minder spectaculair en groots van opzet, echter vormen de beelden tegelijkertijd een goed contrast met de grotere sculpturen. Ze roepen een associatie op met de Minimal Art, waarbij de relatie tussen werken toeschouwer tot de ruimte erg belangrijk is, maar dan toegespitst op deze specifieke context van bruin staal en geometrie. Je ziet de balans tussen individuele kunstenaar en de dienstbaarheid aan de groep.
Wanneer ik de tentoonstelling verlaat, ben ik verbaasd dat ik geen sporen van de roestbruine kleur mee naar buiten neem. Ik verwacht ergens dat ik een vlek op mijn schoenen heb of iets meeneem wat buiten verbindt met de wereld binnen. De altijd drukke Warmoesstraat is echter als de kaft van een boek dat dichtklapt. Ineens is de zorgvuldig opgebouwde wereld verdwenen en mis ik een stukje verbondenheid tussen de dingen.
De tentoonstelling ‘Width of a Circle’ is nog tot 29 april te zien in W139. De deelnemende kunstenaars zijn: Yasser Ballemans, Tim Breukers, Esther de Graaf, Charlotte Koenen, Pádraic E. Moore, Leslie Nagel en Aura Rendón Benger en Suzie van Staaveren.
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl