Een verborgen zelfportret – Win McCarthy
Vlak voor de opening van de tentoonstelling Gridlock Person in Fons Welters zou ik voor Mister Motley Win McCarthy gaan interviewen. Op het laatste moment zei de kunstenaar echter af omdat hij zich graag bij zijn eigen tekst wilde houden en niet te veel andere toelichting wilde geven. Nu willen kunstenaars wel vaker niet geïnterviewd worden. Dit hangt dan samen met een bewuste strategie om een zeker mysterie rondom hun persona te creëren, in de hoop dat dit bijdraagt aan het werk of om hiaten in de inhoud te verhullen. Ook zijn er uiteraard gevestigde kunstenaars zoals Louise Bourgeois of Isa Genzken die simpelweg vinden dat een interview niet bijdraagt aan hun eigen ontwikkeling en het daarom als niet nuttig ervaren.
Een bezoek aan de tentoonstelling Gridlock Person maakt echter duidelijk dat McCarthy in geen van deze categorieën valt. Hij heeft een hele andere reden om weinig informatie over hemzelf prijs te geven. De relatie tussen het persoonlijke, en het openbare leven is namelijk precies waar zijn werk over gaat. Om deze inhoud van zijn werk te waarborgen lijkt hij zich bewust in nevelen te hullen.
McCarthy’s wortels liggen in Brooklyn, New York. Hij heeft aan een aantal groepstentoonstellingen meegedaan, waaronder een in het Whitney Museum, maar verder is er weinig over hem bekend. Zelfs zijn leeftijd houdt hij geheim. De enige bron van informatie die de kunstenaar zelf verschaft, buiten zijn werk om, is zijn artist’s statement uit 2016. Dit statement leest meer als een gedicht dan dat het verduidelijkt met zinnen als:
“These topographies hoped to collapse a delicate and self-conscious subjectivity into a ceaseless passage of time”
Toch geeft het statement meer houvast dan in eerste instantie doet vermoeden. Op dichterlijke wijze geeft McCarthy zijn intentie weer als hij zich afvraagt:
“How to reconcile the intimately particular with the dizzyingly general; or how to envision the overwhelming simultaneity of our interior and exterior worlds.”
De relatie tussen onze intieme persoonlijke wereld en de duizelingwekkende immense buitenwereld is McCarthy’s vertrekpunt. Hoewel hij zijn identiteit verbergt en zoveel mogelijk in het ongewisse laat, is zijn werk allesbehalve onpersoonlijk. In tegendeel, in Fons Welters heeft McCarthy de gehele tentoonstellingszaal omgetoverd tot het verbeelden van zijn binnenwereld.
Over de zaal verspreid staan silhouetten bevestigd aan de zijkanten van tafels. Op de tafels zelf staan maquettes van kleine expositieruimtes met daarin foto’s van werken die niet in de daadwerkelijke (grote) tentoonstelling te zien zijn. In de maquettes liggen soms ineens, als reuzeobjecten in een mini-wereld, glazen afgietsels van gezichten of voeten. Stukjes uitgeknipte tekst zijn hier en daar vastgeplakt aan de tafels. De enkele zinnen lijken door McCarthy aangebracht te zijn met de intentie om korte gedichten an sich te vormen maar het blijft bij flarden. Soms zijn het enkele losse zinnen uit zijn artist’s statement geknipt en achter elkaar geplakt of wordt er enkel een lijstje met voornamen genoemd.
Aan de wanden hangen, en in supermarktkratten op de grond liggen, nog meer glazen afgietsels van gezichten. De transparante maskers hangen aan dunne stokjes en stralen iets angstaanjagends met hun lege blik en het fragiele glas.
Subtiele breekbaarheid wordt afgewisseld met een bewust ruwe achteloosheid in het werk van Win McCarthy. Zoals het moment wanneer direct na een ontroerende bioscoopfilm de zaallichten keihard aangaan en je opeens weer bewust wordt van de context waar je je in begeeft. Het persoonlijke intieme wordt plotsklaps verruild voor het onpersoonlijke buiten. De maskers en afgietsels van McCarthy fungeren hier als treffend symbool voor.
De titel ‘Gridlock Person’ kan opgevat worden als iemand die zo volledig in de knoop met zichzelf zit dat hij of zij er onmogelijk uit kan komen. Als een compleet uit de hand gelopen verkeersopstopping waar die ene auto nooit de andere kant van de straat lijkt te bereiken. Op dezelfde manier kun je vast zitten tussen wie je daadwerkelijk bent, en wie je naar de wereld toe pretendeert te zijn. In bovenstaand werk van McCarthy hangt een gezicht verborgen achter een glazen masker. Het masker dient als bescherming en tegelijkertijd is het breekbaar en doorzichtig. Het toont dat je masker net zo goed een onderdeel is van een identiteit.
De vragen die ik McCarthy wilde stellen zijn nooit beantwoord. Nu ik ze opnieuw lees lijken ze autonoom te worden. Als zinnen die dansen om dat grote zelfportret in Fons Welters, maar die nooit echt de grond zullen raken. Op deze metaforische manier passen ze misschien wel beter bij werk van McCarthy, dat zich ergens tussen de realiteit en het ongewisse huisvest.
When did you encounter poetry for the first time and how does poetry relate to your sculptures/installations?
Your work seems, at first glance, very self-reflexive. Like they are extensive self-portraits. What is a self-portrait to you?
What is a ‘gridlock-person’ to you?
Your work is diverse and takes form in many different shapes and materials. It seems like you use everything available to capture a certain thought. How would you describe your way of working with these various materials?
Your work also seems to have a very specific sense of tactility. The human imprint is subtle. How do you perceive this tactility?
The casts of the faces and feet as well as the life-sized ‘dolls’ you make might give some a feeling of ‘creepiness’ or ‘unheimlich-ness’. This feeling that your work can evoke reminds me of the work of Mike Kelley, who also uses his sculptures to create a specific sense of tragedy. What is your perspective on this comparison? Which other artists do you feel connected to?
In 2016, Artnet News included you in a list of ‘10 Millennial Artists to Watch’. Twenty years ago, the ‘artist to watch’ were doing something completely different. When I compare your work to art from the nineties and the postmodern era, your works seems more poetic, almost softer. How do you think your work fits into our current times? How does your subtlety play into this?
What role does memory play in your work?
Gridlock Person van Win McCarthy is nog tot en met 16 juni te zien in Galerie Fons Welters
Ook adverteren op mistermotley.nl ? Stuur dan een mail naar advertenties@mistermotley.nl