Een bewustwording van ons lichaam – Een bezoek aan Drawing Centre Diepenheim

 

Katrina Brown, and a body turns, 2019

 

Katrina Brown, and a body turns, 2019

In de eerste zaal oogt alles rustig, minimalistisch, een stilte na de storm. De met papier bedekte lange tafel lijkt nog warm te zijn van het heftig heen en weer schuren van de houtskool blokken, die vervormd en uitgeput op de tafel lijken te liggen. Ik check de grond op achter gebleven houtskool resten, maar er is niets te zien. De rechterkant van de muren in de ruimte zijn beklad met heftig door elkaar lopende lijnen, het lijkt wel een landkaart van bewegingen te zijn. Het is het werk van Katrina Brown, een interdisciplinaire choreografe die werkt met performances, tekeningen en installaties. In Embodied Lines toont Brown een onderzoek naar haar eigen bewegende lichaam, specifiek gericht op het ervaren van het lichaam vanuit de rugzijde. Dit onderzoekt uit zich in zwarte lijnen ter plekke getekend op de muur in Drawing Centre Diepenheim, gecombineerd met geprojecteerde teksten. De woorden doemen poëtisch op en verschijnen rustgevend een voor een op de muur naast de krioelende lijnen.

Het lijkt wel een landkaart van bewegingen te zijn.

 

Nicole Wendel, Open Cube, grafiet op papier

Het is opmerkelijk hoe in de eerste zaal de kunstenaars ook dansers of choreografen zijn. Zo kijken we onder andere naar een serie van 72 tekeningen, grafiet op papier van Nicole Wendel, wiens werk zich ook bevindt op het snijvlak van performance en tekenen. Haar performances vormen het startpunt voor haar tekeningen met als doel de vluchtigheid van onze bewegingen, de vluchtigheid van verandering, vast te leggen. In haar tekeningen worden ritmische bewegingen vastgezet, gestold, bevroren. De 72 tekeningen, Open Cube, zijn platte vertalingen van ruimtebelevingen en fungeren bijna als dagboeknotities. Haar serie refereert aan het werk van Sol LeWitt’s, Variations of Incomplete Open Cubes, een serie van 122 variaties van een onvoltooide kubus. Die onvoltooide kubussen zijn ook terug te vinden op de 72 tekeningen van Wendel, kubussen waarvan telkens ribben ontbreken. Zo ontstaan er uiteindelijk 72 tekeningen van bevroren choreografieën op papier.

Haar performances vormen het startpunt voor haar tekeningen met als doel de vluchtigheid van onze bewegingen, de vluchtigheid van verandering, vast te leggen.

 

Uli Kürner, SONGLINES, 2019

Ons lichaam staat grotendeels op de automatische piloot en we denken bijvoorbeeld bijna nooit na wanneer we lopen of rennen. We weten hoe het werkt, reageren vanuit reflex en impulsen en gaan automatisch van plek naar plek. We wandelen maar gewoon. Deze wandeling is voor kunstenaar en musicus Uli Kürner een belangrijk gegeven. Wandelen, lopen, je voort bewegen ziet Kürner als een experimentele vorm van tekenen. En kijkend naar de naast, en onder elkaar hangende A4tjes vol lijnen, figuren en routes aan de muur in zaal twee, lijkt het alsof ik een wandeling maak met Kürner. Maar Kürner loopt niet zomaar ‘even’ een rondje, Kürner maakt een wandeling met daarbij van tevoren bepaalde regels. Hij laat zich leiden door geluid: uit welke richting komt het geluid? Welke vorm heeft de geluidsomgeving? Waar is het volume het hardst, het zachtst? Deze vragen zet hij om in tekeningen, lijnen, teksten en kleine schetsen tijdens het wandelen zelf, die allemaal samenkomen tot één werk. De uiteindelijke muur die overblijft is bedekt met een verscheidenheid aan materialen: zo spot ik plastic platen in felle kleuren, grote stukken gekleurd karton, aluminiumstokken op de grond en teksten en tekeningen op A4 papier, het valt op dat alles in verbinding staat met elkaar.

We weten hoe het werkt, reageren vanuit reflex en impulsen en gaan automatisch van plek naar plek.

 

Liesje van den Berk, Ascend en Descend, 2019

 

Liesje van den Berk, Ascend en Descend, 2019

Waar Kürner bezig is met het geluid tijdens zijn bewegingen in de ruimte, onderzoekt Liesje van den Berk de relatie tussen lichaam en omgeving. Er hangen grote felle papier, maar ook kleine tekeningen in lijstjes van haar aan de muren: zwart-wit, minimalistisch en vol structuren. Er is ook op de muur getekend, en alsof Van den Berk net is weggerend liggen er nog wat achtergebleven zwarte krijtjes op de grond. De tekeningen reageren op de omgeving en via zowel het materiaal als het lichaam reageert Van den Berk via het tekenen op die omgeving. Zo vormen de series Ascend en Descend een onderzoek naar de herinneringen van bewegingen tijdens een wandeling. Tijdens zo’n wandeling maakt Van den Berk geluidsopnames waarin ze zelf spreekt en tekeningen om bewegingen op te vangen en ook wordt papier aan een bergwand gehangen om structuren weer te geven. Waarna ze in haar atelier door middel van de geluidsopnames haar onderzoek voortzet. Zo ontstaan haar tekeningen op een interactieve wijze, een interactie met de natuur en haar bewegingen die tekeningen met gedetailleerde lijnen en structuren als eindpunt hebben.

De tentoonstelling Embobied Lines geeft me een nieuwe bewustwording van mijn menselijke zelf. Waardoor ik nadenk over elke simpele, herkenbare en ongerepte beweging. En op die manier zet ook de toeschouwer een keer de ervaring van zijn fysieke lichaam centraal.

De tentoonstelling Embodied Lines is nog tot 5 januari 2020 te bezoeken in Drawing Centre Diepenheim, Twente. Met werk van Uli Kürner, Liesje van den Berk, Nicole Wendel en Katrina Brown.