De rok van mijn vader

MB: Hoe vertelde je vader je dat hij verder wilde als vrouw?
AK: ‘Ik had al een keer pantykousjes in de badkamer zien hangen en dat verbaasde me, want mijn ouders waren toen al een tijdje uit elkaar. Toen ik een keer ’s avonds bij hem thuis kwam zag ik dat hij een bh onder zijn truitje droeg. Het viel me wel op, maar het drong niet echt tot mij door. Na een uur zei hij: “Ga even zitten, ik moet je iets vertellen.”Toen vertelde hij dat hij er recentelijk achter was gekomen dat hij een vrouw wilde zijn. Dat er altijd iets was dat niet helemaal prettig voelde, niet helemaal klopte, en dat hij nu wist dat hij transgender was.’

Kwam zijn verhaal als een verrassing?
‘Ik zag mijn vader als de zeeman, een man met een pijp. Hij is in de binnenvaart opgegroeid en heeft zelf altijd op zee gevaren. Hij is met scheepvaart bezig gebleven en heeft besloten op een schip te gaan wonen. Daar ben ik opgegroeid.’

Een mannelijke man dus, wel met aparte dingen.
‘Op een gegeven moment had hij op internet een Duitse ontwerper gevonden die mannenrokken maakte. Dat vond-ie heel leuk, hij had er een aantal van besteld en daar ging hij opeens in lopen. Dat was in mijn middelbareschooltijd, dus ik vond het maar niets. Ik dacht: “Waarom moet hij er nou zo apart uitzien?” Maar het was niet per se een reden om te denken dat mijn vader een vrouw wilde zijn.’

Hoe reageerde je toen hij het vertelde?
‘Ik dacht: “Ja oké, als jij daar gelukkig van wordt dan moet je daaraan toegeven,” maar hij vertelde het nog als mijn vader. Twee dagen later droeg hij lippenstift en mascara en gingen we voor hem een bril uitzoeken. We hadden in de stad afgesproken en ik zag hem daar als vrouw aangekleed en dat maakt het heftiger. Het was wennen. Mijn reactie was: “Oké, dit moet ik accepteren, ik ben een ruimdenkend persoon, ik doe kunstacademie, ik hoor hier oké mee te zijn.” Dat werkte niet helemaal en het heeft even geduurd.’

Hoe besloot je je collectie op het verhaal van je vader te baseren?
‘Het viel me op dat het voor hem zo belangrijk is: dat wat specifiek vrouwelijk is en dat wat mannelijk is. Die scheidslijn wilde ik overtreden, een beter onderwerp kon ik niet bedenken. Op school had ik altijd voor vrouwen ontworpen en door mijn vader kreeg ik het idee vrouwenkleding te ontwerpen op een mannenlichaam. Mijn docenten vonden het een groot risico maar ik wilde dit concept per se doen. Toen een van hen zei “Probeer het maar”, ging het ineens heel soepel, al waren die drie jaar studie op ArtEZ best moeilijk geweest. Ik wilde graag mode maken maar worstelde nog met mijn handschrift en mijn stijl. Op het moment dat ik met herenkleding begon, kwam het goed.’

‘Ik keek altijd al naar de afwerking en detaillering in mannenkleding, was altijd bezig met de kleine ontwerpkeuzes en daarom werkt herenkleding goed voor mij. Voor vrouwenkleding miste ik het grote gebaar, was mijn werk niet uitgesproken genoeg. Het lukt me nu een beeld neer te zetten, bij mannen is dat eenvoudiger. Ik heb het gevoel dat het perfecte timing was. Drie jaar liep het niet zo goed en toen merkte ik dat dit is wat ik wilde en kon doen.’

Wat wilde je vertalen in de collectie?
‘Mijn interesse lag bij het punt waarop de vrouwelijkheid het op een mannenlichaam overneemt. Het moment waarop het net niet kan. Het uitgangspunt was heel letterlijk het verhaal van mijn vader, maar dat heb ik gaandeweg losgelaten. Uiteindelijk ging het me puur om het idee van zijn verandering, de mannen die ik neerzet willen niet per se een vrouw zijn. Ik heb het mantelpakje van Chanel als ontwerptechniek gebruikt om die extreme vrouwelijkheid met randjes en biesjes naar een man te vertalen.’

De vrouwenkleding waarop je werk is gebaseerd is heel chic. Is je vader ook chic gekleed?
‘Mijn vader is heel lang met mijn moeder geweest. En mijn moeder is een echte dame met lippenstift op en Chanel parfum op en parels om. Heel uitgesproken damesachtig. Ik denk dat hij dat overneemt, met veel sieraden en verzorgde nagels. Heel keurig. In mijn collectie heb ik dat ook gebruikt.’

‘Mijn vader heeft met kleding goede dagen en mindere dagen. Maar dat moet ik dan wel losweken van mijn smaak. Ik hou van ingetogen en voor mij is hij te heftig gekleed met die bloem in zijn haar en al die sieraden. Al met al vind ik wel dat hij het gezien de situatie goed doet, van veel mensen hoor ik dat ze mijn vader niet direct als man hadden herkend. Als ik vrij spel zou hebben, zou ik mijn vader wel vrouwelijk kleden maar iets subtieler. Soms doet hij veel informatie bij elkaar aan. Hij is een vrouw in een mannenlichaam en dat lichaam is voor hem nog heel duidelijk aanwezig, dus ik denk dat hij daarom nog meer vrouwelijkheid erbovenop gooit. Dat kan ik me ook goed voorstellen. Ik denk dat mijn vader vrouwelijkheid altijd heel erg leuk heeft gevonden en nu echt alles wil. Dat hij een beetje in de pubertijd zit van het kleden. We gaan allemaal zo’n fase door waarin je alles door elkaar gooit en uitprobeert en vervolgens bij je stijl komt. Ik denk dat hij in zo’n periode zit.’

Wat vindt je vader van de collectie. Zou hij het dragen?
‘Hij vindt het ontzettend leuk wat ik doe, hij is dol op kleding. Maar mijn vader zou mijn kleding niet aantrekken, want het is bedoeld voor mannen. Als ik het voor een vrouw had gemaakt, had hij het wel willen dragen.Het gaat hem om die grens. Dat is heel belangrijk. Ik zei wel eens: “Die mannenpantalon kun je wel aantrekken met hakken.” Maar dat werkt voor hem niet zo. Dat wat hij draagt moet echt bedoeld zijn als vrouwenkleding.’

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in de papieren versie van mister Motley en daar, onder hoofdreactie van Hanne hagenaars