De kunstwerken die 2021 kleur gaven – volgens Dorien de Wit

Wij zijn een groep van tien mensen. Het ene moment lopen we als een sliert door de straten, het volgende staan we als één zwijgend lichaam op een kluitje, kijkend in dezelfde richting. Onze gids houdt zorgvuldig in de gaten of we hem nog volgen. Hij heeft zijn naam niet gezegd, wel vertelde hij dat hij ons de komende 100 minuten zal leiden door de Antwerpse wijk Seefhoek.

Wat is de bestemming? Waar moeten we op letten onderweg? Waarom stond in de mail die ik vooraf ontving, dat ik beter geen rok kon dragen? En waarom heb ik een formulier ondertekend waarmee ik verklaarde dat niemand verantwoordelijk is voor ongevallen? In stilte stappen we stevig door. Linksaf, rechtsaf, we kruisen pleinen, parkeerplaatsen, speeltuinen en passeren een terras – mijn oriëntatie ben ik allang kwijt. Soms staan we stil, alsof we op iets wachten. We kijken omhoog en ik voel dat voorbijgangers onze blik volgen, om te begrijpen waar we naar kijken.

De wandeling neemt een onverwachte wending als we vanuit een doodlopende straat tegen een helling omhoog moeten. Onze gids gaat als eerste, rolt een touw uit zodat we houvast hebben. Eenmaal boven deelt hij bekertjes uit, schenkt ons water in. Onze omgeving is hier met een paar stappen totaal veranderd, alsof een bladzijde is omgeslagen. Het is namiddag en de zon komt tevoorschijn. Misschien is het omdat we nog steeds zwijgen en ongemerkt een groep zijn geworden, maar plots moet ik denken aan de heilige communie. Alsof deze handelingen deel uitmaken van een ritueel.

Ik weet dan nog niet dat deze klim nog niets was bij wat hierna volgt.
We naderen een prachtig, mosgroen herenhuis. Een man die de garagedeur openhoudt, wenkt ons. We lopen achter onze gids aan naar binnen, alle trappen op naar boven. Op de tussenliggende verdiepingen valt mijn oog op foto’s en kleine werken die ik vaag herken – iemand uit de groep fluistert dat we in het huis en atelier van Panamarenko zijn. Als we denken dat we niet meer hoger kunnen, komen we aan op een dakterras waar tien klimgordels voor ons klaarliggen.

Even later sta ik wankel op mijn benen, probeer zoals de anderen kalm uit te kijken over de stad. We staan op een klein helikopterplatform van het huis in de Antwerpse volksbuurt. Tien mensen in een kring met een touw vanaf hun navel tot het midden van het platform.

Het is makkelijk wegkijken van een sculptuur, schilderij of video, denk ik later wanneer ik een tentoonstelling bezoek. Ik ga ‘zappend’ langs de kunstwerken en neem vooral de tijd voor wat me direct aanspreekt. Hoe fijn het ook is om door verduisterde zalen te dwalen, als ik daarna knipperend tegen het daglicht weer naar buiten stap, trekt het zoevende geluid van de schuifdeuren de gewone wereld weer tevoorschijn. Met een knip als in een film laat ik – met tegenzin – het museum achter me verdwijnen en betreed ik de gewone wereld.

Maar dan ga ik lopen. Ik weet niet waarheen. Een uitzicht zet zich vast in mijn blik, ik draag het mee, probeer het uit op een andere plek. Mijn lichaam weeft de straten tot een nieuwe stad. Ik weet niet wanneer ik begon. Waar zich welke wereld bevindt. Hoe een kunstwerk overvloeit in de stad, in mijn benen. Waar het eindigt. En ik weet niet of de helikopter ooit komt. Maar ik wil nog wel even wachten.

Meer informatie over het werk An Almost Mathematical Adventure in Seefhoek – A Walk Piece by David Bergé:
In deze walk piece ging Dorien de Wit in een kleine groep onder leiding van kunstenaar David Bergé op verkenning in de levendige Antwerpse wijk Seefhoek. De route is gebaseerd op een quasi-wetenschappelijk en wiskundig systeem dat over het stadsplan is gelegd. De wandeling leidt de deelnemers door zowel publieke als intieme ruimtes die vaak moeilijk toegankelijk zijn. De wijk Seefhoek kreeg zijn identiteit als volkswijk rond 1860, tijdens de late industriële revolutie. In de afgelopen decennia is Seefhoek een wijk geworden die bevolkt wordt door meer dan 100 verschillende nationaliteiten. De Belgische kunstenaar Panamarenko woonde tussen 1970 en 2003 in deze buurt. Tegenwoordig is het M HKA eigenaar van zijn huis en atelier. Deze walk piece van David Bergé in opdracht van het M HKA verwijst naar dit opmerkelijke deel van de museumcollectie als een bijzonder voorbeeld van een kunstenaarsarchief.
Klik hier voor meer informatie