De kunst van het verleiden

Carli Hermès, Shameless I, II en III, Campagne voor Suit Supply, 2010

Dat seks verkoopt is geen nieuwe ontdekking. Mister Motley nummer 34 ‘Seks, het achtste wereldwonder’ is niet voor niets zo goed verkocht en op de blog genaamd ‘seks’ werd explosief geklikt. Het woord alleen al wekt nieuwsgierigheid op: iedereen doet het immers, samen of alleen, uit lust, liefde, of allebei. Ook fotograaf Carli Hermès speelt hierop in. Zo zijn er in de overzichtstentoonstelling ‘De kunst van het verleiden – Carli Hermès: 25 jaar topfotograaf’ een aantal controversiële beelden te zien die hij in opdracht van Suit Supply heeft gemaakt. Naakte vrouwen, billen, borsten, ‘neuken in de keuken’ en andere pikante beelden passeren hierin de revue. Zo zie je een vrouw in een tanga voorover gebukt voor een knappe man in pak zitten, die wellustig naar haar vagina kijkt. Het doet me denken aan de ‘Table Sculpture’ van Allen Jones (1969), waarin een schaars gekleed vrouwelijk figuur in knielende houding als tafel neer wordt gezet, inclusief naaldhaklaarzen en lakhandschoenen.

Ook toont Carli Hermès een wulps tafereel van een aantrekkelijke dame die op een trap zit. Naast haar staat een man die onbeschaamd het jurkje van de vrouw oplicht. Een groep consumenten en feministen hebben deze reclames aangeklaagd, omdat ze van mening zijn dat de vrouw enkel wordt neergezet als een volgzaam, aantrekkelijk, ietwat dommig lustobject. Ook wordt het manonvriendelijk gevonden, omdat het mannelijk model in een heel stereotype rol wordt geduwd. Hermès moest hierdoor voor de tweede maal voor de Reclame Code Commissie verschijnen, die de foto’s uiteindelijk goed keurden, omdat ze de grenzen van het fatsoen niet overschreden. Eerder was dit niet het geval; in 1992 werden de twee reclamespots die Carli Hermès voor Droste maakte afgekeurd door diezelfde commissie. In de eerste reclame liet hij tieners uitvoerig met elkaar tongzoenen, in het andere filmpje laat hij een moeder zien die op een vrij seksuele manier haar pasgeboren baby voedt, die pas gaat drinken wanneer zij een rond chocolaatje achter in haar sensuele, volle mond schuift. Bij de Suit Supply campagne, deelde echter lang niet iedereen de mening van de aanklagers. De verschillende opvattingen hebben grotendeels te maken met de interpretatiewijze. Je moet de humor achter deze reclame kunnen zien en er met een knipoog naar kijken.

Allen Jones, Table, 1969

Carli Hermès, Reclame films voor Droste, 1992

Ook in het autonoom werk van Carli Hermès speelt erotiek en verleiding een belangrijke rol. De scheidslijn tussen zijn rol als fotograaf die in opdracht reclamecampagnes vervaardigd, en die van autonoom kunstenaar die fotografeert, is erg klein en soms zelfs afwezig. Zijn commercieel werk komt voort uit zijn autonome werk en andersom, vaak loopt het in elkaar over. De beelden die hij toont in de overzichtstentoonstelling zijn zeer divers van aard, maar altijd spannend, prikkelend, contemporain en soms provocerend, excentriek of surrealistisch. Hij streeft naar de perfecte weergave van de mens, speelt met de werkelijkheid, maakt gebruik van uitgesproken vormen, complementaire kleuren, contrast en expressie. Hiermee verteld hij een verhaal van en over mensen, die een centrale rol spelen in zijn werk. In de surrealistische fotoserie ‘New Elements’ komen deze eigenschappen goed naar voren. De foto’s ‘Float’ en ‘Blinded 2’, die te zien zijn in de tentoonstelling, bevatten een zekere mystiek door het dromerige landschap, vervaagd door wolken. De lichte huid van de vrouw in ‘Float’ verdwijnt bijna in de achtergrond van de foto, eveneens als de lichtblauwe jurk in ‘Blinded 2’. Het rossige haar en het rode lint staan in contrast met de verder onverzadigde kleuren in de werken. De foto’s laten je wegdromen naar een andere wereld, die je in gedachten zelf vorm mag geven.

Carli Hermès, New Elements / Float, 2011

Carli Hermès, New Elements / Blinded 2, 2011

Een andere foto uit diezelfde serie is ‘The web’, waarop het hoofd van een vrouw te zien is, omhuld met dradenspinsel dat veel weg heeft van een spinnenweb. Het is een spannend en raadselachtig beeld, omdat de Hermès door middel van schaduw een spel speelt, door het verhullen en onthullen van het gezichtsdelen. Je moet er langer naar kijken, om te ontdekken dat er zich een hele knappe vrouw schuil houdt onder het verleidelijke web, dat de vormen van de contouren van haar lippen, neus en hals extra benadrukt. Hetzelfde geldt voor de serie ‘Reflections’, waarin Hermès licht en kleurpatronen projecteert op het naakte vrouwenlichaam. In de portretten speelt hij met de vrouwelijke vormen door middel van lichtdonker contrasten. Je krijgt in de foto’s het hele lichaam van de vrouw te zien, maar toch blijft het gezicht verborgen. De beelden hebben daardoor iets imaginairs en universeels, het lijkt alsof je naar een illustratie kijkt in plaats van een foto.

Carli Hermès, New Elements / The web, 2011

Carli Hermès, Fotoserie ‘Reflections’, 2012

Naast zijn controversiële beelden, wierf Hermès ook veel bekendheid door zijn portretten van beroemdheden. Zo zijn de beeltenissen van Ellen ten Damme, Rutger Hauer en Armin van Buuren te zien in de tentoonstelling. De portretten van bekende vrouwen hebben vaak iets sensueels, wat hij bewerkstelligd door hun pose, soms uitdagende of brutale gezichtsuitdrukking en de aankleding van het geheel. Bij de afgebeelde mannen zoekt Hermès op een andere wijze naar spanning of verleiding, wat bereikt wordt met lichtval, vorm en compositie, waardoor ze een krachtige indruk achterlaten. De setting waarin de geportretteerde geplaatst worden, heeft tevens een grote invloed op het beeld. Je ziet dan ook dat hij hiermee speelt en verschillende werkwijzen hanteert, passend bij de persoon of de serie die hij maakt.

Carli Hermès, Katja Schuurman (2011) & Armin van Buuren (2013) & Arie Boomsma (2009)

Carli Hermès, Woman’s Fantasy I en II, 1995

Carli Hermès, Spatter 1 en 2 / Danielle, 1992

Carli Hermès, Pope & Face It, Campagne ‘Hit the G’ voor G-star Jeans, 1993

Carli Hermès, New Nudes 1 en 2, 2002

Carli Hermès, Candy Shop, Sweet Tears & Orange, Red and Blue, 2011

Carli Hermès, Candy Shop, Sweet Tears & Orange, Red and Blue, 2011

De tentoonstelling ‘De kunst van het verleiden – Carli Hermès: 25 jaar topfotograaf’ is nog tot en met 26 januari 2014 te zien in het CODA museum te Apeldoorn, waar voor het eerst een overzicht van Hermès foto- en filmoeuvre in museale context is samengebracht. Bezoek de website voor meer informatie.