De illusie van objectiviteit: opvattingen over kijken naar kunst
Paolin Sparou
Tijdens een museumbezoek observeer ik vaak de bezoekers. Hoe gedragen ze zich rond de kunstwerken? Blijven ze lang staan? Lezen ze eerst de toelichting? Lopen ze door? Zouden ze het mooi vinden? Of vinden ze het lelijk? Zouden ze het werk begrijpen? Doet het überhaupt wat met ze?
Het is geen verwijt, dat mensen tekst eerst lezen alvorens ze kijken. Het is logisch dat mensen willen begrijpen, het zit zelfs in onze natuur.
Menigmaal heb ik me geërgerd aan mensen die in een museum eerst de bijbehorende tekst lezen alvorens te kijken, omdat ik de opvatting heb dat wij, als mens, in staat zijn een kunstwerk te ervaren zoals deze is, los van de bedoeling van de kunstenaar of die van het museum. Kunstenaars hebben voorafgaand en tijdens hun werk een intentie gehad, daar is een concept uit voortgevloeid en dat concept heeft geresulteerd in een kunstwerk. Dat kunstwerk krijgt weer nieuwe betekenis door en van de beschouwer en iedere beschouwer heeft een eigen blikveld, een eigen voorkennis en eigen associaties en interpretaties. Het kunstwerk krijgt een nieuwe betekenis, een nieuwe waarheid, die niet meer of minder waar is.