De dubbelzinnige perspectieven van Arnout Killian
Verlaten staat de keuken klaar om opgeleverd te worden aan een nieuwe eigenaar, te wachten tot er gekookt en gepraat wordt om elkaar te vertellen hoe de dag verliep. Het kunstmatige licht dat over zijn lege aanrechtblad schijnt benadrukt het nog niet gebruikte fornuis en de greeploze lades: sereen, stil en eenzaam, wachtend op wat komen gaat.
In museum More is het werk van Amsterdamse schilder Arnout Killian te zien. In al zijn werken lijkt er nog iets te moeten gaan gebeuren. Zelfs in de zaal van museum MORE waar de werken te zien zijn hangt een afwachtende sfeer. In het museum voor modern realisme, waar realistische kunst uit de 20ste eeuw en het heden te zien is, staat het weergeven van de werkelijkheid voorop. Volgens Wikipedia zien realisten zichzelf als journalisten zij geven aan wat er gebeurd in de wereld, gemanipuleerd of niet, het is herkenbaar en zo goed als echt.
Killian gaat hier op een buitengewone manier mee om. In zijn werk lijkt alles te kloppen maar toch is het perspectief vaak afwijkend waardoor je blijft kijken. Hij schildert de bizarre utopische behoeften van de mens die alles wil en kan vormgeven naar zijn hand. Neem als voorbeeld het kunstmatige licht dat valt op het bedwongen karakter van de duinenpartij of de strak aangelegde struiken bij een bungalow in de nacht die het handelen van de mens weergeeft. Hier komt zijn oude jeugdheld Edward Hopper in naar voren. De realist die als geen ander wist hoe hij de realiteit op een psychologisch spanningsveld kon laten balanceren met een fictieve wereld. Hij zei daarover: “If you could say it in words there would be no reason to paint.” Eigenlijk is Hopper een voorloper op zijn tijd. De games die we nu spelen waarin we een avatar van onszelf zijn geworden, voorspelde Hopper in zijn schilderkunst. De werken van Hopper en die van Killian zijn een spiegel op het menselijk gedrag, onze dagelijkse beslommeringen en ons gebrek aan dromen.
Door de afzondering en verstilling in de kunstwerken van Killian wordt zijn voorkeur voor het unheimische zichtbaar. De paspoppen geschilderd in de koude kleuren en de strakke lijnen waar geen fout in te ontdekken is, lijken nog aangekleed te moeten worden. Deze paradox zorgt voor een onpersoonlijk en nietszeggende troosteloosheid op die we allemaal tegenkomen in de vorm van perfect vormgegeven conceptstores waar niemand een voet binnen de deur zet, een magazijn vol dure spullen zielloos opgestapeld, een te netjes aangeharkt park waar een hond nog niet wil wandelen. Het idee deel uit te maken van iets dat staat te gebeuren en hier niks aan kunnen veranderen zorgt voor een onbehaaglijk en eenzaam gevoel. Je zou de rust en stilte in het werk willen verstoren; tafels en stoelen, een goed gevulde prullenbak, een rondslingerend jasje willen plaatsen in het kale kantoor om te zorgen dat het alleen zijn vervangen wordt door een kloppend hart.
De imperfectie die af en toe in het perspectief terugkomt is een prettige nuance in het desolate werk en lijkt te dienen als communicatiemiddel tussen het werk en de bezoeker. Zo zijn de in panty gestoken benen anatomisch verdraaid. De tenen die door de neus van de elegante schoen gestoken zijn, lijken vast te zitten en strak te worden getrokken door de panty maar toch zou ik de stof willen voelen.
De geconcentreerde, ingehouden manier van schilderen is terug te zien in de strakke lijnen en uitgewerkte details. Killian heeft zichzelf leren focussen waardoor het nu vaak langer duurt voor een kunstwerk af is. Wat consequent terug komt is de kalmte, verveling, en onderkoeling door het kille kleurgebruik. Dubbelzinnige perspectieven en de ongebruikelijke manier van dingen naast elkaar plaatsen versterken de geheimzinnige sfeer. De werken in de tentoonstelling geven een prachtig beeld van het verloop in jaren en het proces binnen de kijkwereld van de kunstenaar.
Deze expositie is nog t/m 19 juni te zien in Museum MORE, in Gorssel.