Interview

In haar tweede tekst voor de reeks Land zonder grenzen gaat Jam in gesprek met kunstenaar Elspeth Diederix. Haar foto’s hebben Jam naar eigen zeggen meermaals laten zien hoe voor haar haar AuDHD-brein functioneert.

‘De kracht van het werk van Kim Streur is de manier waarop persoonlijke intimiteit het particuliere sentiment overstijgt en een gezamenlijke bespiegeling wordt van het besef van wat er in de wereld is tussen het bestaande en het onvoorstelbare.’ Alex de Vries bezocht Kim in haar studio.

‘Het onvermogen of de moeilijkheid om in een systeem te passen omdat het als een te strakke jas je bewegingen belemmert, zal herkenbaar zijn voor veel neurodivergente personen. Sommige neurodivergenten vinden een ruimte, of een manier binnen een voor hun dwingende structuur, soms betreden ze een soort parallelle wereld, bijvoorbeeld de kunstwereld’, schrijft Jam van der Aa. In dit eerste artikel in haar reeks voor Land zonder grenzen gaat Jam in gesprek met kunstenaar Bo Stokkermans over hoe hij zijn weg vindt binnen de systemen van de (kunst)wereld.

Welke mate van ontoegankelijkheid ervaren mensen met een ‘lichamelijke’ beperking, mensen op leeftijd, ouders van opgroeiende kinderen en neurodivergente personen? Met Mira Thompson praten Maurits de Bruijn en Laure van den Hout over het belang van representatie, het vinden van woorden waar nog niet veel taal voor is, en actief werken aan een inclusievere en representatievere (kunst)wereld. ‘Ik kan er niet omheen dat anderen weten dat ik een beperking heb. Ik moet me er altijd toe verhouden, ook al heb ik daar niet altijd behoefte aan. Daar gaat ook veel van mijn werk over, over de blik en de betekenis en interpretaties die aan mensen met handicaps worden toegekend.’

‘Ik word zelf steeds normaler, maar mijn werk wordt steeds gekker’, vertelt Marja van Putten als Alex de Vries bij haar op atelierbezoek gaat. Als schilder werkte Marja jarenlang met een systeem waarmee ze haar doeken opbouwde met negen vakken die ze indeelt in drie basiskleuren: rood, groen en wit, en contrasten zoals binnen en buiten, hard en zacht. Geen systeem om het systeem, maar een houvast om haar composities dynamisch te maken. Drie jaar geleden gooide Marja het roer om en begon aan haar 2D-werken onder de noemer FemmeBRUT: textiele sculpturen van een groep gestalten met uiteenlopende achtergronden en karakters.

In de nieuwe reeks Land zonder grenzen onderzoekt en belicht Mister Motley samen met vier verschillende ervaringsdeskundige auteurs vier facetten van ontoegankelijkheid in het kunstenveld.

Jacqueline Grandjean gaat in gesprek met Abdelkader Benchamma over zijn handschrift en zijn fascinaties voor Breugel en Jeroen Bosch, over interhistorisme, buiten de kaders van het schilderij treden en wanneer een kunstwerk uberhaupt ‘af’ is. ‘Ik vind de fase waarin je kunt betwijfelen of een schilderij of tekening af is of niet een interessante overgangsfase. Er is ruimte voor onzekerheid en ik denk dat onzekerheid een gezonde gemoedstoestand is in onze huidige chaotische wereld.’

Iemand zei eens tegen ons: ‘you make arts education so sexy’, vertelt Emiel Heijnen. ‘Dat komt vanwege dat imago van kunsteducatie met de aardappelstempels, die soms heel tof kunnen zijn, maar daar zit een soort stoffige sfeer omheen waar wij niets van willen weten.’ Suzanne Dikker gaat naar aanleiding van het verschijnen van Wicked Kunsteducatie in gesprek met Melissa Bremmer en Emiel Heijnen. Het boek is een praktische handleiding die je helpt om in het ontwerpproces terecht te komen en tegelijkertijd onderwijskundige voeding vanuit de kunsten biedt.

Alex de Vries sprak met Mariette Linders over haar loopbaan en kunstpraktijk, en hoe onverwachte gezondheidscomplicaties haar werk en benadering van kunst hebben beïnvloed. Mariette reflecteert op de ervaringen die ze op verschillende werkplekken en in samenwerking met anderen opdeed, en hoe deze haar ontwikkeling als maker hebben gevormd. ‘Ik wilde kunst maken die als luciferhoutjes tussen de oogleden zou staan. Wakker blijven, niet alles aannemen, maar zelf blijven kijken. En ik wilde het “intellect” gevoelig maken, een lichaam als bedding geven.’

‘In westerse instituten ben je als maker van kleur nooit écht welkom; in het beste scenario word je als gast gezien. Voor het eerst hadden we het privilege dat we de sleutels van een ruimte in handen hadden en zelf mensen mochten ontvangen.’ In september opende het Rotterdamse moezeum. In een tijd van voortdurende genocides, sociale onrechtvaardigheid en xenofobie, is moezeum er om samen uit te rusten, elkaar te helpen en dominante discoursen te bevragen en doorbreken. Maureen Ghazal interviewde kunstenaar Ghita Skali die samen met kunstenaar Salim Bayri zorgdraagt voor het concept van de ruimte en de programmering van de tentoonstellingen.