Column

Maurits de Bruijn stuitte in Kunstinstituut Melly op een enorme bloempot waar reusachtige parels aan hingen. Ingepalmd (2022) van Susanne Khalil Yusef is een ode aan haar voorouders die parelvissers waren en in Jaffa woonden voordat ze werden verdreven. ‘Een volksverdrijving, een genocide, een Nakba, het lijken abstracte gegevens – voor westerse, geprivilegieerde mensen nauwelijks te bevatten – maar ze leiden tot concrete scheuren, echte pijn. Daar getuigen de sculpturen van Yusef van, ze geven gestalte aan het onvoorstelbare en het weggemoffelde.’

Teilen met blauw water, gekleurd door Reckitt’s Crown Blue Squares. Intens blauw poeder samengeperst tot kleine blokjes, gemaakt om grauwe was optisch witter te maken. Ze vormen het middelpunt van de installatie die Kevin Osepa bij Buro Stedelijk maakte. Sifra Coulet schrijft: ‘Ik vraag me af hoe dit wasproduct is verworden tot spiritueel reinigingsmiddel. Heeft die specifieke functie van het optisch wit maken van textiel daar ook iets mee te maken? Schoon en puur en blank en wit. Het zijn associaties die zeker het afgelopen decennium onder invloed van het dekoloniale denken terecht bevraagd worden.’

In het Noordbrabants Museum is onder de noemer ‘Brabantse Nieuwe’ het beeldend werk van Sarah Neutkens te zien. Neutkens is gefascineerd door het moment: ze legt ogenblikken vast voordat deze verdwijnen. Puck Kroon bezoekt haar tentoonstelling Niets is ooit altijd en wordt eraan herinnerd hoe niets ooit hetzelfde is.

Joost Jungsik Vormeer bezoekt de tentoonstelling van het werk van Freddy Dosh in het gemeentehuis van Hardenberg. De woonblokken op de schilderijen duiken ook geregeld op zijn dromen. Hebben dromen een al dan niet versleutelde betekenis of leggen mensen die er zelf in? En indien dat het geval is, vraagt Joost zich af, zou dit dan ook voor moderne kunst gelden, dat de betekenis tot stand komt door wat je erover kunt of wilt vertellen?

Obe Alkema bezocht What Freedom Is To Me in het Bonnefanten, de eerste omvangrijke Nederlandse overzichtstentoonstelling van het werk van Isaac Julien. Zwart homoseksueel verlangen staat centraal in diens film Looking for Langston, een onderwerp dat niet vaak de ruimte krijgt. Voor Isaac Julien speelt verlangen zich meer in de fantasie dan in het echte leven afspeelt. Vandaar dat de film zo dromerig en sereen is, totdat aan het einde een groep mannen de deur intrapt en de idylle verstoort.

De Belgische kust wordt eens in de drie jaar bevolkt door sculpturen ter gelegenheid van de kunstmanifestatie Beaufort. Sommige van die beelden blijven permanent. Zo ook Sara Bjarland’s Monobloc Moments in Blankenberge.

Sifra Coulet zag de film Blackbird Blackbird Blackberry waarin een vrouw van middelbare leeftijd ongepolijst in beeld komt en vraagt zich af hoeveel weerzin dit personage oproept. ‘Wellust en onmatigheid, twee van de zeven hoofdzonden en dan ook nog eens gepleegd door een vrouw. Zeker op die leeftijd en met dat voorkomen, moest ze zich schamen, lijken zowel de vrouwen op het scherm als naast me in de zaal te denken.’ 

De film Blackbird Blackbird Blackberry (2023) van Elene Naveriani zou het seksuele ontwaken van een 48-jarige vrouw verbeelden. Maar sommige mensen zijn zonder seks te hebben veel erotischer dan anderen, schrijft Daan Borrel na het zien van de film.

Iedere bezoeker van Marina Abramović in het Stedelijk Museum Amsterdam kan zich tegoed doen aan de greatest hits van de grand dame van de performancekunst. Ook Maurits de Bruijn raakt opnieuw begeesterd door klassiekers als The Lovers: The Great Wall, Balkan Baroque, Relation in Time en The Artist is Present. En toch wringt er iets, tijdens zijn bezoek. 

De Palestijns-Syrische kunstenaar S.T.A.T.E.L.E.S.S. zamelt met de verkoop van zijn portrettenserie Lost and Never Found geld in voor het Palestine Children’s Relief Fund. Maurits de Bruijn schrijft over de serie: ‘De werken lijken zoveel mensen wier identiteit is afgepakt weer een gezicht te geven. Dat komt deels door hun letterlijke fluïditeit, de waterigheid waarmee ze zijn geschilderd. Precies die techniek brengt me ook op een andere gedachte: dat deze mensen dreigen te verdwijnen, als we niet oppassen.’

‘Don’t go breaking my heart’, ‘every summer every winter’, ‘idk whats going on but its alot’. Laure van den Hout werd geraakt door flarden tekst op een Berlijns metrostation. Eenmaal thuis probeert ze de herkomst ervan te achterhalen.

‘De tuin is een manier om voort te leven. Om uit te reiken naar de toekomst, want dat is tuinieren in de eerste plaats: het werk dat je vandaag doet, levert pas maanden later – als dat al gebeurt – iets op.’ Maurits de Bruijn las de rijke, fijnzinnige dagboeken van kunstenaar Derek Jarman, onlangs als Moderne natuur in vertaling uitgekomen bij Das Mag.