Bhutan deel 2

Een besef van totale onwetendheid kruipt langzaam in mijn sokken en bergschoenen naarmate we langer in Bhutan zijn. Idealistische ideeën worden getemperd, inconsequenties zijn net als elders onderdeel van dit totaal vreemde land. En gelukkig maar, dat maakt het leven luchtig en leefbaar. Mijn magere kennis van het boeddhisme vindt geen aansluiting bij de kleurrijke voorstellingen in de grote kloosters. Ik dacht dat het boeddhisme geen god kende en het ging om de inzichten van de Boeddha die ons het leven voorlegt als een weg waarbij je de regels van de boeddha probeert te begrijpen en op te volgen. Maar op de afbeeldingen in de tempels en dzongs staren boze goden ons aan omringt door grimlachende schedels en allerlei onbekende goden bevolken het universum. We begrijpen dat we er niets van verstaan. 
Het boeddhisme is de staatsgodsdienst en het eten van vlees hoort niet bij het geloof: je mag geen dieren doden. Op de dag dat de grote lama zijn zegening komt brengen zijn de winkels dicht en verzamelen de inwoners van Thimpu zich op het grote veld naast de tempel. De Lama zal ieder persoonlijk zijn blessing geven. De boeren op het land houden ook een dag rust zodat zelfs de kleinste dieren geen kwaad wordt gedaan. Maar toch eet men ook op deze  speciale dag zonder problemen vlees. Een taxichauffeur vertelt dat de monniken alleen komen voor speciale ceremonieën als er tenminste een aantal heerlijk bereidde vleesgerechten op tafel staan te dampen. Kip, rund of varken, het komt allemaal uit India.

Roken is verboden in Bhutan, maar je kunt een permit aanvragen waarmee je dan thuis veel te dure sigaretten mag roken. In de Bamboebar in Paro persen wel 5 jongeren zich in de rookruimte van 4 vierkante meter om gezamenlijk en met veel genoegen aan hun sigaret te trekken. Ook blijkt de bar een ideaal punt voor een sterk internet en gamers hebben zich hier verzameld. Een jonge monnik werd tot drie jaar cel veroordeeld voor het smokkelen van sigaretten, maar na protesten over deze strenge straf werd het teruggebracht naar anderhalf jaar. Het feit dat hij als monnik zo’n slecht voorbeeld gaf werd hem aangerekend.

Bhutanezen drinken graag, Druk 11000 is een 8% bier dat in flessen van een 650 ml wordt geserveerd en met de flesjes worden soms muurtjes opgebouwd aan de zijkant van het huis. Hoge muurtjes. Ook de Bhutanese whisky is populair. Mag alcohol nu wel of niet vanuit de leer van het boeddhisme?
In de context van de gelijkheid van mens en dier worden straathonden met rust gelaten en soms zelfs wat rijst gegeven en verder leven ze een waar honden bestaan. Vol zweren abcessen en kale vachten kijken ze je treurig aan en slapen in plantenbakken of midden op de weg. Auto’s rijden er omheen. Ze doen niemand kwaad. Enkel de nacht komen ze tot leven en geven een waar rock en roll blafconcert. In een klein dorpje voerde een vrouw rijst aan de straathonden, maar een hond mocht er weer niet van eten, met stenen werd hij weggejaagd.
Plastic tasjes zijn verboden, maar alleen in grote winkels krijg je de button mee in een geweven zakje en de kleding in een tasje van textiel. Priesters verzamelen het geld in de tempel in plastic tasjes en op de markt worden groenten meegegeven in ontelbaar veel plastic tasjes.

Er is geen Starbucks in Bhutan, geen McDonalds, de grote ketens worden vooralsnog niet toegelaten. Men eet ook niet op straat. Soms serveert een restaurant Fast food maar de wachttijd is evengoed 30 minuten. Het Indiase restaurant  de Lotushut heeft een groot reclamebord van Illy koffie aan de gevel en in de wandelgangen heet het restaurant dan ook Illy Illy. Maar dit bord is een grote uitzondering, reclame op billboards is niet toegestaan.
Mensen zijn niet beter of slechter, maar Bhutan is uniek met zijn prachtige intentie om te streven naar geluk, evenals de consequente keuze om een groene politiek te voeren en de eenheid van het land tot belangrijke politieke agenda te maken. De intellectueel Karma Ura noemt het concept van ‘Nation People and King’ (Tsawa Sum) als het onderliggende sentiment dat Bhutan verbindt. Daar komt een culturele code uit voort die sinds de jaren ’80 de culturele identiteit overeind wil houden. Deze code heeft grote invloed op het publieke leven en gaat zelfs zo ver dat het bepaalt wat de bewoners in het publieke leven dragen. Maar het lijkt of niemand klaagt en moppert in dit kleine land. Ieder die we spreken, heeft een eigen uitleg van de situatie en hun toekomst, maar de klaagcultuur die de nationale identiteit van Nederland lijkt te zijn, die komen we niet tegen.